Dagblaðið Vísir - DV - 29.10.1988, Blaðsíða 10

10
LAUGARDAGUR 29. OKTÓBER 1988.
Breiðsíðan
Spilið Kalaha:
Ættað frá Egyptalandi
Bjó til sérstíetc spil í skólani
ÍVeit ekkert urr
uppruna þess'
,.lv«a7 ég var kr*k)U íór
é% ol\ i aíroiti ul txA.kjar•
»>ituriuiniurfl|f|»rvar
UfUa ijiU irtít upp x'iftr.útó
•ir vin«Uttr.“ wgftí Híign
R*íyta>al i Wiia’.i við RitW
iiðiina «n öUb h»tfur bus> t li
•írta/BriiteBtj.pil miu kail-
«s‘. KaiaJa. nrtgn bjí-tii
*pUið ne «n íkyidí ivwkfftií i
smiiS i FJotitt'atrta«kiii7iH‘j7u
i UreiOhoió. „Viöinatfura
7-afia hvaCís hitii vtf- snáfn.Uv
um njtþ.i d.iti 77!é v peíta ijifl
i hug «n* ufc r.vaO jioruiO."
ttfflilfi.lua
Hún i'eytui! iii íá upjib’s-
tnj/af uití sV'iitft ftiá fytTvví-
andt bfkkk>ri}*;a; sinnieu
ta*7i 77Ó lóttium k ðtoaiin þnr
stpt st'.itkáii sii «r sie iic tn
tiú á tandt <.f íoirWi'an'lr
mundti rfcki ofitr sjiíiínu
gi&x vtirta ei-uiiii Tir'.W þrf
þsft vnr U'któ Vipp l afniffi-
ntn.
HelRt* hiklú tii þi;ssrafti
aft sniWii sjiUíft eVUr minni
Hún mutittí eflir ah spitíft
var nt' ité ot ii þvi vortt tú;
itoiuy.í hvi.'naitoin vitru'
'rfttarþrjái'kúiavi uy.phi*S
spU'iiíis. Tvvlr g/;» syáiafti
eitiuogleiknrtr.nteiíKUj'Vu
úaösair byrjar inkar þrjfa
KUIat' V*r tiiim iir-ínuni oy.
dreiiii' jvim 1 l>týirfssr
tnei.fi. V-n tro leknaj' köior
tuarstareitngþelnnlrcift '
á'.'nim eir.ni i hvnrt luili. i
hannlf; g'.tur MUWir spiLi- |
maðurir.n italdifl afr ara puj
tUtunnlendiraöioíTmm J
rvii tn þátekur iiinn spiitj
niafiorianvifl.Sivijuiur ‘
semi{eitti'kor.iiOn«hun .
knitiœi'.'inni'ou. )
H/;is.a 'iagfl! «0 ylttmr.itl-i
i'-giiilviwi7ið*rtj.'ti‘.ma j
rriðri.' þvi unrwri «ffti v.pilvl
'jtTiOiO yfir i marptr klukk J
Mundir. j
,>aí cr ve;sl afl ígfcrf I
tkfci geuft komist «0 þvi \
hvuðájibona spU er í’imð 1
<® ptman v ,rn afi vuu þöftj
sapifti Hriita. Et etohver irsJ
enfla kamv3>.; \iO spi ú* póa
varri garaat; afl SVvat u.f fcvj
HrijTj t3«ftl *3 tpitío híf! 3
vnktfluiuJrHUkeroiara |
sinna tnd'ikawváftisi cn«-3
inn vtfl uft h*£i séð siUtt tjm
„h.-ið p.:u altí r liliið þctt* 1
tft.t.áeihmgtaftmiui 1
ptpjiostraijOpurtdOtiir I
srandali vevsltinum og I
jáinvel s;;Ua moð nisimmJ
Þaratisa3 ÍMlta ptHur vcril
unðp ðdyr. og jkv-nraiUltíl
fioMyidttspfl.- iMgWHelJ
Rtyktlaí. wtn tr afl veröu |
mijár. ilr* rti huhicmn 1
^raanafsyiilina "
kiiti mtö spJUð
imhúnbjoiH
i. „Afiirpeu
naspU-
Spiliö Kalaha, sem við sögöum
frá síðasta laugardag, er ekki með
öllu óþekkt hér á landi ef marka
má viöbrögö lesenda. Óskaö var
eftir upplýsingum um spiliö en
ung stúlka haföi búiö það til eftir
minni í Fjölbrautaskólanum í
Breiðholti en vissi ekki um uppr-
una þess.
