Tíminn - 07.03.1973, Blaðsíða 15

Mi&vikudagur 7. marz 1973.
TÍMINN
15
Aðstoðarlæknar
Þrjár stöður aðstoðalækna við
Barnaspitala Hringsins, Landspitalanum
eru lausar til umsóknar.
Tvær stöðurnar veitast frá 1. april n.k. en ein frá 1. júli
n.k. Umsóknum, er greini aldur, námsferil og fyrri störf
sé skilað til stjórnarnefndar rikisspitalanna Eiriksgötu 5
hið fyrsta en umsóknarfrestur um stöðuna, sem veitist 1.
júli er þó til 6. april n.k.
Umsóknareyðublöð fyrirliggjandi á sama stað.
Reykjavik, 5. marz 1973
Skrifstofa rikisspitalanna
Aðstoðarlæknisstaða
Staða aðstoðarlæknis við rannsóknadeild
Landspitalans i blóðmeinafræði er laus til
umsóknar.
Æskilegt er, að umsækjandi hafi reynslu I lyflækningum.
Umsóknir, er greini frá aldri, námsferli og fyrri störfum,
sendist stjórnarnefnd rikisspitalanna, Eiriksgötu 5 fyrir 6.
april n.k.
Reykjavik, 6. marz 1973
Sknfstofa rikisspítalanna.
Fóstra
Staða fóstru við dagheimili Landspitalans
er laus til umsóknar.
Upplýsingar veitir forstöðukona dagheimilisins, simi
21354.
Reykjavik, 6. marz 1973
Sknfstofa rikisspitalanna.
Aðalfundur
Styrktarfélags vangefinna verður haldinn
i Bjarkarási, Stjörnugróf 9, Reykjavik,
sunnudaginn 11. marz n.k. og hefst kl. 14.
Dagskrá:
I. Skýrsla stjórnar.
II. Reikningar félagsins.
III. Lagabreytingar.
IV. Kosningar.
V. önnur mál.
Stjórnin.
... 1 1 1 Við velíum rwM
það borgar sig

PUntal - OFNAR H/F.
< Síðumúla 27 . Reykjavík
Símar 3-55-55 og 3-42-00
O Hið jákvæða
fyrir heill þeirra. Þessi andi fjöl-
skyldunnar á siðan á ná út til
þjóðfélagsins og loks alls mann-
kyns. í draumi Augusts Comtes
um hið jákvæða mannfélag rikir
samræmi, fegurð og jafnvægi.
Maðurinn hefur i krafti hinnar
jákvæðu lifsstefnu gert jörðina
sér undirgefna, og með þeirri
framsýni, sem þekkingin á mann-
inum og þjóðfélaginu veitir, er
hægt að komast hjá áreksturum
og mistökum. Menn einbeita sér
að skapandi verkum og halda
áfram ótrauðir á braut sivaxandi
þróunar. Comte ætlast til, að
þekkingin á vandamálum
mannsins, verki aftur á aðrar
visindagreinar á þann veg, að
þær taki rétta stefnu i þeirri við-
leitni sinni að leysa þarfir
mannsins.
Þetta að hugsa um hag heildar-
innar blundar i eðli hvers manns
Það þarf aðeins að vekja það. En
hvernig er það hægt? Með trú.
Maðurinn getur ekki verið án
trúar. Comte tók sér þvi fyrir
hendur að stofna ný trúarbrögð,
sem gegna áttu þvi hlutverki að
vekja hið jákvæða eðli mannsins.
Kjarni þessarar trúar var að
skapa hið rétta lifsviðhorf. Og það
er vivre pour autrui,að lifa fyrir
aðra.
Trúarbrögðin hafa á öllum
timum verið sameiningaraflið.
Það var þvi eðlilegt að Comte
spyrði sjálfan sig, hvað gæti
sameinað menn á stigi hinna
jákvæðu visinda. Og svar hans
var. Ný trúarbrögð. En á hvað á
þá maðurinn að trúa? Allt, sem
áhangendur fyrri trúarbragða
trúðu á er samkvæmt kenningum
Comtes yfirskilvitlegt eða
háskpekilegt og þess vegna i
ósamræmi við lifsafstöðu hins
positiva manns. Á hvað getur
maðurinn þá trúað? Le Grand
Étre, hið stóra mannlif eins og
það birtist i kynslóðunum lifandi,
dauðum og óbornum.
1 stað þess að dýrka guö á að
dýrka Le Grand Étre-, hina miklu
veru. Og hin mikla vera er
maðurinn i sinni vfðtækustu
merkingu.
Og Auguste Comte varð spá
maður þessarar nýju trúar, sem
brátt eignaðist sina eigin presta,
helgisiði og helgidaga.
Þetta varð þó mörgum
fylgjendum hans feimnismál.
Þeir voru reiðubúnir til að lita á
hina positivu heimspeki sem
lokaorð hennar, en drögu fjöður
yfir hin nýju trúarbrögð, og
kenndu um tilbeiðslu hans á
ungfrú Clotildi de Vaux.
Eins og að likum lætur gerðust
margir til að gagnrýna kenningar
Auguste Comtes. Mörgum
visindamönnum geðjaðist vel að
takmörkunum þeim, sem hann
setur mannlegri hugsun. En þeir
vildu hins vegar ekki gangast
undir merki hans, og gera aðferð
hans að algildri lifsskoðun. Sumir
risu meira að segja öndverðir
gegn honum. Þannig segir
prófessor Huxley, (Physical
Basis of Life, Edenborg 1868) að
litið sem ekkert sé i heimspeki
Comtes, sem hafi visindalegt
gildi. Auk þess sé kjarni hennar
tekinn frá David Hume: — ,,Það
er nóg til að fá David Hume til að
snúa sér við i gröf sinni, að hér
næstum i kallfæri við hús hans
standa heillaðir áheyrendur og
hlusta án andmæla á, að það sem
mest einkennir kenningar David
Hume er eignað lrönskum höf-
undi sem uppi erhálfri öld siðar”.
