Morgunblaðið - 10.06.1999, Blaðsíða 30

30 FIMMTUDAGUR 10. JÚNÍ 1999
MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
Reuters
TVEIR liðsmenn Mujahideen safna saman skjölum sem fóru á víö og dreif er rúta þeirra gjöreyðilagðist í
sprengingunni í Bagdad, höfuðborg íraks, í gær.
Þrátefli
á Gulahafí
Seoul. Reuters.
SJÓHERIR Norður- og Suður-
Kóreu stóðu augliti til auglitis á
Gulahafi í gær og sökuðu ríkin, sem
eiga formlega enn í stríði, hvort ann-
að um að hafa farið í leyfisleysi inn
fyrir landhelgi sína.
I gærkvöldi voru enn fjögur n-
kóresk varðskip S-Kóreumegin við
landhelgislínuna, að sögn til þess að
vemda tíu n-kóresk fiskiskip, að því
er yfírmaður herafla S-Kóreu sagði.
S-Kórea hafði sent á annan tug
varðskipa á vettvang, eftir að sex n-
kóresk herskip fóru inn á hlutlaust
hafsvæði á milli landhelgish'na ríkj-
anna vestur af Kóreuskaganum, að
því er s-kóreska varnarmálaráðu-
neytið greindi frá.
N-Kóreskir ríkisfjölmiðlar sögðu
hins vegar að s-kóresk herskip hefðu
farið inn í landhelgi N-Kóreu á
mánudag og þriðjudag, og að um
væri að ræða ögrun af hálfu S-
Kóreu, sem vildi koma af stað átök-
um fyrir tilstuðlan Bandaríkjanna.
------------------------
Síðasta karla-
vígið fallið
Kaupmannahöfn. AP.
SÍÐASTA karlavígi í Danmerkurher
féll á þriðjudag er tilkynnt var að
konum yrði veitt innganga í konung-
lega hallarvörðinn.
Friðrik III Danakonungur stofn-
aði Konunglegu hfvarðasveitimar
árið 1658 til að verja hallir og aðrar
eignir dönsku krúnunnar. Hinir sér-
þjálfuðu liðsmenn bera enn í dag
uppháar svartar húfur úr bjamar-
skinni og rauða eða svarta einkenn-
isbúninga. í næsta mánuði munu
tvær konur í fyrsta sinn klæðast
þessum skrúða og munu þar standa
vörð við Amalienborgarhöll í mið-
borg Kaupmannahafnar og taka þátt
í hefðbundnum vaktaskiptum.
Síðustu áratugi hefur hallarvörð-
urinn einungis verið mannaður ung-
um mönnum er sinna skyldubund-
inni herþjónustu en konur em und-
anþegnar henni og voru því ekki
teknar í lífvarðasveitirnar.
Sprengja
banar
írönskum
útlögum
Bagdad. Reuters.
ÖFLUG sprengja varð sex liðs-
mönnum Mujahideen Khalq, and-
spymuhreyfingar íranskra útlaga,
að bana í Bagdad í írak í gær. Einn
íraskur borgari lést og yfir tuttugu
manns særðust í tilræðinu. Sendibíll
hlaðinn sprengiefni sprakk í loft upp
klukkan átta að morgni að staðar-
tíma og gereyðilagði rútu Muja-
hideen-manna, og var sprengingin
svo öflug að gígur myndaðist í göt-
una.
