Morgunblaðið - 16.06.2006, Blaðsíða 1

STOFNAÐ 1913 162. TBL. 94. ÁRG. FÖSTUDAGUR 16. JÚNÍ 2006 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS mbl.is
hjól
680 metrar af
garni í dúkinn
Helgi Pálmarsson gaf Grensáskirkju
skírnarkjól og altarisdúk | 24
Íþróttir og Bílar í dag
Íþróttir | Einar Örn til Minden
Englendingar fóru áfram
Bílar | Álitlegri Santa Fe
Fullkomið frelsi á vespu
100. landsleikur kvenna | Vantar kvenfyrirmyndir
Eiturefni í
grasvöllum
HÆTTA stafar af gervigrasvöllum þar
sem mulin bíldekk hafa verið notuð sem
fyllingarefni. Veldur dekkjakurlið meng-
un í umhverfinu og getur haft mjög skað-
leg áhrif á heilsu manna.
Kom þetta fram í viðtali, sem Ethel
Forsberg, yfirmaður sænsku eitur-
efnastofnunarinnar, átti við Dagens
Nyheter, en hún sagði að í bíldekkjum
væri bæði að finna hættulega þungmálma
og olíur, sem væru krabbameinsvaldandi.
Er dekkjakurlið notað sem undirlag og
einnig sett í gervigrasið sjálft. Þá er líka
algengt að nota það í hlaupabrautir.
Forsberg sagði að áhyggjurnar snerust
um langtímaáhrif þessara efna, en ástæð-
an fyrir mikilli notkun bíldekkjanna er
einfaldlega sú að þau eru ódýr. Hægt er
að fá hrágúmmí, sem ekki inniheldur nein
hættuleg efni, en það er hins vegar sjö eða
átta sinnum dýrara.
Forsberg segir að ekki ætti að vera
leyfilegt að endurnýta vöru eins og bíl-
dekk, sem innihalda ýmiss konar eitur-
efni, og hún hvetur sveitarfélög og
íþróttafélög til að hætta alveg að nota bíl-
dekkjakurlið.
Gætu fengið
skipun um
bröttför
AÐ SÖGN Þorfinns Ómarssonar, tals-
manns norrænu eftirlitssveitanna (SLMM)
á Sri Lanka, er ekki útilokað að sveitirnar
verði kallaðar heim vegna mikillar spennu í
landinu í kjölfar ásakana stjórnarinnar um
að uppreisnarmenn hafi borið ábyrgð á
mannskæðri jarðsprengjuárás í gær.
„Afstaða Tígranna til Svía, Dana og
Finna er afar neikvæð eftir að Evrópusam-
bandið (ESB) ákvað í lok maí að skilgreina
þá sem hryðjuverkasamtök,“ sagði Þorfinn-
ur í samtali við Morgunblaðið í gær.
„Þetta gæti leitt til þess að Tígrarnir
gerðu árásir á eftirlitsmenn þessara þjóða,
þótt slíkt sé ólíklegt. Um 40 af 60 eftirlits-
mönnum SLMM á Sri Lanka eru frá þess-
um þjóðum og ef þeir verða kallaðir heim
gætu íslenskir og norskir starfsmenn eft-
irlitssveitanna einnig fengið skipun um að
yfirgefa landið.“| 18
EFNAHAGSMÁL og varnarmál
eru meðal helstu verkefna ríkis-
stjórnarinnar framundan, að því er
fram kom í máli Geirs H. Haarde,
forsætisráðherra og formanns
Sjálfstæðisflokksins, að loknum
ríkisráðsfundi á Bessastöðum í
gær. Nýtt ráðuneyti Geirs tók við á
ríkisráðsfundinum, sem haldinn
var um hádegisbil. Geir varð for-
sætisráðherra í stað Halldórs Ás-
grímssonar, formanns Framsókn-
arflokksins.
Fram kom í máli Halldórs við
fréttamenn eftir fundinn að ríkis-
stjórnin teldi að hækka mætti
skattleysismörkin verulega í nú-
verandi skattkerfi, en óskynsam-
legt væri að skipta um kerfi. Hann
sagði ríkisstjórnina sömuleiðis til-
búna til að fallast á tillögur verka-
lýðshreyfingarinnar varðandi
barnabætur og vaxtabætur. Allt
gæti þetta liðkað fyrir samkomu-
lagi um framlengingu kjarasamn-
inga. Halldór sagði að samhliða
viðræðum um framlengingu kjara-
samninga mætti ná samkomulagi
við fulltrúa eldri borgara um kjör
þeirra.
Varnarviðræður 7. júlí
Geir sagði við Morgunblaðið eft-
ir ráðherraskiptin að hann tæki við
góðu búi. Hann hlakkaði til að tak-
ast á við ný viðfangsefni. „Það sem
er framundan er einkum tvennt.
Annars vegar efnahagsmálin. Við
gerum okkur vonir um að það tak-
ist samkomulag við aðila vinnu-
markaðarins um þau mál. Hins
vegar eru það varnarviðræðurn-
ar,“ sagði hann ennfremur og tók
fram að þær færu næst fram 7. júlí
í Reykjavík. „Ég geri mér vonir um
að við getum lokið því máli áður en
langt um líður.“
Halldór sagði eftir ráðherra-
skiptin að sér væri þakklæti efst í
huga við þessi tímamót. „Ég tel að
Íslendingar hafi aldrei haft jafn-
mikla möguleika inn í framtíðina
og einmitt núna. Ég hef fengið
tækifæri til þess að vera með í
þessu og taka þátt í þessu. Ég er
þakklátur fyrir það.“
Efnahags- og varnarmál
meðal helstu verkefna
Morgunblaðið/Kristinn
Geir H. Haarde hefur tekið við forsætisráðuneytinu af Halldóri Ásgrímssyni sem hefur kvatt ríkisstjórnina.