Sigurveig Birgisdóttir, sem bú-
sett hefur verið í Senegal í Afr-
íku, kannaðist vel viö spilið og
sagði aö það hafi verið spilað á
hverju götuhorni þar sem hún
bjó. „Þaö voru eingöngu karl-
menn sem spiluðu og þeir notuöu
baunir. Það var mjög gaman að
fylgjast meö körlunum spila því
þeir voru svo fljótir að raöa baun-
unum í hólfm aö varla sást í
hendur þeirra," sagði Sigurveig.
„Okkur þótti þetta mjög flókiö og
eiginmaöur minn tók upp á
myndband þegar þeir spiluðu til
að fá betri innsýn í þaö.“
Hildur Guðmundsdóttir, sem
bjó um sex ára skeið á Fílabeins-
ströndinni, sagðist kannast vel
við spilið frá Afríku. Hún var
sammála Sigurveigu um að ein-
ungis karlmenn hefðu spilað
þetta spil og gatan var aðalspila-
staðurinn. Hildur sagði að þeir
hefðu notað fjórar kúlur í spilið
en ekki þrjár eins og við sögðum
frá hér. Hins vegar er greinilegt
að margar útgáfur eru til af þessu
spili.
Alice frá Akureyri sagðist eiga
spil af þessu tagi og í reglum sem
með því fylgdu segði að spilið
væri sjö þúsund ára gamalt og
væri upprunalega frá Egyptal-
andi. „Þetta er eitt elsta spil sem
vitað er um,“ sagði Alice.
Anna Skúladóttir sagðist einnig
kannast við spilið. Hún hafi keypt
þaö í Tansaníu. Anna benti okkur
á að í bók, sem nefnist Spil og
leikir um víða veröld og kom út
hjá Almenna bókafélaginu fyrir
tveimur árum, væri að finna eina
útgáfu af Kalaha.
Bókin sem er stór og þykk hefur
að geyma hina margvíslegustu
leiki og spil, sumt gamalkunnugt
en annað framandi. í bókinni er
svipað spil og Kalaha sem nefnist
Wari. í bókinni segir að Wari sé
eitt af mörgum nauðahkum spil-
um sem spiluð eru víða um heim.
Yfirleitt kallast þau „mancala"
spil og hafa verið spiluð í Egyptal-
andi í þúsundir ára, enda hafa
fundist spilaborð höggvin í steina
í Keops-pýramídanum og muster-
um í Luxor og Karnak. Spilið
breiddist út til Asíu og Afríku og
gerðu arabar tilteknar breytingar
á því. Hélst það þannig við gegn-
um öll þáttaskil í sögu Egypta-
lands. Evrópskir ferðamenn
kynntust spilinu í kafíihúsum í
Cairo á 19. öld en þar var venjan
sú að sá sem tapaði borgaði kaffið
sem drukkið var meðan spilið
stóð yfir.
Ýmsan fróöleik er að finna í
bókinni um Kalaha eða Wari en
lesendur ættu að vera einhvers
vísari um spilið nú.
-ELA
Þú ert 2000 krónum ríkari!
