Tíminn - 25.06.1974, Blaðsíða 10

10
Þriðjudagur 25. júnl 1974,
Rætt við Gunnar Guðbjartsson, formann Stéttarsambands bænda:
Verulegar umbætur
á lánamálum bænda
síðustu tvö ár
Stofnlánadeildin fær 665 milljónir til ráðstöfunar og
allar sögur um afturkipp uppspuni
AÐ UNDANFÖRNU hefur verið
rætt mikið um lánasjóði atvinnu-
veganna og skort á lánsfé til
framkvæmda. Morgunblaðið
hefur verið að fræða lesendur
sina um, að fé skorti til útlána og
að ekkert væri gert af hálfu
stjórnvalda til að leysa úr láns-
fjárþörfinni. Blaðið hefur búið til
alls konar furðusagnir t.d. um
Stofnlánadeild landbúnaðarins,
m.a. að lánsumsóknum bænda
yrði ekki svarað, aö engin lán
yrðu afgreidd til kaupa á dráttar-
vélum að þessu sinni og fleira
þess háttar. Blaðið sneri sér þvi
til formanns Stéttarsambands
bænda, Gunnars Guðbjartssonar,
og spurði hann, hvernig þessi mál
stæðu.
Hann sagði, að stjórn Stofn-
lánadeildar landbúnaöarins hefði
á fundi 4. júni rætt horfurnar i
þessu efni. Þá lágu fyrir upp-
lýsingar um, að deildin hefði til
ráðstöfunar um 665 milljónir
króna. Þó er ekki endanlega séð,
hvað Framkvæmdasjóður rikis-
ins lánar deildinni á þessu ári, en
I þessari áætlun er reiknað með
375milljónum króna frá sjóðnum.
Búizt er við, að það geti orðið
verulega meira, þegar búið er að
taka endanlegar ákvarðanir um
fjármögnun fjárfestingarsjóð-
anna. A grundvelli þessara upp-
lýsinga ákvað stjórn Stofnlána-
deildarinnar á umræddum fundi
að gefa bændum, sem sótt hafa
um lán til framkvæmda á þessu
ári, loforðum afgreiðslu lána eins
og venja er til, að uppfylltum
venjulegum skilyrðum. Fyrirvari
er settur um að lánakjör, þ.e.
vextir.kunniaðgeta breytzt. Hafi
bændur ekki fengiö skrifleg svör
um þetta, er það fyrir seinagang I
skrifstofukerfinu. Þá var einnig
gengið út frá óbreyttri reglu um
afgreiðslu dráttarvélalána. Fyrir
misskilning hjá starfsmönnum
Búnaöarbankans á ákvæðum 5.
gr. laga um verðstöðvun frá 21.
maí sl., þar sem getið er um
hugsanlega breytingu á lána-
kjörum, varð stöðvun á afgreiðslu
dráttarvélalána i nokkra daga.
En á fundi stjórnar Stofnlána-
deildarinnar 18. júnf sl. var
ákveðiö, að þeim lánveitingum
yrði haldið áfram að óbreyttum
reglum á þessu ári. Þann dag var
búið að afgreiða frá sfðustu ára-
mótum lán til kaupa á 128
dráttarvélum.
Bætt og aukin lán
Lánamál bænda hafa á tveim
siöustu árum verið verulega bætt.
Með breytingum á lögum Stofn-
lánadeildarinnar á árinu 1973,
sem Halldór E. Sigurðsson beitti
sér fyrir, var henni fengið stór-
aukiö fjármagn og þá voru
lánareglur lika bættar verulega.
Teknar hafa veriö upp lán-
veitingar til bústofnskaupa,
jarðakaupalán hafa tvfvegis
verið hækkuð. Þau voru 1971 200
þús, kr, að hámarki, en eru nú kr.
600 þús. Lánað er til kaupa á
mjólkurkælum og mjaltakerfum i
fjós, og fleira mætti nefna, sem
breytt var i betra horf. Lffeyris-
sjóður bænda hefur aðstoðaö við
fjármögnun til bústofnskaupalán-
anna og jarðakaupalánanna, og
einnig er hann farinn að lána sér-
F/?A JFL UGFELÆGiNU
Starfsfólk óskast
Flugfélag íslands h.f. óskar að ráða skrif-
stofustúlku til starfa i bókhaldsdeild fé-
lagsins. Vélritunar- og enskukunnátta
nauðsynleg. Umsóknarfrestur er til 3. júli
n.k. Umsóknareyðublöð fást á skrifstofum
félagsins.
