Þjóðviljinn - 01.04.1979, Blaðsíða 9

Sunnudagur 1. aprn 1979 ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 9
Hve sæl,
ó hve sæl
Stundum er eins og allir vilji
vera sósialistar. Pétur Þrihross
lika. Viö heyrum úr öllum áttum
heitstrengingar um meiri
menningu, meiri félagslega
þjónustu. Meiri samneyslu —
þótt hægrimenn veigri sér viö aö
taka sér þaö nafn i munn. Meira
aö segja Sjálfstæöiskvennafélög
fjölyröa um nauösyn dagvistun-
arstofnana, aö minnsta kosti i
stjórnarandstööu staddar.
Tónninn í umræöunni bendir
oftast til þess aö viö séum stödd
i framsæknu fyrirmyndarþjóö-
félagi, þar sem allir eru aö
hugsa um náungann og þrosk-
ann, ef ekki i nafni sósialisma
þá aö minnsta kosti kristilegs
náungakærleika.
Hve sæl, ó hve sæl.
Hvert fara
peningarnir?
En nú er veruleikinn allur
annar. Samneyslumálin eru i
raun miklu meiri hornreka en i
Ójafn leikur
þeim löndum sem við helst vilj-
um taka mið af. Viö höfum
vinstristjórn, sem reynist ein-
staklega máttvana i þessum
efnum. Hún getur ekki bryddað
upp á neinum nýjungum eða úr-
bótum i þágu barna eða gamal-
menna, tónlistar eða bók-
mennta. Það má þakka fyrir ef
ekki er um beinan niðurskurö að
ræöa. Er kannski hægt að fækka
hljóöfæraleikurum i Sinfóni-
unni: Er þörf á mæöraheimili
og útideild? er spurt hér i borg-
inni, en þar er lika vinstristjórn.
öll vitum viö af hverju þetta
stafar. Þaö er variö miklum
fjármunum til aö halda uppi
kaupmætti launa. Þaö er ekkert
afgangs í annað. Og ef aö minnst
er aö ríki og borg þurfi meiri
peninga einmitt vegna menn-
ingarþorstans og samfélags-
hjálpar og annarra góðra hluta,
þá risa menn upp á afturfæt-
urna og urra. Þá segir ihaldið og
Sjöfn og fleiri: miljaröurinn er
betur kominn á heimilunum.
Alltaf þegar á reynir hefur
einkaneyslan algjöran forgang.
Hún er okkar landhelgismál
fyrir drottni. Þaðan er mönnum
ekki þokað. Fyrst kemur Spán-
arferðin min og bensiniö mitt.
Glingriö mitt og tiskufatnaður-
inn.
Ég er auðvitaö ekki aö tala
um þau heimili sem eiga I raun-
verulegum vandræðum. Vitan-
lega eru þau til og eru alltof
mörg. En þaö stóö heldur ekki
til aö leggja á þau álögur þung-
ar i nafni samneyslunnar. Frek-
ar áttu þau aö njóta góös af ör-
læti samfélagsins.
Sundraöur
hópur
Eins og áöan var sagt: örlæti
samfélagsins til mennta og
lista, til félagsmála er inntak
mjög verulegs hluta allrar um-
ræöu sem fram fer hér á landi.
og niðurstaðan veröur sú, að all-
ir tala um nisku samfélagsins.
Vantar þó ekki, aö margir ágæt-
ir menn og dugmiklir og úr-
ræðagóöir og róttækir koma viö
sögu málflutnings. Þeir berjast
fyrir, þeir skora á, þeir særa við
stefnuskrár og hugsjónir. Þeir
spyrja: hvar er sósialisminn?
Eða: hvar er kristindómurinn?
(Enginn spyr hvar kapitalism-
inn sé I þessu samhengi, hollt aö
menn muni þaö).
Af hverju stafa öll þessi von-
brigði?
Baráttan fyrir samneyslunni
fer fram i gifurlega ójöfnum
leik.
