Dagblaðið Vísir - DV - 17.10.1987, Page 21

LAUGARDAGUR 17. OKTÓBER 1987.
21
Haustboðinn leiði
— árstíð kvefsins runnin upp
Þetta gamla húsráð dugar ekki siður í baráttunni við kvefið en dýr meðul.
Tími haustkvefsins er runninn upp.
Þeir sem ekki sitja þegar hóstandi
og hnerrandi geta svo gott sem geng-
ið út frá þvi sem vísu að kvefið hellist
yfir þá áður en langt um líður. Enn
hafa ekki borist fregnir af skæðum
kveffaraldri hér á þessu hausti þrátt
fyrir rysjótta tíð nú í mánuðinum.
Ekki er heldur búist við að flensa
berist til landsins í bráð. En ef að lík-
um lætpr þarf þó ekki að gera því
skóna að þessir haustkvillar láti bíða
lengi eftir sér.
Þrátt fyrir aö mönnum hafi dottið
ýmislegt í hug til að forðast kvefið
þá er árangurinn næsta lítill. Smit-
leiðirnar eru óteljandi og veirurnar
sem þessum ósköpum valda svo fjöl-
skrúðugar að ráð sem dugar gegn
einni er gagnslaust við allar hinar.
Nú er talið að veirur sem valda
kvefi séu ekki færri en 200 og blóma-
tími þeirra er á haustin. Á vorin
flytja blöðin fréttir af „vorboðunum
ljúfu“ um leið og þeir birtast. „Haust-
boðarnir leiðu“ fá hins vegar að
mestu að liggja í þagnargildi enda er
fæstum nokkuð um þá gefið.
Engin læknisráð
Yfirleitt verða menn að þola kvefiö
án þess að geta leitað líknar þótt ótal
læknisráð séu í boði. Engin þeirra
duga. Ólafur Ólafsson landlæknir
■ fullyrti í samtah við DV að allt það
sem nú væri selt og ætti að lækna
kvef væri vitagagnslaust til þeirra
nota. „Það eina sem hefst út úr sölu
kvefmeðala er að þau þyngja pyngju
þeirra sem selja," sagði Ólafur. „Það
dugar best að fylgja því sem mæður
okkur ráðlögðu og þar er efst á blaði
að fara vel meö sig.“
Töluvert er síðan farið var að gera
tilraunir í Bandaríkjunum með mót-
efni gegn kvefveirum en sá galli
fylgir gjöf Njarðar að aukaverkan-
irnar eru verri en sjálfur sjúkdómur-
inn.
Úrvalið er nóg af „kvefmeðulum“
þótt óvist sé með árangurinn.
Fyrir nokkrum árum voru miklar
vonir bundnar við lyf sem nefnist
Interferon og kemur í veg fyrir að
veirur fjölgi sér. Það hefur hins veg-
ar í för með sér ýmsar aukaverkanir
sem eru þegar kunnar og talið er að
fleiri eigi eftir að koma í ljós við frek-
ari tilraunir. Því verða þeir sem
kvefast að treysta á hálstöflur og
hóstasaft af ýmsu tagi þótt almennt
sé viðurkennt að það eru engin lækn-
islyf. Hins vegar er viðurkennt að
þau geta linað þjáningar kvefaðra
manna.
Heimir Bjarnason aðstoðarborgar-
læknir sagði í samtali við DV aö
hálstöflurnar og hóstamixtúrurnar
ættu fullan rétt á sér til að lina áhrif
kvefsins en menn mættu ekki gleyma
því að þetta væru ekki lyf og lækn-
uðu ekki kvef frekar en annað sem
í boði væri.
í Bandaríkjunum er talið að árlega
verji fórnarlömb kvefsins um 2 millj-
örðum Bandaríkjadala í kvefmeðul.
Þetta eru hátt í 80 milljarðar ís-
lenskra króna í lyf sem lítil eða engin
hjálp er að. Það er og eftirtektarvert
að öll efnin sem nú eru notuð voru
komin á markaðinn fyrir 20 til 30
árum þannig að í rauninni hefur
ekkert miðað í baráttunni við kvefið.
Ekki er vitað hve mikið er selt hér
á landi af kvefmeðulum en telja má
hklegt að hver íslendingur kaupi síst
minna af þeim er gert er í öðrum
löndum.
Ólafur Ólafsson landlæknir sagði
að hér á landi gæfu læknar ýmis
sýklalyf til að verjast kvefmu í ríkari
mæh en gert væri nú orðið í ná-
grannalöndunum. Þetta telur hann
eina af ástæðunum fyrir því að meira
er notað yfirhöfuð af sýklalyfjum hér
en þar. Hins vegar fullyrti hann að
árangurinn af þessari lyfjagjöf væri
enginn og því væri víðast hvar hætt
að nota þau.
Sönnunargögn vantar
í Bandaríkjunum hefur þaðverið í
lögum nú um tíma að framleiðendur
kvefmeðala verða að færa sönnur á
að þau komi aö gagni en hætta að
selja þau að öðrum kosti. Þetta hefur
þó dugað skammt því auðvelt er að
fá frest th að leggja fram ný sönnun-
argögn um kosti lyfsins og á meðan
er sala heimil. Þessi lyf eru ekki á
lyfjaskrá og því þarf ekki að sanna
kosti þeirra áður en þau fara á mark-
að heldur eftir.
