Morgunblaðið - 19.09.2001, Blaðsíða 32

MINNINGAR
32 MIÐVIKUDAGUR 19. SEPTEMBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ
✝ Margrét Ólafs-dóttir Kondrup
fæddist á Bustarfelli
í Vopnafirði 20. júlí
1917. Hún lést í
Landspítalanum í
Fossvogi 10. septem-
ber síðastliðinn. For-
eldrar hennar voru
Ólafur Methúsalems-
son frá Bustarfelli,
kaupfélagsstjóri á
Vopnafirði, f. 17. júní
1877, d. 13. júní 1957,
og kona hans Ásrún
Jörgensdóttir frá
Krossavík í Vopna-
firði, f. 11. september 1891, d. 27.
september 1970. Systur Mar-
grétar: Elín, f. 3. jan. 1916, d. 12.
sept. 2000, Oddný, f. 6. jan. 1920,
Guðrún, f. 25. sept. 1923, d. 25.
ágúst 1992, og Ingibjörg, f. 9.
febr. 1926. Árið 1944 giftist Mar-
grét Henning Friðrik Kondrup, f.
11. des. 1919, d. 2. mars 1991. Þau
eignuðust fimm börn, þau eru: Jó-
hanna Margrét, f. 6. okt. 1944,
maki Sigurlinni Sigurlinnason,
dætur Jóhönnu eru Nathalie Mar-
grét Doucet og Astrid Júlía Douc-
et sem á litla dóttur, Debóru Lilju;
Ólafur, f. 24. júní
1947, d. 1948; Ólöf
Dóra, f. 17. febr.
1950, maki Trausti
Þór Sverrisson, son-
ur Dóru er Jóhann
Meunier, börn Dóru
og Trausta eru Júlía
og Ólafur Sverrir;
Bryndís, f. 7. nóv.
1953, maki Sigurður
Bergsteinsson,
þeirra börn eru
Sunna og Máni; Ás-
rún Inga, f. 2. apríl
1959, maki Ófeigur
Freysson, börn
þeirra eru Margrét, Arnheiður og
Emilía.
Margrét ólst upp á Vopnafirði
en flutti síðan til Akureyrar með
fjölskyldu sinni þar sem hún
stundaði nám við Menntaskólann.
Hún vann við verslunar- og skrif-
stofustörf og tók um tíma mikinn
þátt í leiklist á Akureyri. Margrét
og Henning bjuggu alla tíð á Ak-
ureyri, en eftir lát eiginmanns
síns settist hún að í Reykjavík.
Útför Margrétar fer fram frá
Akureyrarkirkju í dag og hefst at-
höfnin klukkan 13.30.
Margrét systir mín var önnur í
röðinni af okkur fimm systrum,
fædd á Bustarfelli í Vopnafirði 20.
júlí 1917.
Faðir okkar var lengst af kaup-
félagsstjóri á Vopnafirði, frá 1922
til 1938. Við bjuggum í suðurenda
kaupfélagshússins og áttum þar
góða daga. Æska okkar var fjöl-
breytt og skemmtileg eins og hún
best verður í sjávarþorpi austan-
lands. Alltaf gott veður og nóg að
bíta og brenna. Nokkur spor niður
á bryggjuna til að sækja fisk í soðið
og æðareggin í hólmann skammt
frá landi.
Við vorum snemma látnar vinna
öll almenn heimilisstörf en áttum
líka margar frístundir sem við not-
uðum óspart til allskonar skemmti-
legheita. Við sungum mikið saman
og með foreldrum okkar. Pabbi
spilaði á orgelið og söng bassa en
við efri raddirnar. Mamma kunni öll
ósköp af kvæðum eldri skáldanna.
Kvæðabók Kristjáns fjallaskálds
var hreinlega uppétin af notkun og
oftast táruðumst við þegar við
sungum Þú sæla heimsins svalalind.
Við lærðum líka mikið af þulum og
þótti okkur þær skemmtilegar.
Margrét var snemma mikill snill-
ingur við saumaskap. Hún var ekki
gömul þegar hún var látin sauma
dýrindis föt á yngri systur sínar.
Ég minnist þess að ég var að mynd-
ast við að sauma mér svuntu á
handsnúnu saumavélinni. Svo illa
tókst til að nálin brotnaði í vélinni,
en það var hið versta mál að brjóta
nál. Magga kom þá og sagði mér að
fara út og leika mér, hún skyldi
taka á sig „glæpinn“. Hún var
nefnilega aldrei skömmuð af því
hún var svo góð. Margrét var mjög
söngelsk og hafði fallega söngrödd.
