Dagblaðið Vísir - DV - 29.10.1988, Blaðsíða 20

20
LAUGARDAGUR 29. OKTÓBER 1988.
Líkamsrækt
Margir leggja aö jöfnu líkamsrækt
með lóöum og mikla vöðva. Þeir sem
hafa ekki sóst eftir vöövabúntum
hafa því oft gengið rösklega fram hjá
tækjasal heilsuræktarstöövanna og
taliö tíma sínum betur variö annars
staöar.
Sérstaklega á þetta viö um konur
sem flestar vita ekki hræðilegri til-
hugsun en að veröa eins og karl á
líkama. Vöðvar þykja ekki ýkja
kvenlegir.
En margir vita betur því aö líkams-
rækt meö lóðum og tækjum þarf alls
ekki aö eiga neitt sameiginlegt meö
vöðvarækt og lyftingum. Fæstir sem
stunda líkamsrækt af þessu tagi
sækjast eftir miklum, vel skornum
vöðvum. Líkamsrækt með lóðum er
öllu heldur frábær styrkingarþjálfun
og góö leiö til aö laga ástand slapps
kropps.
íþróttafólk úr hinum ýmsum grein-
um hefur og löngum gert sér grein
fyrir mikilvægi þjálfunar meö lóð-
um. Alhliða styrking kemur sér ekki
síst vel í annarri íþróttaiðkun og
þeim fer fjölgandi sem æfa í tækja-
salnum eingöngu eða samhhöa góöri
teygju- og þolleikfimi.
Minni hætta á meiðslum
Meö þvílikri þjálfun er líkaminn
betur varinn gegn eymslum og
meiöslum sem hlotist geta viö aðrar
íþróttaiökanir eða aöra áreynslu.
Sveigjanleiki sinanna, sem tengja
vöðva við bein, eykst og minnkar því
hætta á meiðslum. Erlendar rann-
sóknir hafa ennfremur leitt í ljós að
það eru ekki einungis vöðvamir sem
styrkjast við þjálfun með lóðum.
Sýnt hefur verið fram á að bein lík-
amans styrkist einnig sem vissulega
er öllum gott, íþróttafólki sem öðr-
um.
Eins og áöur segir er vinsælt hjá
íþróttafólki að æfa meö lóö. Alhliða
líkamlegur styrkur eykst og alhr
vöövar líkamans eru notaðir. En oft
skortir á aö sú sé niðurstaðan viö
iökun sumra íþrótta. Algengt er aö
íþróttafólk æfi aöeins thtekna vööva
á kostnað annarra. Tökum sem dæmi
hlaupara. Þeir ná aldrei aö æfa aha
vöðva líkamans viö iðkun sinnar
íþróttar. Því getur líkamsrækt með
lóðum hjálpaö þeim aö ná ákjósan-
legu jafnvægi.
I langflestum tilfellum reynir sér-
hver íþrótt mikiö á styrk viökom-
andi. Nefnum sund, hjólreiöar og
hlaup. Frá vöðvunum kemur orkan
sem viö notum þegar þessar og aðrar
íþróttir eru stundaðar. Hve hratt fólk
kemst á hjóhnu er í beinu samhengi
viö hversu hratt þaö getur stigiö pet-
alana.
Bætir líkamlegt ástand
Gott og vel, líkamsrækt með lóðum
eykur styrk og er frábær þeim sem
stunda íþróttaiðkun af ööru tagi. En
hvers vegna hefur þessi tegund lík-
amsræktar notiö svo mikhla al-
mennra vinsælda og raun ber vitni?
Líkamsrækt með lóöum er að mati
sérfræöinga einfaldlega auðveldasta
leiðin til aö bæta hkamlegt ástand
hvers og eins. Grannur, stinnur og
vel lagaöur líkami fæst eingöngu
með þvi aö minnka fitu hans og auka
Líkamsrækt
með lóðum
sérlega
árangursrík
hlutfah vöðva. Of mikil fita myndar
skvap og húðin verður losaraleg og
slöpp. Aftur á móti verður húðin slétt
og felld þar sem stæltir vöövar eru
undir. Þeim sem hyggjast grenna sig
er þvi ráðlagt að stunda líkamrækt
með lóðum samhhða megruninni. Sé
eingöngu farið í megrun minnka vöð-
varair líka og því verður húðin
áfram slöpp.
Auk þess að auka vöðvana og gera
líkamann stæltari hefur hkamsrækt
með lóðum áhrif á efnaskiptin. Sá
sem vill grennast verður að gæta
þess að minnka við sig fæðuna sam-
hhða hkamsræktinni. Líkaminn að-
lagast breyttum aðstæðum og hafa
þær áhrif á efnaskiptin. Breyttar
aðstæöur eru fólgnar í breyttu hlut-
fahi fitu og vöðva. Þó hefur verið
bent á að þyngdartap í kjölfar megr-
unar er oftar en ekki vegna þess að
vöövarnir slappast og léttast þar
með. Því reynist oft svo ansi auövelt
að bæta á sig þessum aukakílóum
þegar aftur er farið aö boröa meira.
