Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1931, Page 100
100
liann væri í fullu samræmi við kirkjuna. Hann gerði ekki ann-
að en f}rlg'ja dæmum liinna ágætustu kirkjufeðra fyrri alda,
sem höfðu rætt þessi mál óhikað. — En vafalaust hefir á-
kvæði Trientfundarins um ritsafnið verið stílað einmitt gegn
slíkum mönnum og gagnrýni þeirra.
Lúther var þó sá, sem lengst gekk í þessu eins og mörgu
öðru. Hann var ekki vísindamaður eins mikill og þessir menn,
en hann var því næmari fyrir trúargildi hverrar bókar. Hann
lagði á rit Biblíunnar þann mælikvarða, livort þau ræki Krists
erindi eða ekki. Þó að hann tefldi ritningunni fram sem eina
athvarfi gegn páfa, kirkjuþingum og' kirkjufeðrum, tók hann
sér vald til þess að gera greinarmun á ritum hennar. Með
þessu var liann í samræmi við aðferð fornkirkjunnar, því að
auðvitað reið það þá baggamuninn, livaða rit höfðu gildi frek-
ar en nákvæmar sögulegar rannsóknir. Ritum Nýja-testament-
isins skipti hann þvi í ýrnsa flokka eftir gildi. Fremst var Jó-
liannesarguðspjall og sum af bréfum Páls, t. d. Rómverja-
hréfið, Galatabréfið og Efesushréfið, svo og 1. .Tóhannesar-
bréf og 1. Pétursbréf. Þessi rit voru í lians augum kjarni N.-t.,
og hann var ekki fjarri því, að þessi rit væri í raun og veru
nóg. Næst eftir þessi rit komu svo liin guðspjöllin, hin bréf
Páls, Post., 2. Pét. og' 2. og 3. Jóh. — En svo komu loks 4 rit,
sem Lúter fannst lítið reka erindi Krists, og það voru Hebr.,
Jak., Júd. og Opinberunarbókin.
Ekki vildi Lúther þó fara svo langt, að fella þessi rit úr rit-
safninu, en hann lét álit sitt á þeim í ljós með því, að setja
þau aftast í testamenti sitt. Öll önnur rit eru með töluröð, þar
sem þau standa í efnisyfirliti, en þegar að þessum ritum kem-
ur er fyrst nokkurt bil, og svo eru þau talin saman án tölu-
raðar. Þau eru sett í nokkurskonar viðbæti.
Samherji Lúthers, Andreas Bodenstein v. Karlsstadt skipti
ritum N.-t. í þrjá flokka, eftir gildi þeirra að hans dómi.
1. fl.: Guðspjöllin og Post.
2. fl.: Þrettán bréf Páls, 1. Pét. og 1. Jóh.
3. fl.: Önnur rit N.-t.
Zwingli taldi Biblíuna vera eins og hverja aðra guðsorða-
hók, sem ekki hæri að telja á neinn hátt óskeikula. En hann
hirti ekki að gera mun á ritum hennar, nema að þvi leyti, að
hann vildi alls ekki láta Opinberunarbókina vera með.
Calvin beitti liiklaust gagnrýni við niðurstöðn kirkjunnar
um ritsafnið. Þó vildi hann ekki vísa neinu riti á bug. En hann
neitaði, að Hehr. væri eftir Pál, þó að hann teldi það ágætt