Hennar uppáhalds tónskáld var
Ingi T. Lárusson. Þau voru samtíða
á Vopnafirði um tíma og þótti henni
alla tíð mikið til hans koma og
kunni flest af lögum hans.
Við fluttum til Akureyrar 1938.
Þar vann hún um tíma við skrif-
stofustörf hjá KEA. Þá gerðist hún
einnig meðlimur í Leikfélagi Ak-
ureyrar og lék þar nokkur hlutverk
og tókst það vel eins og allt annað
sem hún lagði stund á.
Hún giftist Henning Kondrup ár-
ið 1944. Þau bjuggu á Akureyri all-
an sinn búskap og var þar oft tekið
lagið og jafnvel haldnir konsertar
svo undir tók í fjöllunum. Henning
var afburðasöngvari og einn af
þeim sem hefði getað orðið heims-
frægur hefði hann farið í söngnám.
Þau eignuðust einn son sem lést
tæplega ársgamall og fjórar dætur
sem allar eru sómakonur. Margrét
fluttist til Reykjavíkur eftir andlát
Hennings. Margrét var fremur hlé-
dræg, tranaði sér aldrei fram,
kvenna kurteisust í allri framgöngu.
Hún kvartaði aldrei þótt eitthvað
væri andstætt, tók öllu með jafn-
aðargeði. Hógværð og hlýja voru
hennar aðalsmerki. Hún hafði ein-
staklega aðlaðandi framkomu og yf-
ir henni var einhver sérstök reisn
sem minnti helst á hefðarkonur
fyrri alda.
Oft þegar við systur vorum að
skoða gamlar eða nýjar fjölskyldu-
myndir var alltaf einhver okkar
sem sagði: „Alltaf er Magga systir
fallegust af öllum.“ Hún var það,
hún var glæsikona.
Nokkur síðustu ár bjó hún á
Austurbrún 2 hér í borg. Átti fal-
legt heimili sem einkenndist af
smekkvísi og notalegheitum. Hún
tók þátt í félagsstarfi eldri borgara,
spilaði tvisvar í viku og hafði gaman
af. Hún kynntist þar góðu fólki sem
henni þótti vænt um. Hún var
heilsuhraust fram til síðasta dags.
Ég átti langt samtal við hana kvöld-
ið áður en hún lést. Hún var hress
eins og vanalega, sagðist þó hafa
fundið fyrir smá mæði síðustu daga.
Við töluðum m.a. um lífið og dauð-
ann og vorum sammála um að best
væri að fara nokkuð snöggt svo
enginn þyrfti að stumra yfir okkur
síðustu árin eða dagana.
Möggu systur varð að ósk sinni,
hún flutti sig „yfir“ á svo fallegan
og látlausan hátt, rétt eins og hún
hafði óskað sér. Hennar er sárt
saknað af ættingjum og vinum.
Blessuð sé minning hennar.
Oddný Ólafsdóttir.
Sumar kveður, sól fer úr hlíðum
Vér höfum fengið lausn og lið,
lífs og sálar yndi og frið.
Það skulum allir þakka drottni blíðum.
Líklega hefur það sumar sem hér
er ort um verið álíka gjöfult og gott
og sumarið sem er að líða og ekki
lifir nema einn mánuður af, haust-
mánuður. Ekki er vitað hvaða sum-
ar hefur kallað þessa lofgjörð fram
í huga skáldsins, aðeins að það er
ort á ofanverðri 17. öld austur á
landi, líklega að Þingmúla og skáld-
ið er presturinn á staðnum, séra
Bjarni Gissurarson. Þegar Ólafur
Methúsalemsson bregður búi á
Bustarfelli árið 1922 og skilur við
föðurleifð sína í góðum höndum
bróður síns og flyst með fjölskyldu,
konu sína, Ásrúnu Jörgensdóttur,
og þrjár dætur út í þorp að taka við
starfi kaupfélagsstjóra hafa þakk-
arefnin verið mörg og átti eftir að
fjölga. Eitt þeirra var fimm ára
gömul hnáta sem mundi löngu síðar
eftir ferðinni út fjörðinn á klyfj-
uðum hestum og ekki síst því þegar
hún, bundin tryggilega á bak einum
hestinum aftarlega í lestinni, seig
smátt og smátt niður uns hún sneri
á haus undir kvið hans. Þessi saga
var ein margra sem tengdamóðir
mín, Margrét Ólafsdóttir Kondrup,
hafði gaman af að segja frá æskuár-
um sínum á Vopnafirði og úr þeim
sögum standa okkur nú fyrir hug-
skotssjónum átthagar fullir af æv-
intýrum og gleði sem gott er að vita
af.
