Morgunblaðið - 23.05.1997, Blaðsíða 24

24 FÖSTUDAGUR 23. MAÍ 1997
MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
Bræður í blíðu og stríðu
KVIKMYNDIR
Stjörnubíö
LOKAUPPGJÖRIÐ
„NO WAY HOME“ ★ ★ '/2
Leikstjóm og handrit: Buddy Gio-
vinazzo. Aðalhlutverk: Tim Roth,
James Russo, Deborah Karr Unger.
Goldcrest. 1997.
FÁIR leika betur í bíómyndum
en Tim Roth. Frá því við sáum
hann fyrst í „The Hit“ hefur hon-
um tekist að nota fremur óaðlað-
andi útlit sitt ásamt einhverri
framkomu sem lýsir af hroka og
afskiptaleysi til að setja mark sitt
á hverja þá mynd sem hann leik-
ur í. Hann hefur kannski ekki náð
eins langt og landar hans Daniel
Day-Lewis eða Gary Oldman, að
ekki sé talað um ofmetnasta leik-
ara síðustu ára, Hugh Grant, en
hann hefur aldrei orðið eftirbátur
þeirra og stundum skákað þeim
með það litla sem hann hefur
haft úr að moða, oft í athyglis-
verðum myndum óháðra leik-
stjóra.
Roth er til alls líklegur. Hann
er sá eini sem maður man úr
mynd eins og Rob Roy. Hann
skar sig úr í góðum leikhópi í
„Reservoir Dogs“. Hann var
kostulegur van Gogh í mynd Rob-
ert Altmans og þeir sem sáu sjón-
varpseríuna „Murder in the
Heartland" á myndbandi hafa
varla séð kaldhamraðri túlkun á
siðblindum morðingja. Hvort sem
það eru stór hlutverk eða smá
lætur Tim Roth áhorfendur muna
eftir sér. Enski hreimurinn hefur
næstum alveg horfíð eftir því sem
hann hefur leikið í æ fleiri amer-
ískum bíómyndum en breska leik-
hefðin fylgir honum og það er
Tim Roth sem heldur Lokaupp-
gjörinu eða „No Way Home“ á
floti og fer með hana lengra en
hún kannski annars kæmist.
Roth leikur með öllum lík-
amanum. Hann þarf ekki nema
finna rétta göngulagið og stilla
líkamann eftir því og maður sér
það utan á honum að persóna
hans í myndinni hefur mátt þola
sitthvað um ævina. Hann er
maður sem losnar úr fangelsi
þegar myndin hefst og dvöldin í
fangelsinu hefur sett mark sitt á
hann. Hann slútir lítillega fram
fyrir sig með hendur niður með
síðum og er snoðklipptur og horf-
ir útundan sér eins og engum sé
að treysta og skiptir aldrei skapi.
Allir í hverfinu segja að hann sé
vanþroska, sem lýsir frekar
hverfinu en honum. Eina mark-
mið Roth er að fara ekki aftur
í fangelsið en bróðir hans, sem
James Russo leikur, gæti vel
eyðilagt þau plön.
Lokauppgjörið er eftir Buddy
Giovinazzo, sem bæði skrifar
handritið og leikstýrir. Hans
helsta stílbragð er að tengja sam-
an með víxlklippingum kynlíf og
ofbeldi. Fremur þreytulegur frá-
sagnarmáti orðinn, en alltaf
handhægur virðist vera; reyndar
er ofbeldi myndarinnar ekki í
neinu samræmi við innihald sög-
unnar. Buddy fínnur henni sitt
rétta umhverfí í verkamanna-
hverfí í niðumýddu húsi bræðr-
anna þar sem Deborah Unger býr
einnig og talar seiðandi röddu til
þeirra svo loft verður lævi bland-
ið. Þetta er saga um uppgjör á
milli bræðra því Roth finnur þörf
til að gera upp fortíðina og hún
er klassísk að uppbyggingu og
raunsæ og athyglisverð og maður
hefur ekki augun af Roth frekar
en fyrri daginn. Hann er til alls
líklegur.