Ríkisstjórnin tilbúin að hækka skattleysismörk en vill ekki breyta skattkerfinu
Eftir Örnu Schram
arna@mbl.is
 Bls. 10, 12
Eftir Kristján Jónsson
kjon@mbl.is
ÍRASKIR og bandarískir her-
menn handtóku í gærmorgun
Sheikh Aqil Fahem al-Zubaidi, yf-
irmann héraðsráðsins í Karbala í
Írak, og er hann sakaður um
stuðning við hryðjuverkamenn.
„Aqil stýrir neti hryðjuverka-
manna í Karbala og ber sök á
morðum á íröskum borgurum og
skipulagningu árása á íraska her-
menn og hermenn bandalagsins
[erlenda herliðsins],“ sagði í yfir-
lýsingu Bandaríkjahers í gær.
Enn er haldið uppi geysilegu ör-
yggiseftirliti í höfuðborginni Bag-
dad af ótta við hryðjuverk og eru
alls um 50.000 íraskir og banda-
rískir hermenn á götunum.
Talið er að Egyptinn Abu Ayyub
al-Masri, öðru nafni Sheikh Abu
Hamza al-Muhajer, hafi tekið við
forystu deildar al-Qaeda í Írak að
Jórdananum Abu Musab al-Zarq-
awi látnum. Talsmenn stjórnvalda
í Bagdad fullyrtu í gær að fall al-
Zarqawis fyrir skömmu og marg-
víslegar upplýsingar sem fundust í
bækistöð hans hefðu valdið því að
deild al-Qaeda í Írak væri „í and-
arslitrunum“. Bandaríkjamenn
segja að liðlega 100 liðsmenn al-
Zarqawis hafi verið felldir eftir
dauða hans. Muwaffaq al-Rubaie,
þjóðaröryggisráðgjafi Íraks, segir
að skjöl og önnur gögn sem klófest
hafi verið í bækistöð al-Zarqawis
valdi því að nú hafi stjórnvöld „yf-
irhöndina
gegn al-Qaeda
og þar munum
við líka sjá
hvar liðsmenn
netsins eru,
leiðtogarnir og
vopnin, hvern-
ig samtökun-
um er stýrt og
hvar menn
halda fundi“.
Athygli vekur að skrifstofa Nuri
al-Malikis forsætisráðherra segir
að fundist hafi gögn þar sem fram
komi að al-Zarqawi hafi ætlað að
auka enn úlfúð milli Bandaríkja-
manna og Írana með mannránum
og morðum og koma fyrir vísbend-
ingum um að flugumenn Írana
hefðu verið að verki. Í einu skjalinu
segir að ekki sé ljóst hvort hægt sé
að líta á Bandaríkin sem raunveru-
legan óvin Írans þar sem Íranar hafi
í reynd stutt aðgerðir hinna fyrr-
nefndu í Afganistan og Írak.
„Með þetta í huga er afar mikil-
vægt að vinna að því að ýkja hættuna
af Íran í augum Bandaríkjamanna
og sýna þeim og Vesturlandabúum
almennt fram á raunverulega hætt-
una sem stafi af Íran,“ segir í skjal-
inu. Ætlunin var að efna til hryðju-
verka á Vesturlöndum og sjá til þess
að Írönum yrði kennt um þau. Auk
þess stóð til að samtök al-Zarqawis
dreifðu upplýsingum þar sem fullyrt
væri að Íranar réðu yfir gereyðing-
arvopnum, þ. á m. efna- og sýkla-
vopnum.
Al Qaeda í Írak að hrynja?
Muwaffak al-
Rubaie
♦♦♦
Síðdegisblundurinn útskýrður
LÍKLEGA vita allir hvað það er
gott að leggja sig eftir matinn og
margir þekkja það að erfitt getur
verið að sofna með tóman maga.
Danskir og breskir vísindamenn
hafa nú fundið skýringuna á þessu
og hún er sú að mikið sykurmagn í
blóði, eins og eftir góða máltíð,
slekkur á þeim heilafrumum sem
halda okkur vakandi og vel á verði.
Þær taka síðan aftur við sér þegar
okkur fer að svengja. Skýrðu þeir
frá þessu í tímaritinu Neuron að því
er fram kom á fréttavef Jyllands-
Posten.
Einn vísindamannanna, dr. Lars
Fugger, segir að þetta sé að sjálf-
sögðu arfur aftan úr grárri forn-
eskju og ein af forsendunum fyrir
að komast af.
„Áður snerist lífið um að vera á
ferðinni og finna mat en þegar
hann hafði verið snæddur drógu
fyrrnefndar heilafrumur sig í hlé til
að menn gætu sofið og hvílst. Þegar
þeir voru aftur matarþurfi sáu þær
til þess að öll skilningarvit væru vel
vakandi. Þetta var auðvitað bráð-
sniðugt enda ekki gott, hefði það
verið á hinn veginn,“ sagði Fugger.
Morgunblaðið/Kristinn