Gleðin var ekki síst fólgin í tón-
listariðkun á heimili Ólafs og Ás-
rúnar, orgelleikur húsbóndans og
kvæðasjóður húsfreyjunnar voru
tónlistarskóli sem reyndist systr-
unum dýrmætt veganesti. Maður
kom ekki að tómum kofanum hjá
Margréti þegar talið barst að söng-
list. Henni fannst stundum skorta
hjá söngvurum af yngri kynslóðinni
að söngurinn kæmi frá hjartanu,
það skipti ekki máli að hafa mikil
hljóð ef skorti á tilfinningalega dýpt
í túlkun söngvarans. Hér talaði
Margrét af reynslu því atvikin hög-
uðu því þannig að hún eignaðist fyr-
ir eiginmann einhvern tilfinninga-
næmasta söngvara sem ég hef
heyrt syngja, Henning Kondrup.
Þegar Henning syngur „Komdu
með mér, unga ástin mín“ í ljóði við
erlent lag sem eitt hefur varðveist
fjölmargra einsöngslaga hans með
Karlakórnum Geysi, veit maður
hvar hugur hans er á þeirri stundu.
Þegar Henning lést vorið 1991
ákvað Margrét að bregða búi og
flytjast til Reykjavíkur, þar sem
þrjár dætra hennar bjuggu, eftir
meira en hálfrar aldar samfellda
vist á Akureyri. Hún eignaðist þá
til að byrja með skjól á heimili okk-
ar Dóru og í hönd fóru góðir ömmu-
dagar hjá Jóhanni, Júlíu Margréti
og Ólafi Sverri með pönnukökum
og súkkulaðiköku án minnsta til-
efnis. Síðan þá hefur ekki verið
haldið uppá afmæli í þessari fjöl-
skyldu án þess að súkkulaðikakan
hennar ömmu væri á borðum.
Börnunum þótti alltaf jafn gaman
og gott að heimsækja ömmu sína í
íbúðina á Austurbrún þar sem svo
víðsýnt var til allra átta. Þótt Mar-
grét hefði oft orð á því hve vel
henni liði þarna þá vissi maður að
það voru ekki átthagarnir hennar
sem blöstu við sýn, nú hverfur hún
þangað þar sem hún átti heima og
þar bíður hennar söngurinn sem
hún unni. Það skulum allir þakka
Drottni blíðum.
Trausti Þór Sverrisson.
Ég kynntist tengdamóður minni
fyrst þegar við hjónin bjuggum á
Akureyri á árunum 1978 og 79.
Okkur kom strax vel saman. Ég
fann að hún var afar góð og heil-
steypt manneskja. Hún var kjöl-
festa fjölskyldunnar og raunar
dætra sinna löngu eftir að þær voru
fluttar að heiman.
Heimsóknir til tengdaforeldranna
urðu margar. Í minningunni angar
eldhúsið af kaffi- og pönnukökuilm.
Umræðuefnin voru margvísleg –
æði oft um pólitík eða á heimspeki-
legum nótum. Hinstu rök tilverunn-
ar voru skeggrædd frá ýmsum hlið-
um. Margrét var víðsýn og opin og
hafði gaman af að spá í tilveruna.
Þó man ég að hún sagði einhvern-
tíma að ekki þyrfti að eyða of mikl-
um tíma í að spekúlera í lífi eftir
dauðann, sú tilvera kæmi í ljós þeg-
ar þar að kæmi. Mikilvægara væri
að huga að því að gera gott úr lífinu
hér. Mér finnst þessi setning lýsa
vel jákvæðu viðhorfi hennar til lífs-
ins.
Laufabrauðsbakstur fyrir jólin
var nauðsynlegur hluti jólaundir-
búnings. Það er erfitt að ímynda
sér þennan bakstur næstu jól án
Margrétar. Við tækifæri sem þessi
rifjaði Margrét gjarnan upp ýmsar
minningar og uppákomur úr upp-
vexti sínum á Vopnafirði. Æska
hennar var mjög hamingjurík og
margt brallað hjá þeim kaupfélags-
stjóradætrunum á Vopnafirði. Á
svona stundum átti hún til að taka
lagið og söng einhverjar af hinum
sérkennilegu austfirsku lausavísum,
sem ég hef aðeins heyrt hjá henni
og systrum hennar. Hún hafði
mikla og fallega söngrödd.