Þau eru á barnaheimilinu Ósi. Svipur þeirra er ekki mjög glaðlegur enda var nýlega ákveðið að hætta niðurgreiðslum á dagheimilisgjöldun-
um. Það ætti því að koma í góðar þarfir að fá tvö þúsund krónur til að koma til móts við hækkun á gjöldum heimilisins. Það er þess vegna sem
eitt barnið á Ósi fær hring um höfuð sér að þessu sinni. Peninganna má vitja á ritstjórn helgarblaðs DV, Þverholti 11. -ELA/DV-mynd KAE
Naíli alheims-
ins er hér
Ágætur kunningi minn í Reykjavík suð-
ur spurði mig eitt sinn hvað ég væri eigin-
lega að hokra fyrir norðan, hvers vegna
ég kæmi ekki suður þar sem hlutirnir
gerðust og hjarta þjóölífsins slægi í nafla
alheimsins.
Ég sagði fátt, tautaði eitthvað um aö
hann hefði lært heldur lítið í lífíærafræði
í skóla, en hugsaði því meira: Þarna er
borgarbúum rétt lýst! Þeir setja samasem-
merki á milli magns og gæða. Þeir telja
að stærst sé best, aö Reykjavík sé betri en
Raufarhöfn, að DV sé betra en Dagur, að
Jón Páll sé meiri maður en hinn andlegi
risi Dúddi dvergur frá Djúpuvík.
Alistair McLean og Jónas frá
Hriflu
En gleyma því auövitað að gæðamat,
sem byggir á magni og stærð, gerir íslend-
inga að heldur léttvægum þjóðflokki í
henni veröld, aö minnsta kosti í saman-
buröi við stórþjóðirnar. Og þýðir þaö um
leið að þeir kumpánar Alistair McLean
og Jónas frá Hriflu eru meiri rithöfundar
en Samuel Beckett og Snorri Hjartarson
af því að þeir Alistair og Jónas skrifuöu
fleiri bækur en Samuel og Snorri.
„Svona eru þessir andskotans Reykvík-
ingar, sem lifa í þeirri sælu trú að nafli
alheimsins sé niðri við Tjörn eða uppi í
Kringlu," hugsaði ég með mér og labbaði
niður í Kauþfélag til þess að kaupa hrossa-
kjöt og súrmjólk í matinn.
Sannleikurinn í Kaupfélaginu
í Kaupfélaginu voru að venju í gangi
fjörugar umræöur um flóttann frá lands-
byggðinni og rostann í Reykvíkingum og
hafði ég þar að sjálfsögðu orð í belg að
leggja. Vinkona mín, sem þarna var stödd
og haföi flutt frá Húsavík til Þórshafnar
fyrir nokkrum árum, hlustaði á umræð-
urjiar en lagði fátt til mála. „Er þetta ekki
sama sagan fyrir ykkur Þórshafnarbúa,
eru andskotans Reykvíkingarnir ekki allt-
af að spyrja hvaö þið séuö eiginlega að
hokra austur á þessu krummaskuði?"
spurði ég.
„Nei, það hefur aldrei komið fyrir mig.
Hins vegar hef ég aldrei frið fyrir fólki hér
á Húsavík sem er að spyrja hvað ég ætli
eiginlega að hanga lengi þarna í fámenn-
inu fyrir austan og hvenær ég ætli að
flytja til Húsavíkur aftur," sagði hún og
glotti.
Mig setti hljóðan. Og ég hraðaði mér út,
hrossakjötslaust og snauður súrmjólkur.
Það var þungbær raun að komast að því
að við Húsvíkingar værum hvorki rétt-
né víðsýnni en Reykvíkingar. En þetta var
líka opinberun á þeim sannleika að fyrir
okkur flestum er magn og stærð sama og
gæði. Þannig aumka Reykvíkingar Akur-
eyringa, Akureyringar kenna í brjósti um
Húsvíkinga, Húsvíkingar harma hlut-
skipti Þórhafnarbúa o.s.frv. o.s.frv.
En flest erum viö samt ánægð með okk-
ar hlutskipti. Við búum nefnilega öll í
nafla alheimsins og nafli alheimsins er
hér.
Jóhannes Sigurjónsson