Vitað er að ýmis ofnæmislyf hafa
áhrif á kvef og í Bandaríkjunum hef-
ur sala á þeim verið leyfð, sem
kvefmeðala, vegna þess að þau draga
úr nefrennsli. Margir læknar þar eru
þó lítt sáttir við þessi rök þvi auka-
verkanir eru margar svo sem lystar-
leysi og almennur slappleiki.
Læknar viðurkenna að kvefmeðul
gera ekki illt verra og það er sýnu
skárra að taka nokkrar skeiðar af
hóstasaft í góðri trú en að reyna ekk-
ert. Slík meðul geta linað hóstann
um stund þótt þau lækni hann ekki
og þau eru með öllu hættulaus.
Margir læknar eru þó þeirrar skoð-
unar að heitir drykkir komi að sama
gagni og sömuleiðis það gamla hús-
ráð að hima yfir fati fullu af heitu
vatni með handklæði yfir höfðinu.
Þeir eru einnig til sem hafa tröha-
trú á stórum skömmtum af C-víta-
míni í baráttunni við kvefið. Þetta
er þó umdeilt ráð og engar sannanir
liggja fyrir um að það komi að gagni.
Hins vegar er það talið hættulaust
þrátt fyrir sögur um að C-vítamín
geti örvað myndun nýrnasteina. Þær
kenningar eru einnig ósannaðar.
Þær tilraunir sem gerðar hafa ver-
ið í Bandaríkjunum með C-vítamín,
sem efni til að hindra að fólk kvefist,
hafa lítinn árangur borið. Þessar til-
raunir afsanna þó ekki að C-vítamín-
ið geti dregið lítillega úr áhrifum
kvefsins. Meira var þaö nú ekki.
Hér á landi hefur C-vítamín notið
vinsælda sem kvefmeðal og fóru
raunar miklar sögur af áhrifamætti
þess fyrir nokkrum árum. Síðustu
árin hefur þó minna verið um þetta
rætt. Aftur á móti telja margir sig
hafa reynslu af áhrifum hvítlauks
t.d. til að verjast kvefi. Nú eru seldar
hér hvítlaukspillur, sem hafa þann
kost fram yfir óunninn hvítlauk að
þeim fylgir ekki jafnsterk lykt.
Loksins, loksins
Síðsutu ár hafa sink-töflur notið
vaxandi vinsælda sem kvefmeðal
víða um heim. Þegar þær komu fyrst
á markaðinn var fullyrt að þær stuðl-
DV-myndir GVA
uðu að skjótari bata eftir kvefpest en
ef ekkert væri að gert. Síðari tilraun-
ir hafa þó sýnt að þessi trú á ekki
við rök að styðjast. Því er jafnvel
haldið fram að þessar töflur hafi alls
engin áhrif á kvef en valdi aftur á
móti oft munnherkjum og ónotum í
maga. Þá geta stórir skammtar af
sinki valdið eitrun.
Þeir eru þó til sem ekki vhja af-
skrifa sink-töflurnar og telja að þær
geti haft einhver áhrif. En til að þær
komi að gagni dugar ekki að gleypa
þær. Eina leiöin til að nýta sinkið
fullkomlega er að láta töflurnar
bráðna í munni. Töflurnar eru hins
vegar svo bragðvondar að margir
telja venjulegt kvef skárra en að
neyta þeirra. Þessar töflur eru ekki
enn komnar á markaðinn hér hvað
sem verður í framtíðinni. Hins vegar
fæst sink hér í heilsuvörubúðum en
það er ekki selt sem sérstakt kvef-
meðal.
Hér á landi eru þó vissulega á boð-
stólum lyf sem eiga að duga betur í
baráttunni viö kvefið en hóstasaftin
og hálstöflurnar. Heilsumarkaður-
inn og Heilsuhúsið bjóða lyf sem
nefnist Echinaforce. Það er unnið úr
jurtum sem reyndust indíánum í
Noður-Ameríku vel til að slá á hvers
kyns bólgur. Þetta lyf á að styrkja
mótstöðukerfi líkamans og kemur að
sögn í veg fyrir að fólk kvefist. Sann-
anir fyrir kostum lyfsins eru þó ekki
handbærar. Að sögn þeirra sem selja
lyfiö nýtur þaö vaxandi vinsælda og
hefur sala á því vaxið verulega eftir
að kólna tók í veðri nú i haust.
-GK
FATAFELLUGLOS
Þegar ís er settur í glösin afklæðast stúlkurnar, sem glösin prýða, öllum
til mikillar ánægju. Þegar ísinn bráðnar fara þær aftur í fötin. Ómissandi
á gleðistundum.
Aðeins kr.
1190,-
settið.
Fótóhúsið. Bankastræti, simi 21556
Pöntunarsími 91-651414 og 623535
Símapantanir alla daga vikunnar kl. 9.00-22.00.
Póstverslunin Príma, box 63,222 Hafnarfirði.
© VISA © EUROCARD