Dagblaðið Vísir - DV - 29.10.1988, Blaðsíða 23

LAUGARDAGUR 29. OKTÓBER 1988.
23
Vísindi
Tvær stefnur í gerð
nýrra hágæðasjónvarpa
Allir helstu framleiðendur sjón-
varpstækja í heiminum vinna nú að
gerð svokaUaöra hágæðasjónvarpa
sem eiga á næstu árum að leysa hefð-
bundin 'tæki af hólmi. Fyrirtæki eins
og Sony, Phihps, Panasonic og Tosh-
iba hafa öll kynnt frumgerðir shkra
tækja. TUraunir með þau eru komn-.
ar lengst í Japan þar sem hugmyndin
varð reyndar tU.
Kosturinn viö þessi nýju sjónvörp
er að myndin í þeim er mun skýrari
en í þeim tækjum sem nú þekkjast.
Það veldur hins vegar verulegum
vandræðum að framleiðendur hafa
ekki komið sér saman um staðal fyr-
ir nýju tækin. Það er nauðsynlegt
vegna þess að breyta þarf útsending-
um sjónvarpsstöðva fyrir þau.
Nú eru aðallega uppi tvær hug-
myndir um að skerpa myndirnar á
sjónvarpsskjánum. Önnur er að
fjölga línunum um helming. í venju-
legum sjónvarpsskjá eru 525 línur.
Um leið hefur komið fram sú hug-
mynd að breikka skjáinn þannig að
hann líkist breiðtjaldi í kvikmynda-
húsum.
Hin hugmyndin er að auka tíðni
rafboðanna á skjánum án þess aö
fjölga hnunum. Nú er hver hna látin
„bhkka“ einu sinni á hverjum þrí-
tugasta hluta úr sekúndu. Hugmynd-
in er að tvöfalda tíðnina en láta
myndina aðeins birtast á annarri
hverri hnu í einu. Við þetta verður
myndin skarpari en skjárinn heldur
sömu lögun og nú er.
Hvor aðferðin verður á endanum
vahn er ómögulegt að segja. Japönsk
fyrirtæki hafa mesta trú á aö fjölga
línunum í skjánum og þau eru komin
lengra í þróun framleiðslunnar en
bandarísku fyrirtækin sem hafa
veðjað á breytta tíðni. Líklegast er
að bæði kerfin verði notuð enda eru
nú við lýði tvö kerfi - annað evr-
ópskt og hitt bandarískt.
Sjónvörp framtíðarinnar gætu litið út eins og tækið til hægsi. Hitt er af gömlu gerðinni.
Eyðniveiran
veldur
krabbameim
Nýjar rannsóknir á eyðniveirunni
sýna að hún getur valdið húð-
krabbameini. Vísindamenn hafa
flestir tahö að húðkrabbameinið,
sem margir eyðnisjúklingar fá,
stafaði af niðurbroti ónæmiskerfis-
ins en ekki vegna áhrifa veirunnar
iö fyrir í músunum meðan þær
voru enn á fósturstigi. Þegar þær
tóku aö vaxa myndaðist krabba-
meinið.
Þessi niöurstaða þykir styrkja
þann grun margra eyðnisérfræð-
inga að eyðnin sé ekki með öllu
óskyld krabbameini þótt enn hafi
ekki fundist ítarlegri rök fyrir þvi.
Einfalt
símaminni
Myndum af eigendum símanúmer-
hjá vinum sínum er númerið forrit-
að inn í tiltekna takka og mynd af
eiganda númersins sett á takkann.
Eftir það þarf ekki að fletta númer-
inu upp, aðeins að styðja á
takkann.
Þetta er enn einfaldari útgáfa af
símum með minni en nú eru á
markaönum því fyrir þá þarf að
búa til sérstaka skrá fyrir númerin
sem eru t minninu.
Japönsk
sjávarborg
arborgar sem aö hluta til er á fioti
en stendur þó fóstum fótum á hafs-
botninum. Þetta er borg sem á að
þola jaröskjálfta betur en borpahar
sem reistir eru á staurum.
Sjálft „þilfarið“ flýtur á sjónum.
Undir því eru sverir hólkar sem
halda borginni á réttum stað. Hún
getur þó sigið og bnigið á undir-
stööunum rétt eins og skip. Ef und-
irstöðurnar bresta flýtur borgin
sem fyrr þótt hætta sé á að hana
taki þá að reka undan veðri og
vindum.
Japanir hugsa sér aö nota sjávar-
borgir sem þessar til að bæta sér
upp takmarkaö landrými. Enn er
sjávarborgin aðeins á teikniborð-
inu en sagt er aö ekkert sé því til
fyrirstöðu aö framleiða hana.
sjalfrar.
