Tíminn - 13.03.1973, Blaðsíða 7

Þriðjudagur 13. marz 1973
TÍMINN
7
Jón Konróðsson:
Um refaveiðar
Ég las í blaði nýlega:
„Sex tófur skotnar úr skot-
byrgi — met". Það var svo
sem af nógu að taka, — og
ég spyr: Ætlar ekki sá góði
skotmaður að fella fleiri
tófur?
Það er nánast hlægilegt að
heyra, að til séu menn á íslandi,
sem halda að tófunni hér verði út-
rýmt fyrir fullt og allt. Fyrr
verður manninum útrýmt af
Islandi en refnum. Hann er það
slóttugur, svo kemur hann hingað
til lands frá Grænlandi með haf-
isnum af og til.
Eins er það með minkinn,
honum verður aldrei útrýmt, þvi
miður.
Það voru slæm mannaverk að
flytja hann til landsins. Fuglinn
hvarf, var uppétinn af grimmu
rándýri, sem lifir i skúmaskotum.
„Raddir vorsins” þögnuðu.
Islendingar geta aldrei bætt fyrir
þennan glæp gegn náttúru
landsins.
Þegar fuglinn er búinn, þá
kemur röðin að unglömbunum,
um það eru dæmi.
Nú er villiminkurinn orðinn
stærri og þróttmeiri en hann var,
þegar hann slapp fyrst úr
búrunum. Náttúran er farin að
kynbæta minkinn. Það verður
ekki langt að biða þess, að hann
leggist á unglömbin eins og tófan.
Svo eru dæmi um stökkbreytingu
á dýrum.
Náttúran lætur ekki að sér
hæða. Hreindýrin hafa stækkað
siðan þau voru flutt tii landsins,
Það var sem sagt ekki nóg að
drepa búfénaðinn úr hor i hörðu
árunum, það varð að fá eina
dýrategund i viðbót.
Hreindýr áttu ekkert erindi til
landsins og sauðnautin þvi siður.
Islendingar eru skyldugir til að
leggja kapp á að fækka minkinum
eins og mögulegt er, þá munu
„raddir vorsins” aftur hljóma i
eyrum fjármannsins, sem fer að
huga að sauðburðinum seinni
hluta nætur. En með sólarupp-
komu er fuglasöngurinn hvað
unaðslegastur og i þann mund er
hreinleiki landsins okkar mestur.
Hvað heldur þú, lesari góður,
að þessar 6 tófur hefðu drepið
mörg lömb sér og sinum til viður-
væris, ef þær hefðu fengið að lifa?
Þvi getur enginn svarað. Þau
hefðu orðið mörg. Fyrst er það
fuglinn meðan til er, og ein og ein
kind svona til bragðbætis. Hvað
svo, þegar enginn er fuglinn?
Þegar litið er á það, hvað
sumum tekst vel við refinn, þá er
það augljóst, að það er hreinn
slóðaskapur og kæruleysi hvað
mikið er af þessum rándýrum,
sem eru öllum dýravinum til
hugarangurs.
Ég er hérna með fyrir framan
mig töflu yfir gren, sem legiö var
á 1965-1970. Nýrra hef ég ekki séð.
I hverju greni eru tvö fullorðin
dýr og vanalega 4 yrðlingar. Árið
1965 voru grenin.sem fundust,284.
Það ár sluppu 111 grendýr full-
orðin, sem grenjaskyttum tókst
ekki að vinna. Þetta ár voru alls
unnin á landinu 1879 refir, þegar
allt er talið, yrðlingar og hlaupa-
dýr.
Árið 1970 voru þessar tölur
þannig: Gren 237, 131 fullorðið
dýr slapp. Alls unnin þetta ár 1493
refir, þegar allt er talið.
Það er nokkuð breytilegt,
hvernig þetta tekst frá ári til árs.
Vorið 1966 sluppu hjá grenja-
skyttum 178 dýr fullorðin.
Auk þeirra grenja, sem finnast,
er fjöldi grenja sem-ekki finnst,
en refirnir koma upp öllum yrð-
lingunum, sem vel geta verið 5 að
tölu. Það munar um minna fyrir
sauðféð og fuglalifið.
Þó tófan sé vanaföst með að
leggja helzt í gömul greni, þá
breyta sumar þær slóttugustu út
af þeirri reglu og fá sér nýjar
holur. Svo vill alltof oft til,að gren
týnast, af þvi að alltof fáir vita
um þau, og byggðir fara i eyði. Er
ekki gerlegt að merkja þau inn á
kort? Það er ef til vill búið að þvi
þótt ég viti það ekki. Já, það
hlýtur að vera búið að gera þetta.
Það er áreiðanlega stór hópur
refa, já svo hundruðum skiptir,
sem „óhreinka” landið okkar
vetur, sumar, vor og haust.
Þessum hópi getur stórfækkað, ef
vel er staöið að vetrarveiðunum
ásamt grenjavinnslunni. Fljótt á
litiö geta skothúsin gefið mestan
árangur, en þar þarf þolinmæöi
til. Auðvitað eru þessi skothús i
öllum sýslum landsins? Sumir
veiðimenn setjast á vélsleða við
refaveiðar. Slikt er ekki hægt
nema á sléttlendi.
Svo eru það slyngir og slóttugir
göngugarpar, sem talsvert drepa
af hlaupadýrum ár hvert, Hér
þarf þrek til.
Allt er þetta þakkarvert. En
betur má ef duga skal.
A hverju lifir svo allur þessi
refafans? Auðvitað á einhverju
lifandi. Fugli meðan hann er til.
Þegar hann er búinn, þá er það
auðvitað sauðkindin, á vorin ung-
lömbin frá bóndanum og þeim
sem kind eiga.
Nú er það sjaldnast að hrein-
lega sé drepið hjá tófu. Verst er
þó, þegar rebbi bitur utan um
hrygginn á lambinu og klippir það
þannig I sundur, en skerandi vein
lambsins heyrist langar leiðir i
vornæturkyrrðinni meðan mænan
er að merjast sundur.
Hvernig liður svo vesalings
móður litla lambsins, sem dó I
kjafti tófunnar? Hún veit vel hvað
er að gerast. Hvernig heldur þú
að henni liði i júgrinu sinu, þegar
ekkert lambið er lengur til að
sjúga mjólkina? Góðar mjólkur-
ær mjólka yfir sólarhringinn
meira en litra af mjólk, þykkri og
kostmikilli mjólk, þvi fjallagróð-
urinn er kjarnmikill. Nú safnast
mjólkin fyrir I júgrinu, það
verður grjóthart. Ærin liður
miklar þjáningar. Stundum
grefur i júgrinu.
Það er ekki vanzalaust fyrir
bændurna, hvernig aö þessum
málum er staðiö. Veiðistjóri á
sina sök og ráðamenn i Reykjavík
og hvar sem er á landinu.
Það er enginn vafi á þvi að tófu
og mink væri hægt að stórfækka,
ef manndómur, og dugnaður væri
svolitið á hærra stigi en nú er.
Selfossi 3. marz 1973
Rúmteppi
með afborgun.
Divanteppi
Veggteppi
Antik-borðdúkar
Antik-borðdreglar
Matardúkar
Kaffidúkar
LITLISKÓGUR
Snorrabraut 22, simi 25644.
|H ÚTBOÐ U)
Tilboð óskast um sölu á 15.000 stk. af
steyptum gagnstéttarhellum fyrir Bygg-
ingadeild borgarverkfræðinga
Útboðsgögn eru afhent i skrifstofu vorri.
Tilboðin verða opnuð á sama stað þriðjudaginn 20. marz,
n.k. kl. 11.00.
INNKAUPASTOFNUN REYKJAVÍKURBORGAR
Fríkirkjuvegi 3 — Sími 25800
Hóseta vantar
Háseta vantar á 105 torina bát til neta-
veiða.
Upplýsingar i sima 92-8086, Grindavik.
Okkar vinsæla — ítalska
PIZZA
slær í gegn — Margar tegundir
Opiö frá
kl. 08-21.30.
Laugavegi 178
Simi 3-47-80
Stuðningsmenn séra
Haildórs S. Gröndal
hafa opnað skrifstofu i Miðbæjar-
markaðnum, Aðalstræti. Hafið samband
við skrifstofuna.
Stuðlum að sigri séra Halldórs S. Gröndal
i prestskosningu Dómkirkjusafnaðarins
hinn 18. marz nk.
Simar: 22448 — 22420.
Stuðningsmenn.
Enner
tœkifœri...
til að eignast hlut í banka.
Nú eru aðeins um 15 milljónir óseldar
af hlutafjáraukningu Samvinnubankans
úr 16 í 100 millj. kr.
Ollum samvinnumönnum er boðió
að eignast hlut.
Vilt þú vera með?
SAMVINNUBANKINN
ÞM
Atvinna
Tveir menn óskast til starfa við saltfisk-
verkun i Grindavik. Fæði og húsnæði á
staðnum.
Simi 92-8086, Grindavik.
■tír
>4».
?4.s
¥
h
i'r-
Aðstoðarlæknir
Staða aðstoðarlæknis við lyflækninga-
deild Borgarspitalans er laus til um-
sóknar.
Staðan veitist frá 1. júni 1973 til 6mánaða.
Upplýsingar um stöðuna veitir yfirlæknir deildarinn-
ar. Laun samkvæmt samningi milli Læknafélags
Reykjavikur og Reykjavikurborgar.
Umsóknir, ásamt uppíýsingum um nám og fyrri störf
sendist Heilbrigðismálaráði Reykjavikurborgar fyrir
15. april n.k.
u