Þama. getur líkamsrækt með lóð-
um hjálpað til. Líkaminn brennir
hitaeiningum vegna mikihar
áreynslH og þegar á líður brennir
hann fleiri hitaeiningum en eha því
vöðvar eru mjög virkir og þurfa að
brenna talsverðu magni hitaeininga,
svona dags daglega.
Gott „ellimeðal“
Þeir sem stunda þessa líkamsrækt
„eldast líka betur“ en aðrir. Það er
staðreynd að með aldrinum breytist
hlutfah vöðva og fitu hægt og síg-
andi. Líkami meðalmanns um tvítugt
ber um 18% af fitu. Um þrítugt hefur
fitumagniö yfirleitt aukist í 24%.
Þetta breytta hlutfaU hefur í fór með
sér að það hægir á efnaskiptunum.
Líkamsrækt með lóðum hefur þar
mjög góð áhrif og hjálpar við að halda
vöðvahlutfalhnu réttu.
Því fyrr sem fólk hefur þessa teg-
und líkamsræktar því betra. Yngra
fólk sér og finnur fyrr fyrir árangri
en þeir sem eldri eru. Líkt og komið
hefur fram eru konur enn dálítið
smeykar viö að taka til við æfingar
í tækjasölum líkamsræktarstöðv-
anna. Þær hafa séö myndir af konum
sem stunda vöðvarækt sem keppnis-
íþrótt og eru hræddar við að verða
eitthvað í líkingu við þær. En vert
er að benda á aö þær konur, sem
státa af feiknavöðvabúntum, æfa lík-
lega fjóra til sex tíma á degi hverjum.
Æfmgakerfi þeirra er aht öðruvísi
byggt upp en það sem hinum al-
menna áhugamanni er fengið.
„Vöðvakvensumar“ hamast viö að
lyfta rosalegum þyngslum og taka
jafnvel inn karlhormón til að auka
enn frekar á árangurinn.
Það er erfiðleikum háð fyrir konur
að byggja upp vöðva í líkingu við
karlana. Hormónastarfsemin býður
ekki upp á þvflíkt. Rétt eins og konur
og karlar safna fitu á ólikum líkams-
hlutum hafa kynin mjög ólíka getu
til að safna vöðvum.
Lóðin góð
með annarri þjálfun
Konur eru einatt að reyna að losna
við aukakfló og minnka málin. Því
er skUjanlegt að þær forðist æfingar
ef þær geta átt á hættu að þyngjast
við þær og auka málin en ef rétt er
að málum staðið er engin hætta á
ferðum á þá veru, síður en svo eins
og að framan er lýst. Fyrir þær sem
vflja léttast er mjög áhrifamikiö að
stunda þol- og teygjuleikfimi og svo
æfingar með lóðum á eftir. Komið
hefur í ljós að þeir sem stunda þess
háttar hreyfingu og æfingar saman
ná langtum betri árangri en þeir sem
tíl dæmis stunda bara leikfími. Skyn-
samlegast er aö æfa með lóðum eftir
leikfimitímann en ekki öfugt.
Nokkur heilræði
við æfingarnar
1. Þegar þú kemur að þeim
, punkti að ómögulegt er að
lyfta lóðunum lengur, þótt
þú eigir samkvæmt pró-
gramminu eftir að lyfta
nokkrum sinnum, þá skaltu
létta lóðin og lyfta eins oft
og þér er ráðlagt.
2. I' stað þess að létta lóðin geturðu
Uka beðið kunningjann að
aðstoða þig við lyftingarnar.
Þannig léttir auövitað á þér
sjálfum.
3. Ef þú vilt auka erfiðiö geturöu
reynt að hægja á þér þegar
þú lyftir upp og er þú setur
lóðin niður aftur. Prófaöu að
vera tíu sekúndur á hvorri
leið. En athugaöu að fara
eins mjúklega að viö lyftum-
ar og þú getur og ekki stöðva
á milli lyfta.
4. Hversu oft er nóg? Flestum dug-
ir aö gera hverja æfingu átta
til tólf sinnum. Þegar þú ert
farinn að geta gert æfingara-
ar auðveldlega tólf sinnum
máttu fara aö bæta við
þyngdina.
5. Varastu aö gera æfingamar of
hratt. Árangursríkara er að
gera æfingamar rólega og
með eins mikilli mýkt og
hægt er.
6. Breytta æfingaprógramminu
reglulega. Jafn líkami og sál
veröa leiö á aö gera nákvæm-
lega sömu æfingamar of oft
Með lóðum er auðvelt að
skipta um æfingar þótt sömu
vöðvarnir séu æfðir og áður.
7. Til að auka flölbreytnina get-
urðu iíka stundum prófaö að
auka þyngdina en gera æf-
ingamar sjaldnar fyrir vikiö.
Eða minnkað þyngdina og
gert æfingamar oftar.
8. Þar sera þjartslátturinn eykst
við æfingamar er ráðlagt aö
halda jöfnu striki. Það er að
segja að láta ekki líöa langa
stund á milli æfinganna. Þeg-
ar þú skiptir um tæki til að
taka til við nýjar æfingar
skaltu ekki hvila þig mikið á
milli. Þaö er ekki ráðlagt aö
láta hjartsláttinn fara skarpt
upp og niöur.