Morgunblaðið - 12.09.2002, Blaðsíða 4

FRÉTTIR
4 FIMMTUDAGUR 12. SEPTEMBER 2002 MORGUNBLAÐIÐ
SKIPAIÐNAÐURINN í landinu
hefur á undanförnum árum búið við
verulegan samdrátt, bæði hvað varð-
ar veltu og mannafla og hefur það
veikt greinina til muna. Ýmis teikn
eru á lofti um að bjartari tímar séu
framundan og innan iðnaðarins er
vilji fyrir því að byggja hann upp á
öflugan hátt að nýju.
Ný skýrsla Deliotte & Touche sem
gerð var fyrir iðnaðarráðuneytið,
Samtök iðnaðarins og Málm, samtök
fyrirtækja í málmiðnaði var kynnt í
Slippstöðinni á Akureyri í gær og
kom fram í máli Valgerðar Sverris-
dóttur, iðnaðarráðherra að menn
hefðu viljað kortleggja stöðu þessa
iðnaðar, ekki síst í kjölfar mikillar
umræðu fyrir fáum misserum um
smíði nýs hafrannsóknaskips sem og
varðskips. Iðnaðarráðherra nefndi að
staða skipaiðnaðarins væri ekki sér-
lega góð, en ýmis áhugaverð sókn-
arfæri væru þó fyrir hendi.
Ingólfur Sverrisson, deildarstjóri
hjá Samtökum iðnaðarins, kynnti
skýrsluna, en í henni kemur fram að
miklar sveiflur einkenni skipaiðnað á
Íslandi. Sem dæmi um samdrátt síð-
ustu ára má nefna að tekjur iðnaðar-
ins drógust saman um 60% á milli ár-
anna 1987–’94. Þá hafa sveiflur í
gengi íslensku krónunnar veikt sam-
keppnisstöðu iðnaðarins og hátt
vaxtastig og erfiðleikar við öflun
rekstrarfjár og fjármögnun verkefna
sömuleiðis. Í skýrslunni kemur einn-
ig fram að skipaiðnaði stendur ógn af
kvótasamdrætti, samþjöppun í út-
gerð og samkeppni við nýsmíði í lág-
launalöndum.
Ingólfur nefndi einnig að veruleg
umframafkastageta væri í upptöku-
mannvirkjum, en alls ættu 15 fyrir-
tæki slík mannvirki og væru 7–8
þeirra með nokkra starfsemi að gagni
nú um stundir. Á síðasta áratug hefur
verið afar lítið um nýsmíði sem kem-
ur harkalega við iðnaðinn. Bent er á
að tímabundnar sveiflur einkenni
endurnýjun flotans, en ekki jöfn end-
urnýjun. Meðalaldur bátaflotans sé
hins vegar mjög hár.
Íslenskur skipaiðnaður á, sam-
kvæmt niðurstöðum skýrslunnar að
vera samkeppnishæfur á alþjóða-
markaði hvað varðar smíði skipa frá
20 til 40 metra að lengd og er bent á
að Færeyjar séu vænlegur markað-
ur, sem og Írland og jafnvel Skot-
land, sem og fleiri lönd við norðaust-
anvert Atlantshafið.
Talið er að íslenskur skipaiðnaður
eigi sóknarfæri nú þegar ríkisstyrkir
til skipasmíða í löndum Evrópusam-
bandsins eru ekki lengur fyrir hendi.
Þeir voru lagðir af í byrjun síðasta
árs, en síðan hefur verið heimilt að
vinna við skip sem pöntuð voru fyrir
þann tíma, ekki þó lengur en til loka
næsta árs. Þar sem margar pantanir
liggi fyrir hjá evrópskum skipasmíða-
stöðvum gæti sú staða komið upp að
íslenskar stöðvar fengju einhver
verkefni á þessu sviði.
Heimilt að styrkja
rannsóknir og þróun
Í skýrslunni er bent á að þótt rík-
isstyrkir hafi verið afnumdir verði
heimilt að veita styrki til skipaiðnað-
arins vegna rannsókna og þróuna og
eins líka á grunni almennra byggða-
styrkja eftir árslok 2003.
Lagt er til gripið verði til ráðstaf-
ana til að styrkja stöðu íslensks
skipaiðnaðar, en þær lúta m.a. að því
að fjármögnun og tryggingar vegna
útflutnings og samningsgerðar verði
aukin og sagði Ingólfur það vera mik-
ilvægasta málið í stöðunni nú. Iðn-
aðarráðherra sagði að unnið væri að
því í ráðuneytinu að koma málum í
réttan farveg. Þá er bent á aukið
samstarf innan greinarinnar sem og
við skipahönnuði, en með sameigin-
legri markaðssókn gæti útflutningur
aukist. Styðja þurfi við hagræðingu
fyrirtækja í greininni, koma á sam-
ráði hagsmunaaðila og stjórnvalda
um framkvæmd opinberra útboða og
loks þurfi að huga að menntunar- og
símenntunarmálum í skipaiðnaði.
