Morgunblaðið - 01.05.1992, Blaðsíða 64

MORGUNBLAtíll). ADALSTRÆTI 6, 101 REYKJA VlK
SlMl 691100. SlMBRÉF 691181, PÓSTHÓLF 1555 / AKUREYRI: HAFNARSTRÆTI 85
FÖSTUDAGUR 1. MAÍ 1992
VERÐ í LAUSASÖLU 110 KR.

/
Bankar og sparisjóðir:
Raunvextir lækk-
aðir um 0,7-1,0%
íslandsbanki með lægsta útlánsvexti
VERÐTRYGGÐIR vextir banka og sparisjóða lækka í dag um 0,7-1,0%
í kjölfar þess að ríkissjóður lækkaði vexti á verðtryggðum skuldabréf-
um úr 7,5% í 6,5% í byrjun vikunnar eftir að miðlunartillaga ríkissátta-
semjara var lögð fram. Óverðtryggðir skuldabréfavextir og víxilvextir
lækka um 0,5-1,5%. Eftir vaxtalækkanirnar er íslandsbanki með lægstu
útlánsvexti bæði á verðtryggðum og óverðtryggðum lánum og er með
tæpu einu prósentustigi lægri vexti en Landsbankinn, sem er í flestum
tilvikum með hæstu vextina.
Eftir vaxtalækkanirnar eru for-
vextir víxla 12,5% í Landsbankanum,
11,75% í Búnaðarbanka og hjá spari-
sjóðunum og 11,55% hjá íslands-
banka. Vextir almennra skuldabréfa-
lána í b-flokki eru einnig hæstir í
Landsbankanum, 12,75% og lægstir
í íslandsbanka, 11,85%. Þeir eru
12,5% hjá Búnaðarbankanum og
12,25% hjá sparisjóðunum. Kjörvext-
ir verðtryggðra lána eru lægstir 7%
hjá Islandsbanka, lækka úr 8,05%.
Landsbankinn lækkar verðtryggða
skuldabréfavexti um 0,7%, úr 8,1%
í 7,4% og Búnaðarbanki og sparísjóð-
imir lækka kjörvexti verðtryggðra'
útlána um 0,75%, úr 8% í 7,25%.
Vextir verðtryggðra útlána í b-flokki
eru lægstir 8,75% í íslandsbanka,
9,0% í sparisjóðunum, 9,15% í Lands-
banka og 9,25% í Búnaðarbankan-
um.
Ríkið lækkaði í vikunni verð-
tryggða vexti á spariskírteinum rík-
isins um 1% í tengslum við kjara-
samninga og í yfirlýsingu sagðist
Landsbankinn og aðrir bankar og
sparisjóðir að þeir myndu breyta
kjörum á algengustu vísitölubundn-
um skuldabréfalánum með hliðstæð-
um hætti svo framarlega sem vaxta-
kjör spariskírteina á eftirmarkaði
breyttust með samsvarandi hætti.
Brynjólfur Helgason aðstoðarbanka-
stjóri sagði að þetta skref hefði ekki
verið stigið til fulls nú þar sem vext-
ir á eftirmarkaði spariskírteina hefðu
ekki enn lækkað um 1% en fylgst
yrði náið með því á næstunni og
reikna mætti með því að þessir vext-
ir yrðu endurskoðaðir.
Fjármálaráðuneytið spáir innah
við 2% verðbólgu að jafnaði á þessu
ári, verði miðlunartillaga ríkissátta-
semjara samþykkt og miðað við það
eru raunvextir óverðtryggðra skulda-
bréfa rúmlega 1,5% hærri en verð-
tryggðra. Brynjólfur sagði um þetta,
að miðað við verðbólguspá Seðia-
bankans yrði um 2,5-3% verðbólga
næstu sex mánuðina, þar af 5,1% í
-júlí og 5,3% í ágúst, en lækki síðan
verulega eftir það. Því væri munur-
inn á vaxtakjörum þessara tveggja
útlánsforma um 0,5% miðað við þetta
tímabil.