Reykjavik, 9. marz 1973.
•V
v *■>
Ileilbrigðismálaráð
Revkjavikurborgar.
¥

,\V
'f
u'
n
Styrkir á sviði
umhverfismóla
Norður-Atlantshafsbandalagið (NATO)
mun á árinu 1973 veita nokkra styrki til
fræðirannsókna á vandamálum varð-
andi stefnumótun i umhverfismálum.
Gert er ráð fyrir.að umsækjendur hafi lokið háskóla-
prófi.
Styrkirnir miðast við 6 mánaða til 12 mánaða fræði-
störf. Fjárhæð hvers styrks getur numið allt að
200.000.00 belgiskum frönkum.
Nánari upplýsingar veitir utanrikisráðuneytið.
Umsóknum skal skilað i utanrikisráðuneytið fyrir 31.
marz n.k.

■<y>
>:ú
• ú'
Utanrikisráðuneytið,
Reykjavik, 9. marz 1973.

12. marz 1973.
TILKYNNING TIL
söluskattsgreiðenda
Athygli söluskattsgreiðenda skal vakin
á þvi, að gjalddagi söluskatts fyrir
febrúar mánuð er 15. marz. Ber þá að
skila skattinum til innheimtumanna
rikissjóðs ásamt söluskattsskýrslu i
þririti.