Eitt af þvi sem aö minu viti
stendur árangri félagshyggju-
manna, samneyslusinna fyrir
þrifum er þaö, hve áhugi þeirra
er dreifður, sundraður, jafnvel
sundurvirkur. Hver og einn sem
vill aö samfélagiö sýni örlæti
hefur sin höfuðáhugamál, sina
eftirlætishesta að skeiða á um
málflutningsvöllinn. Jón berst
fyrir þvi að fiölan veröi sameign
ungra íslendinga, hann vill
betra tónlistaruppeldi. Bjarni
veit aö ekkert er brýnna en aö
kenna vanþroska börnum.
Gunni og Maja hafa þyngstar
áhyggjur af þvi að unglingar
(þau eiga tvo) hafi ekki i neitt
hús að venda. Pétur hefur þung-
ar áhyggjur af ringulreiö og
misræmi I lifeyrissjóösmálum:
viö gamla fólkið erum afskipt.
Sigurður vill eflda starfsemi
frjálsra leikhópa sem eru salt
og krydd menningar. Finnbogi
vill að ungir rithöfundar geti
sett saman bækur án þess aö
niðast á mæörum sinum, öfum
og kærustu. Og hvernig er þaö
annars með islenska kvik-
myndagerö?
Ergelsi
Þetta er allt fyllilega eölilegt.
Hver einstaklingur getur ekki
haft jafnan áhuga á öllum ágæt-
um málum. Hitt er svo verra,
að stundum hleypir niska sam-
félagsins ergi og kergju I menn.
Þeir fara kannski aö rifast inn-
byrðis. Mitt mál er nauösyn-
legra en þitt, segja þeir. Rithöf-
undar hafa bætt kjör sin, en
hvað um tónskáldin? Eiga
söngvarar ekki að lifa eins og
leikarar? A meðan sitja féndur
samneysiunnar( sem aldrei viö-
urkenna i oröi þann fjandskap,
nema þeir sem eru raktir asn-
ar) og yppta öxlum. Þarna sjá
menn. Það geturenginn verið til
friðs. Hver otar sinum tota. Tot-
ar sinum ota. Og á meðan rjúka
miljaröir i margskonar hluti
sem þættu fáranlegir og
heimskulegir, gott ef ekki ab-
súrdleikhús, ef þeir helguðust
ekki af Atvinnuvegunum.
Samstæð fylking
A hinn bóginn höfum viö þá
gömlu og góðu marxisku stað-
reynd, að vitund manna mótast
af þeirra „verund”, af þeirra
umhverfi, af þvi salti sem þeir
liggja i i samfélagspæklinum.
Við höfum gífurlegan innræt-
ingariönað sem segir okkur i
auglýsingum, i frásögnum, i
skemmtiiðnaöarefni eftir
hverju við eigum aö sækjast.
Hvað þaö er sem viö þurfum aö
kaupa til að vera menn. Viö get-
um ekki veriö þekkt fyrir að
vera á einhverri djöfuls bil-
druslu. Pabbi, af hverju förum
viö ekki til útlanda? A ég að eiga
svona ómerkilegt anskotans
segulbandstæki? Við getum
ekki gefiö henni Möggu neitt
fyrir minna en fjörtiu þúsund.
Nýsmiöaðar antikmublur eru
fljótar að auka verðgildi sitt.
Eigum viö ekki að skipta og
kaupa stærra, elskán? Sjáðu
bara hvað hann Valdi getur....
Þetta er allt að lifa mann-
sæmandi lifi.
Er menningin þar meö? Æ ég
veit þaö ekki. Þaö er gaman aö
fara stundum i leikhús, en til
hvers er verið að hafa þessa sin-
fóniu? Auðvitað er rétt, aö
hjálpa þeim sem bágt eiga, en
þaö eru nú margar konur sem
kunnaað leika á kerfiö, jaá. Þaö
er svo mikiö bruðl alltaf hjá þvi
opinbera. (Sem getur oft veriö
rétt). Æ ég veit það ekki. En ég
vil ekki þessa skatta. Ég vil
eyöa minum peningum.