Margir hugsuðir á 19. öld litu á
„positivisma ” Comtes sem
endanlega niðurstöðu heim-
spekinnar, en tilraun hans til að
mynda ný trúarbrögð var yfirleitt
ekki tekin alvarlega. Svipuðu
máli gegnir um þjóðfélags-
kenningar hans. Jafnvel þótt
hann megi með réttu teljast faðir
félagsfræðinnar. Sú bjartsýni
hans að halda, að þekking á stað-
reyndum sé ein nægjanleg til að
menn fari að breyta skynsam-
lega, er naumast mjög raunhæf.
Nú fer þeim einnig fækkandi, sem
trúa á hið óskeikula lögmál, sem
hann þóttist finna, um þróun
mannsins og þjóðfélagsins.
1 augum margra eru allar
tilraunir til að ákveða innri
lögmál þróunarinnar vafasamar,
ef ekki beinlinis barnalegar.
Þetta á ekki aðeins við um
þriggja-þrepa-þróun Comtes,
hina þrjá „þesa” Hegels,
dialektiska efnishyggju Karls
Marx, lögmál Darwins, „survival
of the fittest” og járnlög
Malthusar, „heldur á þetta einnig
við um nýrri tilraunir Spenglers
og Arnolds Toynbee. Hafa mann-
leg visindi nokkra getu til að finna
róuninni ákveðna forskrift? N-
tima lifeðlisfræðingar ræða til
dæmis um að maðurinn, sem
einstaklingur hafi möguleika á að
breytast á tólf billjón mismun-
a n d i v e g u .
Framvindan getur tæplega
verið jafneinföld og mannleg
skynsemi, — sem fremur er tæki
til sjálfsviðhalds en þekkingar.
Eftir daga Auguste Comte
hefur orðið „positiv” eða
jákvæður verið notað i mjög
breytilegri merkingu. Þó má
segja að „positivistar” skiptist
aðallega i tvo flokka. 1 þeim fyrri
eru hinir hógværu „positivistar”,
sem lita á „Positivisma” fremur
sem rannsóknaraðferð en lifs-
skoðun. Þeir taka þvi enga
afstöðu til hluta, sem ekki er hægt
að sýna með visindalegum
aðferðum. Þeir taka enga afstöðu
til þeirra spurningar, hvort til sé
annar veruleiki, en veruleiki
„visindanna”. Trú og heimspeki
eru einfaldlega ekki til umræðu,
— og skipta jafnvel ekki máli.
t siðari flokknum eru hinir
ströngu „positivistar”. Þeir taka
ákveðna afstöðu gegn heimspeki
og trú . Af öllum hugsanlegum
móðgunum finnst þeim sú
móðgun mest, aö segja, að þeir
hafi ef til vill ódauðlega sál,
ellegar að til kunni að vera guðleg
forsjón: — Visindin hafa ekki
sannað neitt um tilveru æðri
máttarvalda. Ergó, — hindur-
vitni.
Áhrifa positivismans hefur gætt
i rikum mæli beggja megin
Atlantshafsins.
t Englandi varð einkum John
Stuart Mill til að kynna ,, Cours
de philosophie positive ,, og hann
geði hina visindalegu aðferð
Comte að sinni. — Menn eins og
franski stærðfræðingurinn Henri
Poincaré og austurriski eðlis-
fræðingurinn Ernst Mach til-
einkuðu sér báðir kenningar
Comtes, kynntu þær og þróuðu.
Báðir þessir menn urðu aftur
fyrirrennarar Alberts Einsteins.
— t Bandarikjunum birtast áhrif
Comes i ritum C. S. Peirce og
siðan i verkum William James og
John Dewey, sem eru upphafs-
menn Pragmatismans.
Snjómunstur
fyrir
1000X20
1100X20
Snj
hjólbaro
með djúpum
slitmiklum munstrum
Ármúla 7 • Reykjavík
Seljum
sólaða
hjólbarða
með
ýmsum
slitflatar
munstrum
á fólksbíla
jeppa
og vörubíla
H
F
Sími 30501
Bótagreiðslur
Almannatrygginga
í Reykjavík
Útborgun ellilifeyris i Reykjavik hefst
þessu sinni fimmtudaginn 8. marz.
Tryggingastofnun ríkisins
Verkstjóri
á saumastofu
Hjá Dyngju hf. Egilsstöðum, er laust starf
verkstjóra á saumastofu.
Nauðsynlegt að umsækjandi hafi reynslu í verkstjórn.
Klæöskeramenntun æskileg. 1 boði eru góö kjör og góð
vinnuaðstaða auk útvegunar húsnæðis.
Skriflegar umsóknir sendist pósthólfi 37, Egilsstöðum
fyrir 12. marz n.k.
Prjónastofan Dyngja hf.
Egilsstöðum.
Menntamálaráðuneytið
Kynningarfundur
um grunnskólafrumvarp og skóla-
kerfisfrumvarp verður haldinn að Leik-
skálum, Vik i Mýrdal, sunnudaginn 11.
marz, kl. 15. Framsögumaður verður
Birgir Thorlacius.