Á haustdögum kom Margrét til
okkar norður til Akureyrar, en
hingað fluttum við í sumar. Þá var
ekið um Eyjafjörðinn og Akureyri
og rifjaðar upp gamlar minningar.
Síðasta daginn hennar hér fórum
við í berjamó í hlýjum sunnanþey.
Við vorum öll hamingjusöm yfir
gjafmildi náttúrunnar. Margrét var
hress og kát að vanda. Þetta voru
síðustu samverustundir okkar með
henni. Andlátið kom á óvart þrátt
fyrir að hún væri á níræðisaldri,
enda var hún alla tíð afar heilsu-
hraust.
Margrétar er sárt saknað. En
minningin um þessa góðu glaðlyndu
konu mun ávallt ylja okkur.
Sigurður Bergsteinsson.
Mig langar að minnast Mar-
grétar tengdamóður minnar með
fáeinum orðum. Ég kynntist henni
fyrst á Akureyri þegar Henning,
eiginmaður hennar, var enn á lífi.
Þau tóku mér afar ljúflega og ég
fann strax fyrir miklum velvilja
þeirra í minn garð. Eftir að Henn-
ing féll frá fluttist Margrét til
Reykjavíkur til að vera nálægt sínu
fólki. Þar bjó hún sér fallegt og
smekklegt heimili eins og henni var
alltaf svo lagið. Hún bar aldurinn
vel og raunar fannst mér hún ekk-
ert hafa elst síðan ég kynntist
henni.
Margrét var mjög sjálfstæð kona
og yfir henni ákveðin reisn og
virðuleiki en aldrei hroki. Hún var
vel með á nótunum og kunni t.d.
enn að njóta þess að taka í spil og
lifa sig inn í knattspyrnuleiki. Það
var gott að eiga hana að og dýr-
mætt að kynnast henni. Mér finnst
gott til þess að vita að dætur okkar
náðu allar að kynnast henni og þær
eiga ógleymanlegar minningar um
notalegar sögustundir þar sem hún
spann trölla- og grýlusögur af
endalausri hugmyndaauðgi.
Fráfall hennar var óvænt, og ein-
hvern veginn áttum við öll von á að
hafa hana lengi enn á meðal okkar.
Við söknum hennar sárt en erum
þakklát fyrir góðar minningar.
Guð blessi minningu hennar.
Ófeigur Freysson.
MARGRÉT
ÓLAFSDÓTTIR
KONDRUP
✝ Sveinn EllertsEllertsson fædd-
ist 14. apríl 1931.
Hann lést mánudag-
inn 3. september síð-
astliðinn. Foreldrar
Sveins voru Guðleif
Sveinsdóttir f. í Vill-
ingaholtshreppi í
Flóa, 31.10. 1900, d.
14.9. 1988 og Ellert
Helgason, í Reykja-
vík f. 21.8. 1908, d.
12.10. 1988. Sveinn
var elstur þriggja
systkina. Systkini
Sveins eru Erlingur,
f. 7.9. 1933, kvæntur Þórhildi Guð-
jónsdóttur og eru þau búsett í
Virginíu í Bandaríkjunum og
Bergljót, f. 4.3. 1935, búsett í
Reykjavík. Sveinn kvæntist árið
1961 Önnu Erlu Magnúsdóttur, f. á
Akranesi 22.1. 1937. Foreldrar
hennar voru Magnús Gunnlaugs-
son sérleyfishafi, f. að Ytri-Þor-
steinsstöðum í Haukadal 25.8.
1893, d. 16.1. 1970 og Friðmey
Guðmundsdóttir f. í Örnólfsdal í
Hvítársíðu 15.2. 1908, d. 26.7.
1965. Sveinn og Anna eignuðust
þrjú börn: Guðleifu, f. 25.5. 1962,
Friðmeyju, f. 5.6. 1964, og Magn-
ús, f. 24.9. 1966, kona hans er Julia
Peters frá Pennsylvaníu, börn
þeirra eru Brianna Þóra og Magn-
ús Thomas. Magnús
á eina dóttur frá
fyrri sambúð, Laurel
Noelle.