Þetta er mjög samstæð
fylking. Og lika þeir sem eru
róttækir og framfarasinnaðir og
samneyslusinnaöir, eru einatt
meö annan fótinn i þessari fylk-
ingu. Eöa að minnsta kosti litlu-
tána.
Þetta er ójafn leikur.
Arni Bergmann.
sunnudagspistill
eftir
Árna Bergmann
Sendikennarastaða í íslensku
við Háskólann í Björgvin
Staða sendikennara (lektors) i islensku
við Háskólann i Björgvin er laus frá 1.
ágúst 1979. Lektorinn verður ráðinn til
þriggja ára. Möguleiki er á endurráðningu
i önnur þrjú ár.
Umsækjendur skulu hafa islenskt cand.
mag.-próf eða sambærilega menntun.
Kennslugreinar eru islenskt mál og bók-
menntir, en lektorinn þarf ennfremur að
geta tekið að sér kennslu og leiðbeiningar
við ritgerðasmið á kandidatsstigi innan
sinna sérsviða. Þá er og æskilegt, að hann
geti unnið að kynningu á islenskri menn-
inguyfirleitt. Umsækjendur verða að geta
tekið að sér kennslu á öllum stigum grein
arinnar, eftir þvi sem þörf er á, einnig i
sambandi við eftirmenntun kennara og
sérnámskeið. Kennsluskylda er allt að 10
stundum á viku.
Greinargerð með nánari lýsingu á stöð-
unni má fá skrifstofu Det historisk-
filosofiske fakultet, Universitetet i
Bergen.
Laun eru skv. 20/24 launaflokki launa-
skrár norska rikisins, nú að fjárhæð n.kr.
91.398.-/114.351.- árlega. Hækkun i stöðu
fyrsta lektors (förstestilling), launaflokk
25 (n.kr. 119.977.-), getur orðið að undan-
gengnum sérstökum hæfnisdómi. Þeir
umsækjendur sem sækja vilja um stöðu
fyrsta lektors skulu senda visindaleg rit
sin og skrá yfir þau i þremur eintökum.
Umsækjendur geta gert þann fyrirvara á
umsókninni að þeir taki ekki við stöðunni,
ef um stöðu fyrsta lektors verði ekki að
ræða.
Lektornum ber skylda til að hlita þeim
reglum sem um stöðuna gilda. Umsóknir,
ásamt afritum af prófskirteinum og öðr-
um gögnum, og visindalegum ritum ef
fyrir hendi eru, skulu sendar Universitetet
i Bergen, Personalavdelingen, Postboks
25,5014 Bergen-Universitetet, Norge, fyrir
7. mai 1979.
Frá Grunnskólum
Reykjavíkur
Innritun sex ára barna (þ.e. barna sem
fædd eru á árinu 1973) fer fram i skólum
borgarinnar þriðjudaginn 3. og miðviku-
daginn 4. april n.k., kl. 15-17 báða dagana.
Á sama tima miðvikudaginn 4. april fer
einnig fram i skólunum innritun þeirra
barna og unglinga sem þurfa að flytjast
milli skóla.
Fræðslustjórinn i Reykjavik.
KópavogskaupstailiirWj
til greiðenda fasteignagjalda i Kópavogi.
Hér með er skorað á alla þá sem eigi hafa
lokið greiðslu fyrri hluta fasteignagjalds
fyrir árið 1979 að gera skil innan 30 daga
frá birtingu áskorunar þessarar. Hinn 1.
mai nk. verður krafist nauðungaruppboða
samkvæmt lögum nr. 49 1951 á fasteignum
þeirra er þá hafa eigi gert full skil.
Kópavogskaupstaður.
Áskorun