Tímarit lögfræðinga - 01.10.1989, Blaðsíða 53

8.2. Innheimtuúrræði
Þau innheimtuúrræði sem standa til boða þegar meðlagsskylt for-
eldri er búsett erlendis skipta fyrst og fremst máli fyrir Innheimtu-
stofnun sveitarfélaga, enda skiptir það forráðamann barns engu máli
hvort það tekst að innheimta meðlagið hjá hinum meðlagsskylda
frekar en endranær. Af þessum sökum verður ekki fjallað nákvæm-
lega um þetta efni hér. Nauðsynlegt er að gera greinarmun á því
hvort meðlagsskylt foreldri býr á Norðurlöndum eða ekki. Ef for-
eldri er búsett utan Norðurlanda er það komið undir lögum dvalarlands-
ins hvaða þvingunarúrræðum verður beitt við innheimtu meðlagsins.
Milli Noregs, Islands, Danmerkur, Finnlands og Svíþjóðar er hins vegar
í gildi samningur um innheimtu meðlaga sem er að stofni til frá 1931
en honum hefur verið breytt nokkuð síðan, sbr. nú samningur undir-
ritaður 23. mars 1962, sbr. 1. 93/1962. I 1. gr. samningsins er gert
ráð fyrir að aðfararhæfum dómi, úrskurði stjórnvalds eða skriflegum
samningi, þar sem meðlagsskylda er lögð á herðar einhverjum í einu
samningsríkjanna, verði fullnægt í öðru ríki, sé slík fullnusta á annað
borð heimil í því ríki. Framkvæmdin hér á landi er sú að kröfur á
hendur meðlagsskyldu foreldri sem búsett er á Norðurlöndum, hvort
sem það er ríkisborgari í því landi eða ekki, eru sendar Innheimtu-
stofnun sveitarfélaga, sem sér um að koma innheimtubeiðnum til réttra
aðila í viðkomandi ríki.
9. TENGSL FRAMFÆRSLUSKYLDU AÐ EINKARÉTTI OG
OPINBERUM RÉTTI
Það er algengt að gera greinarmun á framfærsluskyldu að einka-
rétti og framfærsluskyldu að opinberum rétti sem á aðila kann að
hvíla.39 í grófum dráttum er þá á því byggt að framfærsluskylda
samkvæmt barnalögum sé einkaréttarlegs eðlis, en framfærsluskylda
samkvæmt framfærslulögum sé hluti opinbers réttar. Þessi skipting
er þó fjarri því að vera skýr og raunar er vafamál hvort hún stenst.
Fræðimenn greinir nokkuð á um það á hverju skipting í einkarétt
og opinberan rétt eigi að grundvallast og jafnvel hvort hún hefur
39 Þessi greinarmunur kemur t.d. fram í 3. mgr. 1. gr. bl. Sjá ennfremur Ármann Snævarr:
Barnaréttur, Reykjavík 1987, s. 82, og Sifjaréttur II, Reykjavík 1988, s. 323. Þá er fjallað
allítarlega um þennan greinarmun opinbers réttar (allsherjarréttar) og einkaréttar af
sama höfundi í ritinu Almenn lögfræði, Rvík 1989, s. 144—152.
195