í tilraun, sem gerð var á músum,
kom i ljós að tiltekið erföaefin úr
eyðniveirunni orsakaði húð-
krabbamein. Erföaefninu var kom-
anna er komið fyrir á tökkunum.
síma raeð sérstæðu minni. Geti
menn ekki munað símanúmerin
Bell símafyrirtækið í Banda-
rikjunum hefur sett á markaðinn
E< til vitl er mögulegt að endurnýja
hárin sem ráða úrslitum um heyrn.
Þrjú japönsk fyrirtæki hafa tek-
ið höndum saman við hönnun sjáv-
Sjávarborgin flýtur á sjónum.
Möguleikar á ad
endumýja
heyrn sem tapast
Til þessa hefur verið tahð að
heyrnarskemmdir sem hljótast af
hávaða verði ekki bættar með
nokkru móti. Hávaðinn veldur því
að hljóðnæm bifhár í innra eyranu
eyðileggjast. Titringur á hárunum
breytist í rafboð sem berast til heii-
ans og heilinn ræður þau sem hljóð.
Það hefur hefur lengi verið skoöun
vísindamanna að í dýrum með heitu
blóði endurnýist þessi hár ekki. Tahð
hefur verið að þau væru öll til staðar
við fæðingu og fjölgaði ekki eftir það.
Nú hefur komið fram við tvær sjálf-
stæðar rannsóknir að svo þarf ahs
ekki að vera.
Tilraunirnar voru gerðar á hænu-
ungum. Þeir voru látnir vera í 115
desibela hávaða í 12 klukkutíma.
Innri eyru unganna voru rannsökuð
eftir 10 daga og þá kom í ljós að heym
þeirra hafði skaöast veruiega. Um
70% af hárunum voru ónýt.
Tveim mánuðum síðar voru eyrun
aftur skoðuð og þá kom í ljós að 95%
háranna höföu vaxið á ný. Enn er
ekki vitað hvemig þetta gerist. Að-
eins er vitað að ný hár uxu í staö
þeirra sem eyðilögðust.
Enn er heldur ekki vitað hvort það
sama getur gerst hjá öðmm dýrum
og fuglum. Vísindamennimir em því
enn engu nær um hvort heym
manna getur endumýjast af sjáifu
sér. Það er reyndar talið fremur ólík-
legt en hins vegar gæti reynst unnt
að framkaha shka endurnýjun með
lyfjagjöf ef efnið sem veldur vexti
háranna finnst.
Sýndaimennska
í tölvusmíði
Steven P. Jobs meö nýju tölvuna sem talar og syngur.
Þróunin í gerð tölva stefnir nú
öh í þá átt að búa th tölvur sem
geta komið niðurstöðum sínum á
framfæri á fleiri vegu en með texta
eða gröfum. Fjölmörg tölvufyrir-
tæki vinna nú aö tölvum sem láta
einnig th sín heyra og sýna myndir
sem jafnast á við vepjulegar sjón-
varpsmyndir.
Fyrir skömmu var frumsýnd í
Bandaríkjunum tölva sem hefur
þessa kosti og búist er við að fleiri
komi fram á sjónarsviðið á næstu
misserum. Hönnuður nýju tölv-
unnar heitir Steven P. Jobs. Hann
hefur unnið að gerð tölvunnar í
þrjú ár. Frumsýningarinnar hefur
verið beðið með nokkurri eftir-
væntingu því Jobs haföi látið þau
boð út ganga að hann væri að smíöa
tímamótaverkfæri.
Nýja tölvan ohi nokkrum von-
brigðum og einn tölvusérfræðing-
urinn sagði að þetta væri bara enn
einn plastkassinn með örtölvu inn-
an í. Tölvan vakti þó töluverða
hrifnigu þegar hún vitnaði í Shake-
speare með prýðhega skýrri rödd
og lék tónhst með ágætum. Sýning-
unni lauk með því að vélin lék dú-
ett með fiðluleikara af holdi og
blóði.
Ekki er búist við að tölvan komi
á almennan markað á næstunni.
Fyrst um sinn verður hún aöeins
seld th háskóla th reynslu. Hún á
að kosta um 400 þúsund íslenskar
krónur. í Bandaríkjunum er sagt
aö tölvan sé fyrst og fremt leiktæki
fyrir uppana því hún hafi fátt th
brunns að bera, sem nýtist við
raunveruleg verkefni, umfram
venjuiegar einkatölvur.
Sérfræðingar sem vinna aö gerð
svokahaðra ofurtölva segja að tölv-
ur af þessari gerð verði komnar á
almennan markað innan fárra ára.
Þeir segja aö þær marki engin
tímamót því sjálf tölvuvinnslan
hafi ekkert breyst heldur aðeins
nokkur ytri einkenni.