Morgunblaðið - 12.09.2002, Blaðsíða 11

FRÉTTIR
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 12. SEPTEMBER 2002 11
LYFJASTOFNUN hefur heimilað
innflutning og sölu á nýrri tegund
fæðubótarefnanna Ripped-fuel og
Diet-fuel. Efnin eru án efedríns sem
er að finna í mörgum öðrum tegund-
um Ripped-fuels og bannaðar eru hér
á landi. Hins vegar inniheldur það
guarana sem áður hefur verið bannað
í fæðubótarefnum.
Að sögn Einars Ólafssonar, lyfja-
fræðings hjá Medico ehf., sem flytur
efnin inn, er í stað efedrínsins það
sem hann kallar efedrín-líkt efni, svo-
kallað citrus aurantinum eða bitur
appelsína. „Það sem ræður úrslitum
er að það hefur ekki sömu fituleys-
anlegu áhrif og efedrínið og þar af
leiðandi fer það ekki út í miðtauga-
kerfið og menn falla ekki á lyfjaprófi.
Aftur á móti eru brunaáhrifin ná-
kvæmlega jafnmikil.“
Hann segir að annars vegar sé um
að ræða megrunarefni og hins vegar
afkastaaukandi efni. Nánast enginn
munur sé á efnunum annar en sá að í
Diet-fuel sé efni sem komi í veg fyrir
nýmyndun á fitu úr sykri.
Einar segir þrjá hópa fólks helst
nota þessi efni. „Það er almenningur
sem er að berjast við offitu, það eru
íþróttamenn sem eru að reyna að fá
aukin afköst og loks námsmenn sem
vilja fá betri athygli.“ Stærsti hóp-
urinn er einstaklingar sem taka efnið
í megrunarskyni.
Heildarmagn koffeins
undir mörkum
Pétur Sigurður Gunnarsson, sviðs-
stjóri hjá Lyfjastofnun, segir rétt að
efnin hafi hlotið uppáskrift stofnun-
arinnar sem þýði að ekki sé að finna
bönnuð efni í þeim. „Þessum efnum
hafði verið hafnað nokkrum sinnum
af því að þau innihéldu efedrín, guar-
ana eða önnur álíka efni. Reyndar er
guarana í þessum fæðubótarefnum
en það er leyft af því að koffeinmagn-
ið er undir ákveðnum mörkum.“
Hann segir að guarana hafi í raun
verið bannað hingað til vegna kof-
feinsins sem það inniheldur en í þetta
sinn hafi það verið heimilað þar sem
að heildarmagn koffeinsins í fæðu-
bótarefninu er undir mörkum sem
ákveðin voru fyrr í ár. „Engu að síður
verður sett viðvörun á pakkana
vegna koffeinsins,“ segir hann.
Hvað varðar nýju efnin, sem er að
finna í þessum tegundum Ripped-fu-
els og Diet-fuels, segir Pétur að þau
hafi verið talin í lagi og ekki sé hægt
að líkja þeim við efedrín, sem vitað er
að er orkugefandi og örvandi. Hann
leggur áherslu á að ekki sé um sama
Ripped-fuel að ræða og það sem er
með efedríni. „Það er og hefur alltaf
verið bannað en því hefur verið
smyglað inn í landið og er töluvert
notað.“
Ný tegund fæðubótarefn-
isins Ripped-fuel heimiluð
Inniheldur ekki
efedrín, segir
sviðsstjóri hjá
Lyfjastofnun
FULLTRÚAR Falun Gong héldu af
landi brott í gær en talsmaður
þeirra, John Nania, sagði á blaða-
mannafundi að þar með væri málinu
ekki lokið af hálfu samtakanna.
„Við erum enn ákveðin í því að
reyna að ná fram einhverri lausn
vegna atburðanna í júní í sumar. Við
munum eiga frekari fundi með
stjórnvöldum ef það reynist nauð-
synlegt. Við vitum að bæði fjöl-
miðlar og almenningur á Íslandi
gerðu sér fljótt grein fyrir því að að-
gerðir stjórnvalda gegn okkur voru
einfaldlega rangar. Þrátt fyrir það
finnst okkur einnig mjög mikilvægt
að opinber afstaða íslenskra stjórn-
valda til málsins verði gerð kunn.“
Íslensk stjórnvöld verða að
axla ábyrgð á gerðum sínum
Nania segir að Falun Gong-iðk-
endum finnist að íslensk stjórnvöld
eigi enn eftir að axla fulla ábyrgð á
gerðum sínum sem m.a. hafi falið í
sér að svipta fólk grundvallarrétt-
indum. Ef afstöðu íslenskra stjórn-
valda sé ekki komið á framfæri séu
stjórnvöld hér í reynd að senda
skilaboð til Jiang Zemins, forseta
Kína, um að hann geti komið fram
vilja sínum gagnvart öðrum þjóðum
og að hann geti haldið áfram of-
sóknum heima fyrir.