„Við munum nýta þessa skýrslu til
að varða veginn fram á við og til upp-
byggingar, en margt bendir til að
unnt sé að byggja upp öflugan skipa-
iðnað hér á landi á ný. Og það ætlum
við að gera,“ sagði Ingólfur og benti
m.a. á að í niðurstöðum skýrslunni
kæmi fram að ríkisvaldinu væri heim-
ilt að styðja við bakið á iðnaðinum.
Samdráttur hefur einkennt skipaiðnaðinn á Íslandi síðustu ár
Ýmis teikn eru á lofti um
ný sóknarfæri í greininni
Morgunblaðið/Kristján
Miklar sveiflur hafa einkennt skipasmíðaiðnað á Íslandi en ýmislegt
bendir til þess að hægt sé að byggja iðnaðinn upp að nýju. Hér eru
starfsmenn Slippstöðvarinnar á Akureyri að vinna við lagfæringar á
Kaldbaki EA, einum ísfisktogara Útgerðarfélags Akureyringa.
FORSÆTISRÁÐHERRA Víet-
nams, Phan Van Khai, kemur í op-
inbera heimsókn hingað til lands 20.
september. Heimsóknin stendur í
tvo daga. Með heimsókninni er Van
Khai að endurgjalda heimsókn Dav-
íðs Oddssonar, forsætisráðherra, til
Víetnams í vor.
Að sögn Ólafs Davíðssonar, ráðu-
neytisstjóra í forsætisráðuneytinu,
verður nokkuð fjölmenn sendinefnd í
för með ráðherranum. Fyrir utan
embættismenn og ráðherra verður
með honum hópur manna úr við-
skiptalífinu í Víetnam. Menn úr ís-
lensku atvinnulífi voru með í ferð
Davíðs til Víetnam í vor. Forsætis-
ráðherra Víetnams mun m.a. flytja
erindi um efnahagsmál og viðskipta-
umhverfi í Víetnam á fundi á Hótel
Loftleiðum 20. september.
Að sögn Ólafs Davíðssonar mun
Van Khai eiga fund með Davíð Odds-
syni og Ólafi Ragnari Grímssyni, for-
seta Íslands. Seinni daginn mun
hann fara í ferðalag um Suðurland
þar sem komið verður við á Þingvöll-
um og Gullfoss og Geysir verða skoð-
aðir.
Forsætis-
ráðherra
Víetnams til
Íslands
HÉRAÐSDÓMUR Vestfjarða
dæmdi í gær rúmlega þrítugan karl-
mann í 10 mánaða fangelsi fyrir lík-
amsárás, fíkniefnabrot, þjófnaði,
innbrot og innbrotstilraunir að und-
anförnu á Ísafirði og í Reykjavík.
Ákærði hefur síðastliðin 14 ár hlotið
11 refsidóma fyrir ýmiss konar
brotastarfsemi. Hann játaði brot sín
greiðlega að undanskilinni líkams-
árásinni en dómara þótti ekki koma
til álita að skilorðsbinda refsingu
hans.
Erlingur Sigtryggsson dómstjóri
kvað upp dóminn.
10 mánaða
fangelsi fyrir
mörg brot
TVEIR þeirra sem sakaðir eru um
þátttöku í smygli á 30 kílóum af hassi
til landsins í mars sl. játuðu aðild
sína að fullu þegar málið var tekið
fyrir í Héraðsdómi Reykjavíkur í
gær. Einn þeirra neitaði alfarið sök
en sá fjórði mætti ekki fyrir dóminn.
Hassið var flutt með vörugámi til
landsins í nafni fyrirtækis sem var í
eigu eins sakborningsins og er þetta
mesta magn af hassi sem lögregla
hefur lagt hald á í einu lagi á Íslandi.
Gert er ráð fyrir að aðalmeðferð í
málinu fari fram í október.
Tveir játa, einn
neitar og einn
mætti ekki
MÖRÐUR Árnason, varaþing-
maður Samfylkingarinnar, sem
situr í útvarpsráði, hefur sent
Bjarna Guðmundssyni, dagskrár-
stjóra Sjónvarpsins, fyrirspurnir
varðandi sjónvarpsþátt sem
sýndur var á RÚV á þriðjudags-
kvöld. Þátturinn hét „Hagsælda
hrímhvíta móðir“ og er um hug-
myndir Hannesar Hólmsteins
Gissurarsonar um hvernig gera
má Ísland að ríkasta landi í
heimi.
