Fréttablaðið - 21.06.2007, Blaðsíða 18

fréttir og fróðleikur
Fleiri en tvö hundruð
þúsund manns hafa farist
og milljónir eru á flótta.
Þrátt fyrir neyðina hefur
alþjóðasamfélagið brugð-
ist við hörmungunum í
Darfur-héraði í Súdan með
hálfkæringi og seinagangi.
Amnesty International hef-
ur opnað heimasíðuna www.
eyesondarfur.org til að
kynna heiminum málið.
Snemma morguns 25. apríl árið
2003 réðust uppreisnarmenn Frels-
ishers Darfur á súdanska flugstöð í
norðurhluta Darfur, eyðilögðu
stríðstól og rændu vopnabúr. Frels-
isherinn krafðist umbóta í Darfur,
sjálfsstjórnar handa héraðinu og að
vera viðurkenndur sem stjórnmála-
afl.
Viðbrögð ríkisstjórnarinnar voru
að skipa vígahópa til höfuðs upp-
reisnarmönnunum, sem kallaðir
eru Janjawid. Átök þeirra og stjórn-
arhersins við Frelsisherinn og aðra
uppreisnarhópa hafa hrjáð Darfur
héraðið í þau rúmu fjögur ár sem
liðin eru frá árásinni á flugstöðina.
Janjawid-vígahóparnir er skipaðir
aröbum úr ættbálkum Baggara.
Hóparnir hafa farið um Darfur með
eldi og brennisteini, eyðilagt
brunna, akra og guðshús og tortímt
lífsnauðsynjum íbúa héraðsins.
Ríkisstjórn Súdans viðurkennir
ekki að hún styrki Janjawid-hóp-
ana, þó ljóst liggi fyrir að hún hafi
ljáð þeim fjármuni og aðstoð og
tekið þátt í skipulögðum árásum
þeirra á ættbálka héraðsins.
Mikið hefur verið deilt um hvort
flokka megi stríðsglæpi Janjawid
og stjórnarhersins sem þjóðar-
morð. Þó að svertingjar og ættbálk-
ar þeirra hafi helst þurft að sæta
harðræði, segja Sameinuðu þjóð-
irnar að aðgerðir stjórnvalda bein-
ist ekki sérstaklega gegn svarta
kynþættinum. Sumir vígamann-
anna hafi það þó kannski á dag-
skránni að drepa blökkumenn.
Stríð stjórnarhersins og Jan-
jawid gegn vopnuðum vígahópum
er ekki eina vandamálið sem steðj-
ar að héraðinu. Fjögurra ára stríðs-
átök hafa boðið upp á gróðatæki-
færi. Menn hafa hrifsað til sín
eignir stríðhrjáðra bænda, rænt
neyðarbirgðum og farartækjum og
kúgað fé út úr íbúum héraðsins.
Uppreisn Frelsishersins og heiftar-
leg viðbrögð ríkisstjórnarinnar við
henni hafa valdið gríðarlegum
hörmungum í héraðinu. Yfir 200
þúsund hafa farist. Tvær og hálf
milljón manna hafast við í flótta-
mannabúðum í landinu og 200 þús-
und til viðbótar hafa flúið til
nágrannaríkisins Tsjad.
Flóttamannabúðirnar eru yfir-
fullar og undirmannaðar. Starfs-
menn mannúðarsamtaka leggja sig
í mikla hættu með veru sinni þar og
engri stofnun er treyst til að halda
uppi vörnum, lögum og reglu í búð-
unum.
Fyrir ári fóru sjö konur frá bænum
Kalma út úr flóttamannabúðunum
sem þær dvöldust í til að safna eldi-
viði. Liðsmenn Janjawid réðust á
þær, börðu þær og skiptust á að
nauðga þeim. Þegar þeir höfðu
lokið sér af rifu þeir konurnar úr
öllum fötunum og hlógu að þeim
þegar þær hlupu naktar burt. Ein
þeirra var ófrísk þegar árásin átti
sér stað.
Vígamenn Janjawid hafa beitt
nauðgunum óspart sem vopni gegn
konum. Í Súdan eru konur taldar
óhreinar hafi þeim verið nauðgað
og gerðar brottrækar úr samfélag-
inu. Stundum er þeim nauðgað á
fjölförnum stöðum til að auka nið-
urlæginguna.
Ein af flóttakonunum sagði full-
trúum Amnesty International frá
því þegar Janjawid rændu henni og
fleiri konum úr þorpinu hennar í
vesturhluta Darfur.
„Á daginn börðu þeir okkur og
hrópuðu: „Við munum útrýma
ykkur, svörtu konunum. Þið eigið
engan Guð.“ Á næturnar var okkur
nauðgað aftur og aftur.“
Colin Powell, þáverandi utanríkis-
ráðherra Bandaríkjanna, sagði í
september 2004 að hann teldi að
stjórnarherinn og Janjawid fremdu
þjóðarmorð í Darfur. Þrátt fyrir
yfirlýsinguna breyttist stefna
Bandaríkjanna í samskiptum ríkj-
anna ekkert.
Hinn 31. ágúst í fyrra ákvað
öryggisráð Sameinuðu þjóðanna að
senda 17.300 manna friðargæslulið
til Darfur. Ríkisstjórn Súdans mót-
mælti þessu og skipaði herliði Afr-
íkubandalagsins, sem hefur haft
viðveru í héraðinu síðan 2004, að
yfirgefa svæðið.
Ríkisstjórnin hefur ekki leyft
friðargæsluliði SÞ að grípa inn í
átökin og nýtur þar stuðnings Kín-
verja, sem hafa mikil ítök í örygg-
isráðinu.
Í maí síðastliðnum lýsti George
Bush Bandaríkjaforseti yfir efna-
hagsþvingunum gegn Súdan fyrir
að hafa ekki afvopnað vígahópana
og andstöðu yfirvalda við friðar-
gæslulið SÞ.
Utanríkisráðherra Frakklands,
Bernard Kouchner, einn stofnenda
Lækna án landamæra, heimsótti
Súdan á dögunum til að ræða mögu-
lega aðkomu Frakka að friðarum-
leitunum.
Vonir eru bundnar við að hægt
verði að þvinga ríkisstjórn Súdans
til að stöðva blóðbaðið.
Hörmungar fjarri augum heimsins
Getur leitt í ljós alvarlega fæðingargalla
Þurfa að hafa
flúið land
6021
SÁ ALLR
A
ÓDÝRAS
TI
Kr. 8.990,-
VIÐ HEIMTUM ÓDÝRA FARSÍMA
GERÐUVERÐSAMANBURÐ
ÓDÝRASTIBLUETOOTH SÍMINN