Tíminn - 13.03.1973, Blaðsíða 10

10
TÍMINN
Þribjudagur 13. marz 1973
MARGAR
lw™.<
Garöarkirkja.
Á fimmtudaginn (8. marz) átti Kvenfélag Garðahrepps 20 ára afmæli.
Konur i félaginu hafa eins og fjölmargar aðrar kvenfélagskonur á landinu
unnið mikið og gott starf i þágu sins byggðarlags og jafnvel alþjóðar. Eitt er
þó, sem aðrir hafa ekki leikið eftir þeim. Þær endurreistu hina fornu Garða-
krikju, sem sr. Þórarinn i Görðum lét byggja á ofanverðri 19. öld, en kirkja
hafði verið að Görðum ekki skemur en frá þvi á 13. öld. Garðakirkja var
lögð niður 1914. Sjálf kirkjubyggingin fauk að nokkru eftir 1920 og var siðar
rifin. Stafnarnir stóðu þó eftir, og þótti mörgum rústirnar ömurleg sjón,
þ.á.m. konunum i nýstofnuðu kvenfélagi Garðahrepps, sem skirrðust ekki
við að vinna sjálfar i steypuvinnu og hættu ekki fyrr en kirkjan var risin að
nýju. Sóknarnefnd var kosin i Garðahreppi 1960, og 1966 var endurreist
Garðakirkja vigð.
1 tilefni af afmæli Kvenfélags
Garöahrepps áttum viö samtal
viö Úlfhildi Kristjánsdóttur, hús-
freyju aö Dysjum i Garöahverfi.
Kvenfélagiö er hennar óskabarn,
og hefur hún tvivegis veriö for-
maöur þess um árabil
Úlfhildur er gift Guömanni
Magnússyni bónda og hrepp-
stjóra, sem er fæddur og uppalinn
aö Dysjum. Sjálf er úlfhildur
ættuö úr Biskupstungum og alin
upp hjá móöursystur sinni aö
Kjarnholti. Ung stúlka var hún
tvö ár i Hafnarfiröi, en fólk
hennar flutti aö Króki I Garöa-
hverfi. Þau Guömann eiga sex
börn, sem öll eru uppkomin og
farin aö heiman nema ein dóttir
18 ára, sem er i menntaskóla.
— Ég kom hingaö 1937 um
haustiö, segir Úlfhildur, og hef
kunnaö vel viö mig alla tiö siöan.
Þaö er fjölbreytilegt aö búa viö
sjóinn. Fyrst skildi ég ekki hvaö
væri hægt aö hafa aö gera hér á
þessum litlu jöröum. En þaö
reyndist vera furöumargt. Sam-
hliöa landbúskap var róiö vestur
á fjöröinn og stundaöar neta-
veiöar og svo voru hrognkelsin.
Nú veiöist þar enginn þorskur, en
undanfarin tvö ár hefur veiözt
töluvert aö hrognkelsum. Nú eru
þaö eiginlega aöeins tveir menn
hér, sem stunda hrognkelsa-
veiöar.
— Hér I Garöahverfinu hefur
ekki veriö nein uppgripaafkoma,
segir Úlfhildur. En fólkiö hefur
látiö sér þaö nægja og öllum
viröist liöa vel hér. Og svo mikiö
er vist, aö margir vilja flytja
hingaö. Þaö eru tugir fyrir einn
um aö komast hingaö, þegar eitt-
hvert kotiö losnar. Eftirtektar-
vert er, aö Ibúum I Garöahverfinu
hefur fækkaö i tiö Úlfhildar, þótt
Ibúar alls Garöahrepps hafi
margfaldazt. — Þegar ég kom
hingaö, voru hátt I 100 ibúar 1
Garöahverfi. Nú eru 40 manns
hér, mest allt gamalt fólk, og á
þrem býlum er aöeins ein
manneskja á koti. 1 Garöahreppi
öllum var fámennt fram undir
1940. Um 1942 voru fbúar þó
orönir tæplega 600, en siöan hefur
oröiö stökkbreyting, nú er ibúa-
talan aö ég held komin á fjóröa
þúsund.
Bústofn Dysjafólksins er nú 50
kindur og hænsni. Viö komumst
aö þvi, aö Úlfhildur á tvo hesta.
Hryssu ásamt þriggja vetra fola,
sem hún átti I febrúar aö vetri
1970. Þaö eru um átta ár siöan
Úlfhildur eignaöist hest, en þaö
haföi alltaf veriö hennar draum-
ur, sem hún var ákveöin i aö láta
rætast, þegar hún heföi ástæöur
til og tima aflögu til aö stunda
hestamennsku.
En vlkjum nú aö þvi, sem Úlf-
hildi er meira hugaöarefni en aö
tala um sjálfa sig og sina, —
kvenfélaginu: — Kvenfélag
Garöahrepps var stofnaö 8. marz
1953, sagöi Úlfhildur. — Okkur
stofnfélögunum 45 fannst vera
þörf á félagsskap I hreppnum,
HENDUR
VINNA
LÉTT
VERK
sem var mjög dreiföur. Hann lá
hér allt I kringum Hafnarfjör&
allt suöur I Straumsvik.
Fljótt vaknaöi ákaflega mikill
áhugi meöal félagskvenna fyrir
kirkjubyggingu. En þá voru
stafnar gömlu kirkjunnar búnir
aö standa hér siöan 1938. Garöa-
kirkja var lögö niöur 1914 og
kirkjusókn okkar flutt til Hafnar-
fjaröar. Kirkjan var þó ekki rifin
strax. Hún fauk einhvern tlma
eftir 1920, og ég held þaö hafi
veriö 1938, sem hún var rifin og
stafnarnlr stóöu einir eftir á
Garöaholtinu — þaö var ömurleg
sjón!