Einnig óskast karl eða kona til ræstinga-
starfa. Vaktavinna. Upplýsingar um það
starf hjá Sverri Jónssyni, stöðvarstjóra, i
sima 16600.
FLUGFELAG ÍSLANDS

Landbúnaðarráðuneytið
24. júni 1974.
Laus embætti
Embætti héraðsdýralækna i eftirtöldum
umdæmum eru laus til umsóknar:
1. Barðastrandarumdæmi
2. Kirkjubæjarklaustursumdæmi
Laun samkvæmt hinu almenna launa-
kerfi starfsmanna rikisins.
Umsóknarfrestur er til 1. ágúst 1974.
stök lán til þeirra, sem byggja
ibúðarhús, til viðbótar lánum
Stofnlánadeildar og eru þau lán á
þessu ári 150 þús. til þeirra sjóð-
félaga hans, er hefja byggingu
ibúðarhúsa 1974, en voru 100 þús.
kr. á sfðasta ári.
Pólitiskir dragbitar
— Éghef þó, sagði Gunnar, orð-
iö fyrir vonbrigðum með tvennt I
sambandi við lánamál land-
búnaðarins. Hið fyrra er, að þeir,
sem mynda meirihluta i stjórn
Búnaðarbankans, þ.e. fulltrúar
stjórnarandstöðuflokkanna, vilja
ekki láta fé úr sparisjóðsdeild
bankans i útlán á vegum Stofn-
lánadeildarinnar — ekki nema þá
I smáum stil og til bráðabirgða, á
meðan fé er útvegað annars
staðar frá til deildarinnar.
•1 þessu er mikil breyting á við-
horfum frá þvi, sem var, þegar
Tryggvi Þórhallsson og Jónas
Jónsson gengust fyrir stofnun
bankans til styrktar land-
búnaðinum.
Ég tel, að á þessu þurfi að verða
breyting. Stofnlánadeildin hefur
ekkert að gera f Búnaðarbank-
anum, sé hún hornreka bankans.
Bændasamtökin geta áreiðanlega
séð um rekstur hennar á fullt eins
hagkvæman hátt, eins og bankinn
gerir. Stjórnir samtakanna skilja
miklu betur þarfir landbúnaðar-
ins heldur en fulltrúar pólitfskra
flokka, sem litil eða engin tengsl
hafa við landbúnaðinn, en skipa
nú meirihluta bankaráðs
Búnaðarbankans og hafa þvf á
vissan hátt úrslitaáhrif á rekstur
deildarinnar.
Hitt atriðið, sem valdið hefur
mér vonbrigöum, sagöi Gunnar,
er skipting Framkvæmdastofn-
unar rikisins á fé til lánasjóðs at-
vinnuveganna. Mér finnst lánd-
búnaðinum of þröngur stakkur
skorinn i því efni. Fyrir liggur, að
nauðsynlegt er á næstu fimm
árum að endurbyggja verulegan
hluta sláturhúsa og mjólkur-
samlaganna i landinu. Til þess
þarf mikið fé.
Það hefur ekki verið litið með
sama skilningi á þessi verkefni
eins og á eflingu togaraflotans og
endurbætur frystihúsanna, sem
mjög vel er sinnt og meö ágætum
árangri. Hvort tveggja eru þó
bráðnauðsynleg verkefni.
Reynt hefur verið að þrýsta
Stofnlánadeildinni til að taka
verðtryggt fé til útlána til
vinnslustöðvanna. Ég veit, að
lifeyrissjóðir launþegasam-
takanna gera kröfu til verð-
tryggingar á þvf fé, sem þeir
lána, og það er vel skiljanlegt
af þeirra hálfu. En þetta fé
verður þá að fara I þær fram-
kvæmdir, sem eru utan verð-
lagshamla, svo sem til
byggingaframkvæmda I þétt-
býlinu. Stofnlánadeildin getur
ekki notað nema mjög litiö af
slfku fé. Aöstaða landbúnaðar-
ins er ekki þannig, aö verð-
bótum á sllkt lánsfé veröi velt
út I verðlagið eins og vföa
annars staðar gerist, og verð-
tryggingin myndi að óbreyttri
verðlagslöggjöf veröa til þess
að skerða kjör bænda frá þvf
sem nú er.
n i
Kjör bænda hara batnað
Hvað viltu segja um kjaramál
bænda?