Mörður óskaði eftir upplýsing-
um um tildrög þess að Sjónvarpið
keypti þáttinn til sýningar. Hann
vildi einnig vita hvers vegna út-
varpsráðsmönnum var ekki
kynntur þessi þáttur á dagskrá
Sjónvarps. Þá óskaði Mörður eft-
ir upplýsingum um kostnað Sjón-
varpsins við þáttinn og hverjir
hefðu styrkt gerð hans. Að lokum
óskaði Mörður eftir að fá að vita
hvort „fleiri áróðursþættir fyrir
Sjálfstæðisflokkinn“ yrðu teknir
til sýningar í Sjónvarpinu í vetur.
„Útvarpsráð kemur saman
næstkomandi þriðjudag. Þar geri
ég ráð fyrir að svara fyrirspurn-
um Marðar Árnasonar útvarps-
ráðsmanns. Það er réttur og eðli-
legur vettvagur fyrir svona
umræðu,“ sagði Bjarni Guð-
mundsson þegar hann var spurð-
ur um fyrirspurnir Marðar.
Mörður Árnason skrifar fram-
kvæmdastjóra Sjónvarps
Vill skýringar á
sjónvarpsþætti FJÁRRÉTTIR hófust um helgina erfé var rekið til byggða á nokkrumstöðum á Norður- og Suðurlandi.
Hjá ráðunautum Bændasamtak-
anna, sem hafa verið í sambandi við
bændur víða um land, fengust þær
upplýsingar að vænleikinn virtist
við fyrstu sýn vera talsvert yfir
meðallagi. Þannig telur Jón Viðar
Jónmundsson, ráðunautur í búfjár-
rækt, vænleikann á Suðurlandi ekki
hafa verið meiri í mörg ár og víða
ekki áður sést þar jafnvænt fé.
Hann segir að eftir því sem
lengra líði á mánuðinn fáist gleggri
upplýsingar en vissulega geti stað-
an verið mismunandi eftir lands-
hlutum. Á afréttum norðanlands
hafi tíðarfarið ekki verið gott í
sumar en góðir haustdagar, t.d. á
Ströndum og við Húnaflóa, geti
bætt þar úr. Þá bendir hann á að í
sumum landshlutum viti menn ekki
enn um ástand fjárins.
Ólafur R. Dýrmundsson ráðu-
nautur bendir á að ef gangnamenn
hreppi slæmt veður verði féð hrak-
ið og blautt og það geti haft áhrif á
mat manna. Ástandið geti batnað
þegar um hægist í heimahögunum
áður en til slátrunar er farið. Segist
Ólafur geta tekið undir með starfs-
bróður sínum að féð sé vel í með-
allagi sem nú komi af fjalli.
Að sögn Jóns Viðars má reikna
með að fjöldi sláturfjár verði svip-
aður nú og í síðustu haustslátrun.
Frá 1. september til loka október í
fyrra var fjöldinn ríflega 470 þús-
und dilkar. Meðalfallþunginn var
15,3 kg og reiknar Jón Viðar með
hærri tölu í haust, jafnvel 15,5-15,6
kg, sem yrði hlutfallslega talsverð
aukning milli ára.
Fé streymir af fjalli í öllum landshlutum
Vænleiki á Suðurlandi
víða með besta móti
VIÐGERÐ á Cantat-3 sæstrengnum
er lokið eftir að hann laskaðist á milli
Færeyja og Bretlands hinn 28. ágúst
síðastliðinn. Bilunin hafði víðtæk
áhrif á viðskipta- og athafnalíf hér á
landi þann dag.
Í fréttatilkynningu frá Símanum
segir að aðfaranótt þriðjudags hafi
verið lokið við að gera við strenginn
sjálfan og grafa hann niður í hafs-
botninn á ný. Í fyrrakvöld hafi
spenna á strengnum verið stillt og í
gær voru öryggisþættir yfirfarnir.
Var búist við að lokið yrði við að
flytja talsamband Símans við Evr-
ópu að öllu leyti aftur á strenginn í
nótt en áður hafði netsamband Sím-
ans við útlönd verið fært yfir á
strenginn.
Viðgerð á Cant-
at-3 sæstrengn-
um lokið
♦ ♦ ♦
♦ ♦ ♦
♦ ♦ ♦