Talsmenn banka hafa sagt að eft-
ir að niðurstaða kjarasamninga lægi
fyrir yrði hægt að taka ákvörðun um
vexti sem miðaðist við langan tíma
svo ekki þyrfti sífellt að breyta vöxt-
unum. Þegar Brynjólfur var spurður
hvers vegna Landsbankinn miðaði
ekki ákvarðanir sínar núna við næsta
kjarasamningstímabil sagði hann að
skrefið væri stigið iangleiðina. Það
sem fyrst og fremst vantaði upp á
væri að eftirmarkaður á ríkisskulda-
bréfunum færi niður. Og við ákvörð-
un á óverðtryggðum vöxtum væri
nú miðað við lengra tímabil en gert
hefði verið áður og þar væri munur-
inn á verðtryggðum og óverðtryggð-
um kjörum orðinn mjög óverulegur.
Auk þess ætti eftir að sjá hvernig
hreyfingar yrðu yfir línuna og bera
þær saman.
*
I dagsins önn
Morgunblaðið/RAX
Baráttudagur verkalýðsins, 1. maí, er í dag og er hans minnst með hátíðahöldum víða um land. Sjá
maí ávörp verkalýðsfélaga og viðtöl við launþega á bls. 16-18.
1.
Aætlun um framkvæmdir í miðborg Reykjavíkur:
Götur og lagnir endumýjaðar
fyrir 1,5 milljarða á 5 árum
MARKÚS ÖRN Antonsson borg-
arstjóri kynnti áætlanir um fram-
kvæmdir í miðborginni næstu
fimm árin á aðaifundi Þróunarfé-
Iags Reykjavíkur í gær. Þar kom
meðal annars fram að fyrirhugað
er að endurnýja götur og lagnir
í miðborginni frá Garðastræti að
Lækjargötu, Laugavegi að
Snorfabraut og Skólavörðustíg
að hluta. Áætlaður heildar-
kostnaður er 1.550 milljónir
króna. Vilhjálmur Þ. Vilhjálmsson
formaður félagsins sagði að fram
hefðu komið hugmyndir um að
borgaryfirvöld beittu sér fyrir
stofnun fyrirtækis er annaðist
rekstur bifreiðageymsluhúsa og
bifreiðastæða í borginni. Pétur
Sveinbjarnarson framkvæmda-
sljóri Þróunarfélagsins sagði að
skortur væri á ódýrum eða ókeyp-
is bifreiðastæðum í miðborginni
fyrir þá sem þar starfa.
Sagði Markús að á þessu ári væri
ráðgert að færa Miðbakkann í Norð-
urhöfninni fram og hefja fram-
kvæmdir við Geirsgötu sem iiggur
að hluta til með bakkanum. Við
Tryggvagötu verður reist bifreiða-
stæðahús með 234 bílastæðum en
árið 1995 er gert ráð fyrir 1.285
Kannað hvernig veiðireynsla á
tegundum utan kvóta er verðlögð
RÍKISENDURSKOÐUN hefur hafið athugun á framkvæmd sameining-
ar Hraðfrystihúss Stokkseyrar hf. og Glettings hf. í Þorlákshöfn að
beiðni forseta Alþingis. í þeirri athugun verður m.a. skoðað hvernig
veiðireynsla á fisktegundum utan kvóta var verðlögð við samrunann
og á hvern hátt hagsmuna ríkissjóðs hefur verið gætt. Þorsteinn Páls-
son sjávarútvegsráðherra greindi frá þessari athugun ríkisendurskoð-
unar við umræður á Alþingi í gær og Sigurður Þórðarson vararíkis-
endurskoðandi staðfesti í samtali við Morgunblaðið að vinna við þessa
úttekt væri hafin hjá stofnuninni skv. ósk Alþingis.
Umræður urðu á Alþingi í gær
um þetta mál vegna fyrirspumar
Margrétar Frímannsdóttur alþing-
ismanns til sjávarútvegsráðherra
sem fjallaði um hvort ráðherra hefði
kynnt sér hvaða brögð væru að því
að veiðireynsla á fiskitegundum utan
kvóta væru verðlögð við sölu og sam-
runa fyrirtækja í sjávarútvegi, þar
sem opinberir sjóðir ættu hlut að
máli, og hvort stjómvöld hefðu mót-
að afstöðu til slíkra viðskipta.