— Undanfarin þrjú ár hafa kjör
bænda batnað og verulega
minnkað sá munur, sem var á
tekjum þeirra í samanburði við
tekjur annarra stétta. Mest hefur
munað um það, að bændur hafa
Gunnar Guðbjartsson á Hjaröar-
felli
fengiö leiðréttingar á verðinu
ársfjórðungslega, bæði vegna
hækkaðs verðs á rekstrarvörum
og á kaupgjaldi. Þá hefur árferöi
lika verið tiltölulega hagstætt
landbúnaðinum.
Gert var ráð fyrir, að verðlags-
löggjöfin yrði endurbætt sam-
kvæmt ákvæðum í stjórnarsamn-
ingi núverandi stjórnar. Land-
búnaðarráðherra skipaði nefnd til
að endurskoða lögin um Fram-
leiösluráð landbúnaðarins
haustið 1971. í þeirri nefnd voru
fulltrúar allra stjórnaflokkanna,
auk fulltrúa bændasamtakanna.
Nefndin varð sammála um til-
lögur til breytinga á löggjöfinni,
sem Stéttarsambandsfundur
hefur sfðan lýst stuðningi við.
Frumvarpið var lagtfyrir Alþingi
1972. Sjálfstæðisflokkurinn
snerist á móti málinu á Alþingi og
siðan gerðist það óliklega, að
verkalýðsflokkarnir fetuðu í slóð
hans og fengust ekki til að sam-
þykkja frumvarpið og gerðu með
þeirri afstöðu ómerka fulltrúa
sina I undirbúningsnefnd málsins.
Lagabreytingin átti að bæta
stöðu bænda, og alveg sérstak-
lega tryggja rétt þeirra, sem við
erfiðust skilyrði búa, og stefndi
þvi til aukins jafnréttis i þjóð-
félaginu. Það eru þvf mikil von-
brigði, að flokkar, sem kenna sig
við félagshyggju, jafnaöar- og
samvinnustefnu, skyldu ekki fást
til að veita málinu lið. Vonandi
kenna bændur frambjóðendum
þessara flokka rétta lexfu I kosn-
ingunum nú.
Lífeyrissjóðurinn
lyftistöng
— Hafa ekki orðið umbætur I
annarri landbúnaðarlöggjöf að
undanförnu?
— Jú, jarðræktar- og búfjár-
ræktarlögunum hefur verið
breytt mjög til bóta og eru nú
meira I takt við þarfir land-
búnaðarins en áður var.
Þá hefur löggjöfin um lifeyris-
sjóð bænda verið endurbætt i
samræmi viö fengna reynslu. Sú
löggjöf er afar þýðingarmikil.
Aldrað sveitafólk fékk um 50
milljónir króna á siðasta ári i lff-
eyri frá sjóðunum. Og Sjóðurinn
hefur á verulegan hátt átt þátt I
aö bæta lánakjör bænda, svo sem
áður segir. Sú löggjöf er einhver
allra þarfasta réttarbót, sem
bændur hafa fengið á siðustu
árum. Margt fleira mætti nefna.
Ungur drengur
beið bana
Gsal—Reykjavík — Dauðaslys
varö á gatnamótum Ægisgötu og
öldugötu á laugardagskvöld um
klukkan 22.30. Ungur piltur,
Friðfinnur Sigurðsson, fæddur 25.
júnf 1959, til heimilis að Nýlendu-
götu 16, beið bana, þegar hann
klemmdist á milli girðingar og
bils.
Tildrög slyssins voru þau, að
leigubfl var ekið suður Ægisgötu,
sem er aðalbraut, og Volvobil var
ekið austur öldugötu, og tók öku-
maður bílsins ekki eftir stöðv-
unarskyldumerkinu. Skipti það
engum togum, að bilarnir rákust,
saman, og við áreksturinn rak
ökumaður Volvo-bílsins höfuðið
harkalega f framrúðuna. Við
höggið missti hann stjórn á bif-
reiðinni með þeim afleiðingum,
að billinn hélt stjórnlaus áfram og
lenti á dreng, sem sat á hjóli við
girðingu á gagnstæðu horni.
Klemmdist drengurinn milli
bílsins og girðingarinnar og var
látinn, þegar komið var með hann
á Slysavarðstofuna.
: Engan í útlegð [
til Ástralíu
x B
J|
*s

V it'
Hann slapp með skrekkinn, drengurinn sem á þetta hjól. Hann hjólaði I
veg fyrir bilinn og hljóp sfðan heim grátandi. Arekstur þessi varð á
gatnamótum Garöastrætis og Ránargötu á föstudagskvöld um klukkan
8,30. Þar sem haldiö var, að drengurinn kynni að hafa slasazt eitthvað,
var hann fluttur i Slysavarðstofuna, en hann reyndist ómeiddur.
Tfmamynd: JIM