Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1931, Síða 87

87
Peshitta.
En nú var gagngerðari breyting í vændum. A árunum 411
435 var Rabbula biskup í Edessa. Segir sagan, að bann liafi
gengizt fvrir því að Nýja-testamenti sýrlenzku kirkjunnar
væri endurskoðað og sérstaklega tekið fram, að liann liafi
skipað svo fyrir, að aðgreindu guðspjöllin skyldi notuð við
allar guðsþjónustur. Hér er auðvitað átt við útkomu sýrlenzku
biblíuþýðingarinnar Peshitta, sem líkja má við Vulgata inn-
an latnesku kirkjunnar. Af benni eru til mörg og gömul og
sérstaklega nákvæm liandrit. í þessari biblíu eru guðspjöllin
fjögur tekin í stað Diatessarón, og er því þar með hrundið af
veldistóli. En auk þess eru nú tekin þrjú af almennu bréf-
unum, Jak., 1. Pét. og 1. Jóh., svo að ritin verða 22. Má hingað
og þangað sjá í sögu ritsafnsins, að menn hefir langað til þess
að rit N.-t. væri einmitt 22, til þess að þau væri jafnmörg og
rit Gamla-testamentisins.
Peshilta sýnist hafa náð tiltölulega fljótt tökum, en þó eng-
an veginn fvrirhafnarlaust. Ást manna á Diatessarón var
sterkari en svo, að því yrði útrýmt á svipstundu. Tlieódóret,
sem varð biskup i Kvrrhus við Evfrat 423, segist hafa fundið
meira en 200 eintök af Diatessarón, sem hann lét taka, og lét í
staðin guðspjöllin fjögur eins og fyrr er sagt. Og rösklega
sýnist hafa verið gengið að þessu verki, að ekki skuli enn hafa
fundist eitt einasta handrit á sýrlenzku af þessari bók, sem
var biblía sýrlenzku kirkjunnar i bálfa þriðju öld.
Tilraunir voru gerðar til þess að endurskoða Peshitta til
þess að koma henni í samræmi við Nýja-testamenti kirkjunn-
ar. 508 var ein slik endurskoðun framkvæmd fyrir tilstilli
Fílóxenusar biskups í Mabogh í Vestur-Sýrlandi. Voru öll al-
mennu bréfin og Opinb. tekin í þessa útgáfu. Vestursýrlend-
ingar, sem bjuggu næst grísku menningunni og voru mest
undir áhrifum frá Antíokkíu, voru auðvitað fúsastir til þess
að taka slíkum breytingum.
Old síðar, 616, var enn framkvæmd endurskoðun á sýr-
lenzku þýðingunni eftir handritum í Alexandríu, og voru þar
öll ritin tekin. Og yfirleitt lá nú straumurinn allur í þessa átt.
A 6. öld, nokkru síðar en endurskoðun Fílóxenusar var gerð,
var Nýja-testamentið þýtt á suður-sýrlenzku, sérstaklega
ætlað Palestínubúum og þeim, er þar bjuggu í nánd. Þessi
þýðing er ekki til nema í kirkjulegum messubókum og lesbók-
uin. En af þeim má ráða, að flest, eða þá sennilega öll, að-