Margrét sagði m.a. að við samein-
ingu fyrirtækja í sjávarútvegi hefði
í sumum tilvikum tíðkast að veiði-
reynsla á utankvótafiski hefði verið
reiknuð til verðmæta og bókfærð við
sameiningu viðkomandi fyrirtækja
sem eignarhluti. Gleggsta dæmið
væri sameining Hraðfrystihúss
Stokkseyrar og Glettings, þar sem
mat á veiðireynslu hefði skipt miklu
máli þegar eignarhlutur var ákveðinn
í hinu sameinaða fyrirtæki Ámesi hf.
Sagði þingmaðurinn illskiljanlegt
hveroig hægt væri að meta veiði-
reynslu á fisktegundum ufan kvóta
til verðmæta þar sem hún væri ekki
seljanleg en með þessu væri ákvörð-
unin fordæmisgefandi því opinber
sjóður hefði átt hlut að máli. Hrað-
frystihús Stokkseyrar hefði verið í
meirihlutaeign Hlutafjársjóðs og full-
trúi Byggðastofnunar séð um samn-
inga fyrir hönd fyrirtækisins. Sagðist
Margrét álíta að þetta mál hefði ver-
ið borið undir stjórn Byggðastofnun-
ar og það hlyti einnig að hafa verið
borið upp í ríkisstjórn.
Sjávarútvegsráðherra sagði m.a.
að skv. lögum um stjórnun fiskveiða
bæri að skipta leyfilegum heildarafla
ef nauðsyn bæri til að takmarka
veiðar á fískitegundum utan kvóta
sem samfelld veiðireynsla væri á á
grundvelli aflareynslu síðastliðinna
þriggja ára.
„Að verðmeta hugsanleg réttindi
út frá því sem kann að gerast í fram-
tíðinni er alfarið á ábyrgð þeirra sem
slíka samninga gera. Sé um það að
ræða að opinberir sjóðir meti áunnin
réttindi af vannýttum tegundum
minni ég á rétt þingmanna til að
leita álits Ríkisendurskoðunar um
hvort hagsmuna ríkissjóðs hafi verið
gætt með eðlilegum hætti,“ sagði
Þorsteinn.
bifreiðastæðum í miðborginni. Und-
irbúningur er hafinn að breytingu
Hafnarhússins og er ráðgert að fram
fari markaðskönnun áður en ákvörð-
un er tekin um hvaða starfsemi fari
þar fram. Hugmyndir eru meðal
annars uppi um að þar verði smá-
verslanir, matvörumarkaður og
sýningarsalir. Ráðgert er að endur-
byggja hús frá landnámstíð og tím-
um Innréttinganna við Aðalstræti.
Sagði borgarstjóri að rætt hafi verði
um að húsnæði Morgunblaðsins við
Aðalstræti væri fýsilegur kostur fyr-
ir starfsemi aðalbókasafns Borg-
arbókasafnsins en viðræður við eig-
endur hafi enn ekki farið fram. Þá
sagðist hann vongóður um að fljót-
lega yrði ráðist í framkvæmdir á
Arnarhóli og gengið frá honum í lík-
ingu við verðiaunatillögu úr sam-
keppni um skípulag hólsins.
Vilhjálmur Þ. Vilhjálmsson sagði
að með því að stofna fyrirtæki um
rekstur á bifreiðastæðahúsum og
bifreiðastæðum yrði reksturinn
sveigjanlegri og nýtingin betri. Þá
hafi stjórn Þróunarfélagsins lagt til
að stofnaður verði þróunar- og fram-
kvæmdasjóður er hafi það hlutverk
að kaupa lóðir og sameina ef með
þarf, byggja upp og selja húsnæði
á mismunandi stigum. Þannig mætti
flýta framkvæmdum í miðborginni,
en uppbygging þar gangi hægt.
Pétur Sveinbjarnarson benti á
mikilvægi þess að söfn, menningar-
hús og kvikmyndahús fái aðstöðu í
miðbænum.
Sjá bls. 29.