„Ísland er fyrsta og eina landið,“
segir Nania, „sem hefur meinað
Falun Gong-iðkendum landvist, en
fyrir fyrir utan brot á réttindum
Falun Gong-iðkenda sem hingað
komu eða reyndu að koma hingað
snýst málið auðvitað um mun víð-
tækari siðferðileg gildi, þ.e. um vilja
manna til þess að standa vörð um
mannréttindi og frelsi almennt. Fal-
un Gong-iðkendur hafa gott eitt í
huga hvert sem þeir fara og okkur
finnst að sérhver þjóð eigi að taka
þeim opnum örmum.“
Nauðsynlegt að afstaða
Íslands verði gerð ljós
FERJAN Baldur leysir Herj-
ólf af á meðan hann verður í
slipp í Danmörku, en áhuga-
menn í Vestmannaeyjum um
ferjumál hafa lagt til að fá
ferju frá Noregi til reynslu í
staðinn.
Herjólfur siglir á sunnu-
dagskvöld áleiðis til Danmerk-
ur, þar sem hann fer í slipp og
er gert ráð fyrir að skipið komi
aftur hálfum mánuði síðar en
heimkoman getur þó dregist
vegna veðurs eða annarra óvið-
ráðanlegra orsaka tengdum
slipptöku skipsins.
Ingi Sigurðsson, bæjarstjóri
í Vestmannaeyjum, segir að
bæjarráð hafi fengið óformlegt
erindi um ferju, sem væri á
lausu í Noregi, og hefði því
verið komið áfram til starfs-
hóps sem samgönguráðherra
hafi skipað um samgöngur til
Vestmannaeyja. Hugmynd um
að þessi ferja leysti Herjólf af
meðan hann væri í slipp væri
draumur sem yrði ekki að
veruleika nú. Bæði væri fyr-
irvarinn allt of stuttur og auk
þess hentaði skipalægi Herj-
ólfs í Vestmannaeyjum ekki,
því norska ferjan væri miklu
stærri, tæplega 100 metrar að
lengd, og myndi því ná langt út
í höfnina. Hins vegar væri hug-
myndin góð og kjörið hefði
verið að láta á hana reyna, en
til þess hefði þurft lengri tíma
og betri undirbúning.
Um 1.400
undirskriftir
Kristján Bjarnason, garð-
yrkjustjóri í Vestmannaeyjum
og einn af aðstandendum und-
irskriftasöfnunar til að mót-
mæla ófremdarástandi í sam-
göngumálum eyjanna, segir að
um 1.400 manns hafi skráð sig
á listana, en ætlunin sé að af-
henda ríkisstjórninni þá innan
skamms. Hann segir að í Vest-
mannaeyjum hafi menn nú lagt
til að Herjólfur sigldi milli
Brjánslækjar og Stykkishólms
í stað Baldurs og stórbætti
þannig samgöngur Vestfirð-
inga, en ný stærri og hrað-
skreiðari ferja yrði fengin í
stað Herjólfs til að sinna áætl-
un milli Vestmannaeyja og
Þorlákshafnar.
Baldur
leysir af
Herjólf
um tíma
HÓPUR einkaflugmanna tók ný-
lega þátt í hópflugi frá Reykjavík
til Vestmannaeyja sem skipulagt
var af Flugmálafélagi Íslands. Var
tilgangur ferðarinnar m.a. að vekja
athygli á einkaflugi sem áhugamáli.
Voru 29 flugvélar í ferðinni og flug-
menn þeirra nærri 60. Á leiðinni
var flogið yfir Selfoss, Þorlákshöfn,
Stokkseyri og Herjólf sem var á
siglingu milli lands og Eyja. Farin
var skoðunarerð um Heimaey og í
heimsókn í Elliðaey. Opið hús var í
flugstöðinni og bökuðu einka-
flugmennirnir ekki færri en 370
vöfflur.
Einkaflug-
menn í
Eyja-
heimsókn
Ingibergur Einarsson, flugvallarstjóri í Vestmannaeyjum (t.h.), afhenti
Dagfinni Stefánssyni, fyrrverandi flugstjóra, gamalt ljósaskilti Loftleiða.