Sveinn útskrifað-
ist sem viðskipta-
fræðingur frá Syra-
cuse-háskóla í New
York 1957. Hann
starfaði eitt ár hjá
Útvegsbankanum í
Reykjavík og fór síð-
an aftur til Banda-
ríkjanna og starfaði
hjá Coldwater Sea-
food Corporation í
New York í 2 ár. Ár-
ið 1961 fór hann að starfa hjá Citi-
bank í New York og starfaði þar til
1991 er hann fór á eftirlaun. Hann
var einn af útibússtjórum bankans
á Manhattan og starfaði í þeirri
deild sem sá um útlán til fyrir-
tækja.
Hann starfaði mikið í sjálfboða-
vinnu, t.d. sem gjaldkeri kirkjunn-
ar sinnar og hélt bókhald og var
gjaldkeri fyrir 154 íbúða fjölbýlis-
hús þar sem fjölskyldan bjó.
Sveinn veiktist af alvarlegum sjúk-
dómi fyrir þremur árum sem hann
barðist við af miklu hugrekki, en
sem að lokum yfirbugaði hann.
Útför Sveins fer fram frá Akra-
neskirkju í dag og hefst athöfnin
klukkan 14.
Það var fyrir tæpum fjörutíu árum
að ég hélt til New York. Anna systir
mín hafði sest þar að ásamt eigin-
manni sínum Sveini, en hann var
starfsmaður hjá Citibank. Ferð
minni var heitið í blindraskóla þar í
borg, sem Anna og Sveinn höfðu
kynnt sér og virtist henta mér vel.
Þegar ég eignaðist börn sjálfur varð
mér ljóst að það hefur verið erfið
ákvörðun fyrir foreldra mína að
senda mig 15 ára óharðnaðan ung-
linginn í aðra heimsálfu. Hefði trú-
lega ekkert orðið úr því, ef Sveins og
Önnu hefði ekki notið við. Ég dvaldi
fimm daga vikunnar í heimavist skól-
ans en var um helgar hjá Sveini og
Önnu. Hann lagði fúslega á sig nær
tveggja tíma akstur eftir vinnu, til að
ná í mig á föstudagskvöldum og
koma mér síðan til baka á mánu-
dagsmorgnum, löngu fyrir venjuleg-
an fótaferðatíma, þar eð hann þurfti
sjálfur að mæta tímanlega til vinnu í
bankann. Þannig gekk þetta til í
u.þ.b. tvö ár eða þar til ég hafði lært
að nota hvíta stafinn og gat sjálfur
ferðast milli staða með lestum.
Nokkrum árum seinna fór Anna
að vinna hjá Flugleiðum í New York
og vegna starfa hennar þar áttu þau
þess kost að koma til Íslands oftar en
ella. Áttu þau til að birtast öllum að
óvörum og er okkur einna minnis-
stæðast þegar þau komu í brúðkaup
okkar Guðleifar 1975. Anna sem er
glettin og gamansöm, hefur yndi af
óvæntum uppákomum og Sveinn
fylgdi með traustur sem klettur.
Fyrir u.þ.b. 10 árum settu þau á
stofn heimagistingu fyrir Íslendinga
og nefndu G & A gistingu. Þetta var
þeim mikið hjartans mál og hafa
mörg hundruð Íslendinga notið frá-
bærrar þjónustu þeirra og gestrisni
og þau um leið notið þess að hitta
samlanda sína. Á undanförnum dög-
um hafa margir þeirra haft samband
við fjölskylduna og lýst samúð sinni
og hryggð vegna fráfalls Sveins.
Hann var víðlesinn og afar fróður
um ólíklegustu málefni, fljótur að til-
einka sér tæknina, bókaði gistingar
og las Moggann á netinu og vissi oft
miklu meira um það sem gerðist á Ís-
landi, en við sem hér búum.
Fyrir nákvæmlega einu ári komu
þau Anna og Sveinn í heimsókn til að
fagna níræðis afmæli Þóru frænku á
Akranesi. Fjölskyldunni duldist
ekki, að Sveinn var orðinn veikur, en
ekki grunaði okkur að þessi stóri,
sterki maður yrði svo fljótt lagður að
velli.
Elsku Anna, Guðleif, Friðmey,
Magnús og Julia, litlu barnabörnin
Laurel Noelle, Brianna Þóra og
Magnús Thomas. Við Guðleif, börnin
okkar, Ingileif, Kristinn og Þóra
vottum ykkur innilega samúð svo og
systkinum Sveins og ættingjum öll-
um.
Leifur H. Magnússon.
SVEINN ELLERTS
ELLERTSSON