Arnaldur Indriðason
HVERNIG varð The Icelandic
Take Away Theatre til?
„Skömmu eftir að hringferð
minni um ísland með einþát-
tungana tvo lauk, fór ég hingað
út til London að vinna smá verk-
efni með Ágústu Skúladóttur fyrir
ljóðskáld. Þá hittumst við þijár,
ég, Ágústa og Anna Hildur, og
ræddum um að stofna leikfélag
með bækistöðvar hér, því þær eru
báðar búsettar hér. Það var ákveð-
ið að kýla á það að sýna þessa
einþáttunga hér í London sem
fyrsta verkefni leikfélagsins, til að
koma okkur af stað. Það er nefni-
lega nauðsynlegt fyrir svona lítið
leikfélag að setja upp tvær til þijár
sýningar áður en hægt er að fara
að sækja um einhveija styrki til
breskra yfírvalda og þess vegna
var alveg upplagt að setja einþát-
tungana upp með litlum tilkostnaði
því þeir voru þegar tilbúnir."
Boðið á tvær listahátíðir
Hvemig gekk?
„Prafusýningarnar í desember
gengu mjög vel, svo vel að ákveð-
ið var að taka sýningamar upp
að nýju nú í vor og fara jafnframt
í smáleikför út á land. Einu styrk-
imir sem okkur hafa hlotnast fyr-
ir þessar sýningar hafa nefnilega
komið frá íslenskum fyrirtækjum
í Hull, fyrir utan styrk sem ég
persónulega sem listamaður fékk
frá SPRON og gerði mér kleift
að koma hingað út. Þannig kom
það til að við fóram til Hull að
sýna velvildarmönnum okkar þar
einþáttungana og þakklæti fyrir
stuðninginn. Við sýndum tvær
sýningar á ensku og eina á ís-
lensku. Fólk kom víða að og það
var margmennt á öllum sýningun-
um. Þar fengum við boð á tvær
listahátíðir, Hull International
Theatre Festival sem verður nú í
sumar - því miður getum við ekki
þegið það vegna fjárskorts - en
svo var okkur líka boðið á skand-
inavíska menningarhátíð í Newc-
astle sem verður næsta sumar og
vonandi getum við tekið þátt í
henni,“
Hvemig var í Hull?
„Það var dálítið gaman að koma
þangað svona beint úr stórborg-
inni, fiskilyktin sem lá yfir öllu
sendi mann bara beinustu leið heim
til íslands. Þeir byggja stórt, en
mér fannst íbúamir frekar lokaðir
og þeir minntu mig mikið á fólkið
í Yorkshire þar sem ég lærði leikl-
ist á sínum tíma.“
SÆTAR
SÍTRÓNUR
Á Bretlandi er starfandi íslenskur leikhópur, The
Icelandic Take Away Theatre. Stofnfélagamir eru
þrír: Ágústa Skúladóttir, Vala Þórsdóttir og Anna
Hildur Hildibrandsdóttir. Þessa dagana eru þær
að æfa frumsamið verk sem heitir Sítrónusystur,
jafnframt sem sýningar standa yfír á tveimur ein-
þáttungum, „Eða þannig“ og „Kíkir, súkkulaði,
fýlugufa og rusl“ eftir Völu Þórsdóttur, sem hún
sýndi í Kaffíleikhúsinu og víðar sl. sumar og vet-
ur. Dagur Gunnarsson hitti Völu í London og
forvitnaðist um starfsemina.
Ný sýning
Hvaða sýning er
þetta sem þið Ágústa
eruð að æfa núna?
„Það er gamanleik-
rit sem er enn í vinnslu
hjá okkur, það heitir
Sítrónusystur eða
Lemon Sisters. Þetta
verður svona klukku-
stund á lengd og
byggist meira á lát-
bragði en texta. Það
fjallar um tvær systur
sem eiga við það
vandamál að stríða að
tolla aldrei lengi á ein-
um stað, því þær búa
yfír dularfullum lækningamætti.