Dagfinnur var einn frumkvöðla í áætlunarflugi milli lands og Eyja.
SKÁLD mánaðarins er Vest-
ur-Íslendingurinn Stephan
G. Stephansson. Verkefnið
Skáld mánaðarins hefur það
að markmiði að kynna valið
ljóðskáld í hverjum mánuði
ásamt brotum úr verkum
þess. Verkefnið er unnið í
samstarfi Skólavefsins,
Landsbókasafns Íslands -
Háskólabókasafns, Þjóð-
menningarhússins og Þjóð-
minjasafnsins. Allir þessir
aðilar reyna að gera við-
komandi skáldi einhver skil,
hver á sinn hátt. Í Þjóð-
menningarhúsinu hefur
Landsbókasafnið komið upp
sýningu á vestur-íslenskum
bókmenntum í átta skýring-
arskápum og má þar sjá handrit af
ljóðum, bréf, tímarit og bækur
skálda sem fluttu vestur um haf.
Einn skápanna er helgaður Steph-
ani G. Stephanssyni og má þar m.a.
sjá ljóðakompu sem hann skrifaði.
Í fyrra hóf Skólavefurinn, sem er
námsgagnaveita fyrir skóla og ein-
staklinga á Netinu, að kynna skáld í
hverjum mánuði. Er ævisögur og
brot af verkum þeirra skálda að
finna á Skólavefnum, www.skola-
vefurinn.is. Kynningin á skáldi
hvers mánaðar er opin öllum. Í ár
gengu svo til samstarfs við Skóla-
vefinn um verkefnið þrír fyrr-
greindir aðilar. „Við viljum kynna
ungu fólki skáld, sem það hefur
kannski ekki mikið heyrt um,“ segir
Ingólfur B. Kristjánsson, fram-
leiðslustjóri Skólavefsins. „Við
ákveðum í sameiningu hvaða skáld
Stephan G. Stephansson er
skáld septembermánaðar
Sýnishorn af rithendi Stephans G.
Líf og starf
skálda kynnt
verða kynnt. Það er ekki einfalt
verk, af nógu er að taka. Við reyn-
um að taka skáld sem hafa kannski
ekki verið mikið í sviðsljósinu und-
anfarið.“
Íslenskt skáld úr
Vesturheimi
Stefán Guðmundur Guðmunds-
son, betur þekktur sem Stephan G.
Stephansson, fluttist til Kanada
ásamt foreldrum sínum í lok 19. ald-
ar, þá á tuttugasta aldursári. Í upp-
hafi var ætlunin að dvelja skamman
tíma vestra en svo fór að Stephan
átti ekki afturkvæmt til Íslands fyrr
en 44 árum síðar. Eftir Stephan
liggur mikið safn ljóða og er Íslend-
ingadagsræða frá árinu 1904 einna
þekktast.
Skáld októbermánaðar verður
Egill Skallagrímsson.
Fulltrúar Falun Gong funda með íslenskum stjórnvöldum
Alls voru 29 flugvélar í hópflugi Flugmálafélagsins til Vestmannaeyja.
TILLAGA Vegagerðarinnar að
matsáætlun vegna Norðaustur-
vegar um Öxafjarðarheiði hefur
verið send Skipulagsstofnun
vegna mats á umhverfisáhrifum
og stefnt er að því að ákvörðun
stofnunarinnar varðandi áætl-
unina liggi fyrir í byrjun næsta
mánaðar.
Í frétt frá Skipulagsstofnun
segir að allir geti kynnt sér til-
löguna og lagt fram athugasemd-
ir, en hægt sé að nálgast tillög-
una á heimasíðu Vegagerðar-
innar. Athugasemdir skuli vera
skriflegar og berast stofnuninni
eigi síðar en 19. september, en
stefnt sé að því að ákvörðun
Skipulagsstofnunar um tillögu
framkvæmdaraðila að matsáætl-
un liggi fyrir 3. október næst-
komandi.
Ennfremur kemur fram að
Skipulagsstofnun hafi leitað um-
sagnar Öxafjarðarhrepps, Sval-
barðshrepps, Byggðastofnunar,
Heilbrigðiseftirlits Norðurlands
eystra, Náttúruverndar ríkisins,
Veiðimálastjóra, Landgræðslunn-
ar og Fornleifaverndar ríkisins.
Mat á umhverfis-
áhrifum Norð-
austurvegar