Tímarit lögfræðinga - 01.10.1989, Blaðsíða 30

þessu tilfelli eingöngu fjallað um ágreining um meðlagsgreiðslur á
einu stigi og verður úrskurði ráðuneytisins ekki skotið til æðra stjórn-
valds.
3.1.3. Foreldrar í hjúskap slíta samvistir án leyfis til skilnaðar
Hér er fyrst og fremst höfð í huga sú aðstaða þegar foreldrar hafa
slitið samvistir án þess að ganga lögformlega frá skilnaði og það for-
eldri sem farið er af heimilinu sinnir ekki framfærsluskyldu sinni
gagnvart börnum. Þegar svo stendur á hafa báðir foreldrar forsjá
barna, en aðeins annað stendur straum af útgjöldum vegna fram-
færslu þeirra. 1 slíku tilfelli getur það foreldri sem hefur börnin hjá
sér snúið sér til valdsmanns (í Reykjavík yfirsakadómara) og fengið
hitt úrskurðað til greiðslu framfærslueyris, sbr. 1. mgr. 15. gr. bl. og
7. gr. hjrl., sbr. 1. mgr. 9. gr. sömu laga, enda þótt leyfi til skilnaðar
hafi ekki verið veitt. Benda má á að þessi staða kemur stundum upp
í tengslum við ágreining um forsjá, enda verður skilnaðarleyfið ekki
gefið út fyrr en hann hefur verið til lykta leiddur. 1 slíkum tilfellum
er kveðinn upp meðlagsúrskurður til bráðabirgða með stoð í framan-
greindum lagaákvæðum. f 10. gr. hjrl. er síðan gert ráð fyrir að hjón
geti samið um slík framlög. Varðandi fjárhæð yrði tekið mið af
meðalmeðlagi (lágmarksmeðlagi), eins og það er ákveðið í lögum um
almannatryggingar.
3.1.4. Forsjárforeldri sinnir ekki framfærsluskyldu
Stundum hagar svo til að það foreldri eða annar aðili, sem ekki hefur
forsjá barns, hefur það engu að síður hjá sér og svarar til útgjalda
vegna framfærslu þess, en það foreldri sem hefur forsjá sinnir ekki
framfærsluskyldu sinni. I fljótu bragði mætti ætla að það foreldri
sem hefur barn hjá sér geti einfaldlega snúið sér til valdsmanns (í
Reykjavík yfirsakadómara) með kröfu um að forsjárforeldri verði úr-
skurðað til greiðslu framfærslueyris samkvæmt 1. mgr. 15. gi’. bl. og
geti þannig heimt meðlagið af Tryggingastofnun ríkisins án þess að
þurfa að hafa frekari áhyggjur af greiðslugetu eða -vilja forsjárfor-
eldris. 1 2. mgr. 23. gr. bl. eru hins vegar reistar skorður við því hverjir
geti sett fram kröfu samkvæmt 1. mgr. 15. gr. bh, en í fyrrnefnda
ákvæðinu segir: „Sá, sem stendur straum af útgjöldum vegna fram-
færslu barns, getur krafist þess, að framfærslueyrir sé ákveðinn og
innheimtur, enda hafi viðkomandi forsjá barns eða hafi haft hana,
er forsjárskyldu lauk, eða hafi barnið í fóstri samkvæmt lögmætri
skipan.“ Eftir þessu að dæma getur það foreldri, eða sá aðili annar,
172