Hvar sem þær koma verður fólk
vitni að kraftaverkunum, en þær
reyna að halda aftur af sér af því
að þeim er alltaf bolað í burtu.
Samfélagið á svo erfítt með að
höndla hamingjuna sem þær
dreifa, það virðast alltaf verða að
vera til vandamál. Sýningin gengur
samt að mestu leyti út á það að
þær eru að reyna að halda aftur
af sér og sínum dularfullu hæfíleik-
um. Svo leikur náttúrlega ástin
sitt hlutverk í öllu saman og skap-
ar spennu milli hinna
súra systra."
Er vinnan langt
komin?
„Já, við eram langt
komnar, við erum
komnar með rammann
og við eram búnar að
vinna eitthvað í öllum
atriðunum, en það er
ekkert atriði fullunnið
og enn vantar mikið
upp á þann texta sem
þó verður í sýning-
unni. Það er meiningin
að framsýna í lok maí,
sýna eina sýningu, en
taka stykkið til sýn-
inga síðan í Battersea
Arts Centre í London í haust."
Hvaðan kemur nafnið?
„Þetta bara rann uppúr henni
Ágústu, og mér fannst þetta gott
nafn. Þetta gæti t.d. verið eftir-
nafnið þeirra, Emma og Sarah
Lemon! Það virkar bara ekki alveg
heima á íslandi."
Edinborgarhátíð
Er ætlunin að sýna Sítrónusyst-
ur á íslandi?
„Það er ekki alveg á hreinu, við
eram með boð um að sýna Sítrónu-
Vala
Þórsdóttir
Á SÝNINGUNNI „Tvær víddir" er m.a. verkið Stúlka og bolti
eftir Birgi Snæbjörn Birgisson og Sigtrygg Bjarna Baldvinsson.
Tveir nýir sýningarsalir
í NÝLISTASAFNINU við Vatns-
stíg 3b í Reykjavík verða tveir
nýir sýningarsalir, Bjarti salur og
Svarti salur, vígðir og opnuð verð-
ur ný setustofa á annarri hæð á
morgun, laugardag. Tekið hefur
verið upp samstarf við Félag ís-
lenskra myndlistarmanna og verða
félagar úr þeirra röðum gestir í
setustofu safnsins út árið.
I aðalsölum safnsins verður opn-
uð sýningin „Tvær víddir“, en það
er yfírskrift á samsýningu Birgis
Snæbjörns Birgissonar og Sig-
tryggs Bjarna Baldvinssonar. Á
sýningunni eru málverk og teikn-
ingar unnar á síðastliðnum tveim-
ur árum, þar á meðal verk sem
systur á tveimur hátíðum í sumar
og einni næsta sumar. Önnur há-
tíðin sem okkur er boðið á núna í
sumar, þökk sé góðu fólki hér í
sendiráði íslands, er hin fræga
Edinborgarhátíð. Vandamálið er
bara eins og alltaf fjármögnun.
Eins og stendur er stefnan tekin
á Edinborg, það eru engar áætlan-
ir um að fara alla leið til íslands,
en hver veit. Svo er þetta líka
spurning um tíma, t.d. vorum við
beðnar að sýna í fyrri viku hátíðar-
innar, en þá verð ég stödd í Lett-
landi ásamt Sigrúnu Sól leikkonu
á fyrstu jafnréttisráðstefnu Eyst-
rasaltslandanna þar sem ég verð
með einþáttunginn minn „Eða
þannig."
Þetta hangir allt á
bjartsýninni!
Hver er verkaskiptingin innan
leikhópsins?
„Við Ágústa sjáum um það að
vera skýjaglópamir sem sjá um
hina listrænu sköpun og eram al-
mennt í öðram heimi en Anna Hild-
ur er með fæturna á jörðinni og
kemur okkur áfram af miklum
klókindum, hún kann á kerfíð og
hefur svo mikla reynslu úr útvarp-
inu og félagsmálastörfum sínum í
því að tala við fólk. Svo má ekki
gleyma því að við njótum aðstoðar
vina og velunnara, t.d. eram við
með íslenskan ljósahönnuð, hann
Dodda (Þórður B. Guðjónsson), og
Sólveig Elín Þórhallsdóttir er sýn-
ingarstjórinn okkar og stýrir ljós-
unum á sýningunum, þau era bæði
hér í námi í þessum fögum og vinna
þetta fyrir okkur meðfram fullu
námi. Fyrir nú utan allt fólkið sem
aðstoðar okkur í stóra sem smáu
við að setja þessar sýningar upp.“
Er ekki frekar áhættusamt að
reka leikhús í London?