Talsmaður Mujahideen Khalq-
hreyfingarinnar fullyrti í gær að
írönsk stjómvöld hefðu staðið að
baki tilræðinu, og að hreyfingin
áskildi sér rétt til að svara slíkum
hryðjuverkum í sömu mynt. Sagði
hann að þetta væri annað tilræðið
gegn útlögunum í þessari viku. Á
sunnudaginn hefðu tvær sprengjur
sprungið nálægt höfuðstöðvum
þeirra í Bagdad, án þess að nokkur
særðist. Hreyfingin lýsti í apríl sl. á
SÍÐAN 1995 fer svokölluð stór sam-
steypustjórn SPD og CDU, undir
stjórn jafnaðarmannsins Hepnings
Scherfs, með völd í Bremen. I kosn-
ingunum á sunnudaginn bættu báðir
flokkarnir við sig fylgi á menn juku
fylgi sitt um rúm 9% á milli kosn-
inga og eru þar með enn á ný
sterkasti flokkur Bremen með tæp-
lega 43% fylgi. Kristilegir
demókratar bættu 4,5 prósentustig-
um við fylgi sitt frá síðustu kosning-
um og hlutu alls 37,1% atkvæða. Að-
eins Græningjar náðu beinni kosn-
ingu á landsþingið með 8,9% sem er
þó mun lakari niðurstaða en í kosn-
ingunum 1995 en þá hlaut flokkur-
inn um þrettán prósentustig. Flokk-
ur frjálsra demókrata (FDP) bætti
við sig enn einum ósigrinum, með
2,5% atkvæða, og er í óða önn að
hverfa með öllu af landsþingum
þýska sambandslýðveldisins.
Frá vinstri til hægri
Vinsældum flokks jafnaðarmanna
í Bremen má líkja við vinsældir syst-
urflokks kristilegra demókrata CSU
í Bæjaralandi. Henning Scherf, for-
hendur sér ábyrgð á morði íranska
hershöfðingjans Ali Sayyad Shirazi,
og hétu stjómvöld í Teheran þá
hefndum.
Útlagarnir fluttu höfuðstöðvar
maður jafnaðarmanna og borgar-
stjóri í Bremen, býr yfir miklum per-
sónutöfrum sem tryggja honum jafn-
vel enn stærra forskot á mótfram-
bjóðanda en Edmund Stoiber getur
státað af suður í Bæjaralandi. Scherf
er lærður lögfræðingur og í frístund-
um leggur hann stund á trúar-
bragðafræði. Hann er einn af þeim
sem eldast vel og þrátt fyrir sín sex-
tíu ár skokkar hann ýmist eða hjólar
á vinnustað. Stjórnmálaferillinn
hófst fyrir um tuttugu árum og
lengst af var hann ötull talsmaður
vinstri vængs jafnaðarmanna. Hann
tók þátt í mótmælaaðgerðum við hlið
Joshcka Fischers og Oskars
sínar til íraks árið 1993, og hafa síð-
an gert árásir á Iran frá nokkrum
bækistöðvum við landamærin, þar
sem þeir hafa yfir að ráða skriðdrek-
um, fallbyssum og bardagaþyrlum.
Lafontaines gegn þýska kjarnorku-
iðnaðinum og ásamt öðrum þýskum
vinstrimönnum ferðaðist hann til
Nicaragua til að leggja sandínistum
lið í pólitískri baráttu þeirra. Til
fjölda ára starfaði hann sem þing-
maður í Bremen og síðan 1995 sem
borgarstjóri. I kosningabaráttunni
1995 var hann ötull talsmaður mynd-
unar samsteypustjórnar SPD og
Græningja en eftir fjögurra ára sam-
starf við kristilega demókrata hefur
hann nú snúið blaðinu við.
Samkvæmt skoðanakönnunum
fyrir kosningarnar var mikill meiri-
hluti íbúa Bremen hliðhollur áfram-
haldandi stjómarsamstarfi SPD og
CDU. Þrátt fyrir þann meðbyr beið
Scherf fram á kosningadaginn sjálf-
an með að gefa út yfirlýsingar um
hugsanlegan stjómarsamstarfsflokk.
Ríkisstjórn jafnaðarmanna og Græn-
ingja í Bonn fór hins vegar ekki
leynt með óskir sínar. Enda myndi
samsteypustjóm sömu flokka í
Bremen tryggja vinstriflokkunum
hreinan meirihluta í þýska sam-
bandsráðinu sem þeir töpuðu eftir
landsþingskosingamar í Hessen í
febrúar síðastliðnum. Eftir kosning-
amar sagði Scherf að þar sem um
80% kjósenda hefðu falið stóru flokk-
unum umboð til stjórnarmyndunar
myndi hann fara að þeim tilmælum.