Okkur fannstaö þarna væri til-
valiö verkefni fyrir kvenfélagiö.
Og sáum, aö ekki mátti blöa lengi
ef veggirnir áttu ekki aö
skemmast alveg. Kosin var
þriggja manna nefnd, og fyrsta
verkefni hennar var aö ræöa viö
sóknarnefnd Hafnarfjaröarkirkju
og fá umráöarétt yfir kikju-
rústunum. Þaö var auösótt. Og
1954 um haustiö hófzt endur-
byggingin.
Samkvæmt ráöi Björns Rögn-
valdssonar byggingafulltrúa
rlkisins byrjuöum viö á þvl aö
styrkja alla sökkla gömlu
kirkjunnar, og steyptum slöan 15
cm lag innan á alla veggi. Þessu
unnum viö mjög mikiö aö sjálfar
og okkar menn og fjölskyldur,
eins og alltaf er þegar konur vilja
einhverju koma áfram — sem
betur fer. Siöan var þaki komiö
yfir kirkjuna. Um þetta leyti var
vaknaöur áhugi hjá hreppsbúum
aö eignast sina eigin kirkju, og
1960 var kosin sóknarnefnd. Tók
hún viö framkvæmd
byggingarinnar, þegar hér var
komiö sögu, og haföi kvenfélagiö
þá lagt 110 þúsund krónur til
byggingarinnar fyrir utan sjálf-
boöavinnu.
Gömlu hreppsbúarnir höföu
yfirleitt mikinn áhuga á aö koma
kirkjunni upp. Kvenfélagiö
stofnaö Garöakirkjusóö og bárust
honum margar gjafir og áheit.
Einnig var stofnaöur minningar-
sjóöur um Ellsabetu
Guömundsdóttur, sem lézt I
nóvember 1958, en tekjur af hon-
um skyldu renna til kirkjunnar.
Slöan fórum viö aö hugsa fyrir
þvi, aö hljóöfæri þyrfti I kirkjuna.
Þórunn Reykdal á Ásbergi gaf
33.000 kr. til minningar um mann
sinn Jóhannes Reykdal, Setbergi.
Sigurlaug Jakobsdóttir á Hrauns-
holti og systkini hennar gáfu
10.000 kr. til minningar um for-
eldra slna. Og Sigfús Blöndal gaf
málverk eftir Kjarval, sem efnt
var til happdrættis um. Drjúgar
tekjur uröu af happdrættinu. Og
nú var keypt orgel, sem notaö var
I nokkur ár og m.a. leikiö á viö
vlgsluna I marz 1966. Þaö þótti
slöan of lltiö og keypt var nýtt
hljóöfæri.
ViÖ gáfum seinna hökul og
fermingarkyrtla, ennfremur 90
silfurbikara til notkunar viö
altarisgöngur, en Jóhanna Rok-
stad,Marklandi,gaf 10 til viöbótar
til minningar um mann sinn Emil
Rokstad. Félagiö hefur alltaf séö
kirkjunni fyrir fermingarkyrtl-
um, og þarf nokkurs viö, þvl aö
alltaf fjölgar fermingarbörnun-
um. Nú er fermt þrisvar sinnum,
en fyrsta áriö var aöeins fermt
einn dag. Kvenfélagskonunum
hefur fjölgaö eins og hrepps-
búum, og eru þær nú yfir 160. Ný-
kjörinn formaöur er Auöbjörg
Helgadóttir, en á undan henni var
Sigurlaug Jakobsdóttir formaöur
félagsins.
Sóknarprestur Garöakirkju frá
upphafi er sr. Bragi Friöriksson,
sem einnig þjónar Kálfatjarnar-
kirkju. Samstarf kvenfélags-
kvenna og hans hefur veriö meö
ágætum.
— Hvaö um önnur verkefni
félagsins, Úlfhildur?
— Viö stækkuöum gamla þing-
húsiö hér I Garöahverfinu, og er
þaö nú aöeins litill hluti sam-
komuhússins I núverandi mynd.
1954 var fyrsta skóflustungan I
þvl verki tekin. En áriö eftir
hófumst viö halda af fullum
krafti. Viö konurnar unnum mikiö
sjálfar viö uppfyllingu á grunni
og I steypuvinnu, og margir aörir
lögöu sjálfboöavinnu af mörkum.
Vlgsluhóf var slöan haldiö 1956.
Kvenfélagiö sá um vinnuna viö
stækkun hússins, en hreppurinn
lagöi til efni. Fyrir þetta megum
viö starfa I húsinu endurgjalds-
laust.
Um svipaö leyti og viö stóöum I
báöum þessum byggingarfram-
kvæmdum eignuöumst viö
smágróöurreit I Engidal. Þar
gróöursettum viö trjáplöntur,
sem nú eru komnar vel á veg, og
er staöurinn mjög hlýlegur.
Kvenfélagsbasar er haldinn ár-
lega á vixl til ágóöa fyrir Garöa-
kirkju og leikvallasjóö.
Sigurlaug Jakobsdóttir I
Hraunsholti og Valdimar
Pétursson maöur hennar gáfu lóö
undir fyrsta leikvöllinn, en kven-
félagiö lagöi til öll leiktækin og
bráöabirgöaskýli. Slöan höfum
viö alltaf lagt eitthvaö til leik-
vallanna I hreppnum.
Aöalstarfiö hjá okkur er aö
reyna aö leggja eitthvaö af mörk-
um, sérstaklega til kirkjunnar og
leikvallanna. Og nóg eru
verkefnin. Nú er áhugi á aö
byggja sundlaug I hreppnum, og
Framhald á bls. 19
| /
iii
Garðahverfið. Efst til hægri er samkomuhúsið.