„Jú, jú, eflaust, en það er svo
margt hægt að gera. Okkur hefur
dottið í hug að gefa út matseðil,
svo að fólk geti pantað leiksýningu
eða leiklestur og kaffí hjá The Ice-
landic Take Away Theatre. En
svona í alvöru, þá er ætlunin að
vera með sýningar sem hægt er
að flakka með, án þess að tungu-
málið sé að aftra manni. í Sítrónu-
systranum á ekki að vera mikill
texti þannig að það ætti að vera
hægt að þýða hann fljótt á flest
tungumál. Við þurfum því ekki
endilega að skilja það sem við eram
að segja í sýningunni. Annars
hangir þetta ennþá allt á bjartsýn-
inni!“
listamennirnir hafa unnið saman.
I Bjarta sal verður til sýnis
skúlptúrúr eigu safnsins eftir Jón
Gunnar Arnason og í Svarta sal
sýnir Pétur Om Friðriksson leik-
ritið „Tempest“ eða Ofviðrið eftir
William Shakespeare. Flytjendur
em hópur úreltra tölva.
Fyrstur gesta í setustofu safns-
ins er myndlistarmaðurinn Haf-
steinn Austmann. Hann hefur
lengi staðið í fremstu röð þeirra
listamanna er hafa helgað sig ab-
straktmálverki. Hann sýnir tæp-
lega fjörutiu ára gömul verk,
vatnslitamyndir frá því tímabili er
hann færðist frá strangflatarmál-
verkinu til Ijóðrænni myndgerðar.
Málþing um
kirkjulist
MÁLÞINGIÐ „Hvað er
kirkjulist?" verður haldið í
stofu 101 í Odda á morgun
kl. 13. Málþingið er haldið í
tengslum við myndlistarsýn-
ingu á kirkjulistahátíð, þar
sem athygli er beint að ný-
sköpun í myndlist fyrir kirkjur
og áhersla hefur verið lögð á
samstarf arkitekta og mynd-
listarmanna. Á málþinginu
verða flutt fímm erindi og
verða pallborðsumræður að
þeim loknum.
Þeir sem flytja erindi á
málþinginu era: Pétur H. Ár-
mannsson, Gunnar J. Áma-
son, Hjörleifur Stefánsson,
Hannes Lárasson og Anna
S. Pálsdóttir.
Málþinginu er einkum ætl-
að að vekja fólk til umhugsun-
ar um hvort og með hvaða
hætti nýsköpun í myndlist
geti haft gildi fyrir kirkjuna,
hveijir möguleikar listarinnar
séu í kirkjunni og hvert sé eða
geti verið gildi trúarinnar fyr-
ir listsköpun í samtímanum.
Umræðum stýrir Gunnar
Harðarson heimspekingur.
Málverkasýn-
ing í Vogum
MARGRÉT Brynjólfsdóttir
frá Hellum opnar málverka-
sýningu í Glaðheimum, Vog-
um, á morgun kl. 14. Mál-
verkasýninguna nefnir Mar-
grét Ströndin og lýkur henni
30. maí.
Sýningin er opin laugardag
og sunnudag frá kl. 14-22,
virka daga frá kl. 16-21.
Tumií
Tuttugu
fermetrum
TUMI Magnússon opnar sýn-
ingu á veggmálverkum í gall-
eríinu Tuttugu fermetrar á
morgun, laugardag kl. 16.
Vesturgötu lOa, kjallara.
Sýningin er opin frá 15-18
miðvikudaga til sunnudaga,
og stendur til 8. júní.