Máltakið „fyrst kemur landið, svo
flokkurinn" hefur víst sjaldan átt
eins vel við en það er einna helst not-
að af stjómmálamönnum landsþing-
anna að kosningum loknum þegar
þeir ákveða að taka miða af eigin
hagsmunum frekar en hagsmunum
flokkanna á landsvísu.
Sjálfstæðisbarátta
dvergsins
íbúar Bremen og Bremerhaven á
kosningaaldri era aðeins tæp hálf
íranar hafa áður ráðist á stöðvar
þeirra, en að sögn talsmanns hreyf-
ingarinnar er þetta mannskæðasta
tilræðið til þessa. Tveir hinna látnu
liðsmanna vora konur.
milljón. Græningjar vora eini flokk-
urinn sem í kosningabaráttunni
reyndi að benda kjósendum á mikil-
vægi kosningahegðunar þeirra í
landsþingkosningunum fyrir styrk
þýsku ríkisstjórnarinnar. En íbúarn-
ir virðast á sama máli og frammá-
menn stórflokkanna og kæra sig
kollótta um skiptingu atkvæða í
þýska sambandsráðinu. Sem
minnsta land þýska sambandslýð-
veldisins berst Bremen fyrir sjálf-
stæði sínu á nær öllum vígstöðvum.
Stói’flokkarnir þurfa á næsta kjör-
tímabili að minnka skuldir landsins
en þær nema um 1,67 milljörðum
þýskra marka. Úr jöfnunarsjóði
þýsku sambandslandanna hlýtur
landið árlega stórfellda styrki sem á
síðastliðnum misseram hafa hljóðað
upp á hærri upphæðir en lönd fyn--
verandi austurhlutans hafa fengið í
sinn hlut.
Ríkustu löndin, Bæjaraland, Hes-
sen og Baden Wúrttemberg sem lög-
um samkvæmt eru greiðendur í sjóð-
inn hafa sent stjómsýsluréttinum í
Karlsrahe kæru gegn ríkjandi fyrir-
komulagi. Bremen hefur því ærna
ástæðu til að óttast um eigið sjálf-
stæði því geti það ekki sýnt fram á
efnahagslegt sjálfstæði er hægt að
þvinga það til sameiningar við
Neðra-Saxland. Stefna stórflokk-
anna er að greiða fyrir fjárfestingum
á frjálsum markaði samtímis stór-
felldum samdrætti hins opinbera.
Ekki vantar á fjárfestingargleðina
en Bremen fylgir á hæla Berlínar og
Hamborgar í nýsköpun í atvinnulífi
og fjárfestingum erlendra sem inn-
lendra fyrirtækja. En það era ekki
eingöngu hagvaxtartölur sem era
háar í Bremen heldur einnig at-
vinnuleysistölur en þær era nú um
15 af hundraði.
Næstu landsþingskosningar eru
komandi haust í Brandenburg,
Berlín, Saxlandi og Thúringen. Eins
og stendur eru stórar samsteypu-
stjómir í Berlín og Thúringen sem
ásamt Bremen era hlutlausar í sam-
bandsráðinu. Til að vinna aftur
hreinan meirihluta í sambandsráðinu
þyrftu jafnaðarmenn að stjórna einir
eða með hjálp Græningja í Thúr-
ingen eða Saxlandi. í augnablikinu
er slík þróun fremur ólíkleg sem
veikir óneitanlega styrk þýsku rikis-
stjórnarinnar.
Þingkosningarnar í Bremen voru mælikvarði á styrk þýsku rfkisstjórnarinnar
Enn á ný teljast jafnaðar-
menn vera sigurvegarar
✓
Urslita landsþingkosninganna í Bremen
var beðið með mikilli eftirvæntingu vegna
áhrifa þeirra á atkvæðaskiptingu í þýska
sambandsráðinu. Rósa Erlingsdóttir fylgd-
ist með kosningunum og sjálfstæðisbaráttu
Bremen í stjórn- og efnahagsmálum.