Uppeldi og menntun - 01.01.2004, Side 117

Uppeldi og menntun - 01.01.2004, Side 117
KRISTIN HELGA GUÐMUNDSDOTTIR ist í kennslustofunni, s.s. umræðna o.fl., vettvangsferða og heimanáms. Einnig þarf að hafa í huga „upphafsástand nemenda", svo sem skilning á innihaldi, áhuga, getu o.fl. Þá þarf að huga að innihaldinu, að námskránni og kennsluathöfnum, þ.e. undir- búningi, skipulagningu og því sem gerist í kennslustofunni, svo sem innleggi, fyrir- lestrum, umræðustjórnun, leiðbeiningum, samskiptum o.fl. Að lokum þarf að hafa námsmat í huga. Nám í anda hugsmíðahyggjunnar Frá því að fjarkennsla með hjálp tölvutækninnar hófst hafa menn velt fyrir sér þeirri spurningu hvernig best sé að hanna námsumhverfi í fjarnámi. Þeirri spurningu er að einhverju leyti svarað með því að vísa til námskenninga og kennslufræði sem nú- tímaskólastarf byggist á. Þær eru m.a. atferlisfræði, vitsmunasálfræði og þróunarsál- fræði Jean Piagets sem er að vissu leyti grunnur að hugsmíðahyggju. Hugtakið félagsleg hugsmíðahyggja (e. social constructivism) þróaðist út frá kenn- ingum Jean Piagets. Kenningar Lev Vygotskys um félagslegt samspil einstaklingsins, umhverfis og menningar eru taldar hafa haft áhrif á þróun félagslegrar hugsmíða- hyggju (Kearsley, 1994b). Samkvæmt Lev Vygotsky á þróun mannlegrar greindar rætur að rekja til menningar sem byggist á samskiptum þar sem tungumálið gegnir mikilvægu hlutverki (Hsiao, 1996; Þuríður Jóna Jóhannsdóttir, 2001:59). Lev Vygotsky fjallaði jafnframt um hugtak sem hann nefndi þroskasvæði (e. zone of proximal development). Hann vísar þar til þeirra verkefna sem nemandi getur ekki unnið óstuddur, en er fær um að leysa með aðstoð einstaklings, leiðbeinanda eða jafningja sem stendur honum framar (Shaffer, 2002). Að mati Lev Vygotskys næst há- marksárangur þegar leiðbeinandi miðar stuðning sinn við hæfileika nemandans hverju sinni. Hugmyndin um stuðning eða vinnupalla (e. scaffolding) byggist á aðferð sem notuð er til að styðja nemanda við eigið nám (Wood, Bruner og Ross, 1976). Leiðbein- andi hagar stuðningi sínum í samræmi við getu nemandans hverju sinni til þess að hann hafi hag af aðstoðinni og skilningur hans aukist. Markmiðið með „vinnupöll- um" er að sá sem er verið að aðstoða vinni sem stærstan hluta verkefnisins og komist sem næst ytri mörkum þroskasvæðis síns við úrlausnina (Shaffer, 2002:248-249). Þegar námsumhverfi er hannað í anda hugsmíðahyggjunnar þarf það að vera nemendamiðað þannig að áhersla sé lögð á að styðja og leiðbeina nemendum í eigin þekkingarleit. Til þess er ætlast að nemendur samþætti nýjar hugmyndir fyrri þekk- ingu og smíði eigin skilning á fyrirbærum á eigin forsendum með hjálp samnemenda og kennara (Kearsley, 1994a; Kearsley, 1994b). David Jonassen (1997) telur að nem- endur verði að setja sér sín eigin markmið og bera ábyrgð á eigin námi. Námsum- hverfið þarf að vera fjölbreytt, auðugt og hvetjandi. Verkefni þurfa að vera raunhæf og niðurstöður sýnilegar. Hlutverk kennarans er að skapa slíkt námsumhverfi, leið- beina nemendum og vera nemendum fagleg fyrirmynd. Kennarar þurfa að hvetja til samvinnu og samræðna í opnu samfélagi námsumhverfisins (Jonassen og Rohrer- Murphy, 1999). 115
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134
Side 135
Side 136
Side 137
Side 138
Side 139
Side 140
Side 141
Side 142
Side 143
Side 144
Side 145
Side 146
Side 147
Side 148

x

Uppeldi og menntun

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Uppeldi og menntun
https://timarit.is/publication/581

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.