Bjarmi - 01.03.2001, Blaðsíða 5

i

Náttúruverndin
Rétt er að gera greinarmun á náttúru og
umhverfi. Guð skapaði náttúruna, en
maðurinn hefur síðan mótað hluta
hennar að sínum þörfum og það köllum
vió umhverfi. Náttúruvernd er því fólgin í
að varðveita hina upprunalegu og
óspilltu náttúru (til dæmis ákveðið fjall),
en umhverfisvernd er að varóveita hið
manngerða umhverfi (til dæmis húsin á
Árbæjarsafni). Guð gaf okkur náttúruna
til að gera hana okkur undirgefna og
nýta okkur hana til lífsviðurværis. Þetta
höfum við gert, víða með ágætum ár-
angri. Hins vegar eru að koma í Ijós ýmis
neikvæð áhrif af verkum mannanna hér á
jöró. Athafnir manna raska víða hinni
fiðrilda.“ í Biblíunni er
okkur kennt að líta til
fugla himins og lilja vall-
arins sem eru þar sögð
áhyggjulaus og vel
skreytt af Guði og því fal-
legri en jafnvel Salómon í
allri sinni dýrð. Og okkur
er sagt að leita fyrst ríkis
Guðs og réttlætis, þá
muni annað veitast okk-
ur að auki. Þetta er
ábending um það að
réttlæti Guðs sé mikil-
vægara en bæði fegurð
ogö'Ygg'-
Sköpun eða þróun
Lengi var heit umræða
og oft haróar deilur um
þaó hvort Guð hafi
skapað heiminn eða
heimurinn orðið til við
efnahvörf og þróun
samkvæmt náttúrulög-
málunum. Sumir stilla
þessum tveimur leióum
upp sem andstæðum en
aðrir reyna að bræða
þær saman í eina heild.
Mér hefur alltaf fundist
þessi umræða ófrjó og
hefur hún áreiðanlega
kæft trúarneista margra
og sumir hafa stað-
næmst í henni og aldrei
komist lengra í leit sinni
aó Guði. Eg lít á sköp-
unina sem staóreynd og þróunarkenn-
inguna sem vinnutilgátu sem menn geta
notað líkt og aðrar vísindalegar tilgátur
manna. Mér nægir að vita það að Guð
skapaði heiminn.
Það er athyglisvert hve eólileg og nátt-
úruleg atburðarásin er í sköpunarsögu
Biblíunnar. Flestar lífverur þurfa vatn,
loft og jörð til að lifa og plöntur þurfa
auk þess Ijós. Á fyrstu þremur dögum
sköpunarinnar myndar Drottinn einmitt
þetta: Ijós, loft, jörð og vatn. Þá loks
eru skilyrði fyrir lífverurnar og þá hefst
sköpun lífveranna, plantna, dýra og
tnanna.
Bjarni E. Guðleifsson er náttúrufrœðingur bú-
settur á Möðruvöllum í Hörgárdal og starfar
hjá Rannsóknastofnun landbúnaðarins.
Guð gefi okkur öllum gæfu til aó um-
gangast jörðina meó nærgætni og virð-
ingu og ferðast um hana sem Guólega
þenkjandi náttúruskoðarar. Það veitir
okkur mikla gleði og vellíóan, en minn-
umst þess að leita fyrst ríkis Guðs og
réttlætis hans og þá mun allt þetta veit-
ast okkur að auki. Og lokaorðin eru nið-
urlagið á legsteini Jóns lærða:
„Minnstu þess maður, hvað mest um varðar,
tak rdð í tíma og trúðu Guði. “
eðlilegu hringrás náttúrunn-
ar sem bæði byggir upp og
brýtur niður. Alvarlegust eru
líklega áhrif svonefndra
gróðurhúsalofttegunda sem
við vitandi eða óafvitandi
sleppum daglega út í and-
rúmsloftið og leiða til þess
að hitastig hækkar. Hærra
hitastig hefur auðvitað ein-
hver jákvæð áhrif hér á norð-
urhjara, en neikvæðu áhrifin
á þessari röskun eru mjög al-
varleg.
Við erum í raun ekki eig-
endur jarðarinnar. Við erum
ráðsmenn og berum ábyrgð
á því að skila henni í góðu
standi til næstu kynslóðar.
Þaó hlýtur að vera skylda
okkar sem vörslumanna að
spilla jörðinni sem minnst
og helst aó skila henni betri
en við tókum við henni.
Maðurinn hefur bætt jörðina
á ýmsa vegu, en krafan um
aukin lífsþægindi, bætt lífs-
kjör og sífelldan hagvöxt get-
ur leitt til þess að menn
gleymi jörðinni og grundvelli
alls jarðlífs og setji stundar-
hagsmuni framar framtíðar-
hyggjunni. Kristinn maður
hlýtur aó hallast á sveif með
þeim sem vilja sem minnstu
tjóni valda og hugsa til
framtíðar og ókominna kyn-
slóða.
5