Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1931, Side 156

156
Fundist liafa brot af leirílátum, sem ritað er á. Þetta var
náttúrlega ódýrasta efniS, því að það kostaði ekki annað en
að sækja flögurnar í sorpdyngjurnar við bæina. Oftast eru
það kvittanir, smáreikningar, eða orðsendingar, sem ritað-
ar eru á þessi brot. En meðal þeirra Iiafa fundizt um 20 brot,
sem á eru riluð ritningarorð. Þar er Majtt. 27,31n; Mark.
5,40n; 9,17n. 22; 15,21; Lúk. 12,13—15. 16; 22,40—45. 45—49.
49—53. 53n. 55—59. 59. 60. 60. 61—64. 65—69. 70. 70; Jób. 1,1—
9. 14; 18,19—25; 19,12—17. Eftir þessu er það píslarsaga
Lúkasar, sem menn bafa baft mestar mætur á, en ekki er þó
leyfilegt að álykta neitt af svona litlu. En þessi leirbrot sýna
átakanlega ást manna á orðinu. Þegar þeir liöfðu ekki einu
sinni efni á að eiga neitt af ritunum á ódýrasta papýrus, þá
sóttu menn leirflögur og fengu eina og eina ritningargrein,
sem þeir liöfðu mætur á, ritaða, og höfðu þessa litln biblíu
sér til bughreystingar. Brot þessi eru talin vera frá 7. og
8. öld.
Papyrus.
Lang algengasta efnið, sem skrifað var á um þessar mund-
ir, var papyrus, y/qtq?, enda er liann nefndur í því eina
riti Nýja-testamentisins, sem getur um ritföng, (2. Jóh. 12),
eins og áður er sagt.
Til skamms tíma vissu menn ekki mikið um þetta. Papyr-
us er ekki sérlega endingargott efni, sérstaklega ef hann
kemst í nokkurn raka, en tíminn er orðinn langur síðan
bann var notaður. Það er sérstaklega loftslag Egiptalands,
sem Iiefir valdið því, að papyrar Iiafa geymst, því að þar er
svo þurt, að „allt þornar áður en það er orðið vart við, að
það var blautt“. Einnig Iiafa papyrar geymst í borgunum,
sem fórust í Vesúvíusargosinu mikla, einkum í Herculanum.
En blöð þessi fóru ekki að finnast svo eftir því væri tekið,
fyr en á síðari parti 18. aldar. 1752 fundust um 438 papyrus-
rollur og um 1800 brot af rollum i Herculanum, en þær voru
mjög illa farnar og gagnslitlar. Og papyrar, sem fundust i
Egiptalandi, týndust eða misfórust á ýmsan hátt. En árið
1877 fundu Englendingar fjölda papvra i Fayum-óasanum,
og síðan licfir fundist meira og meira af þeim, bæði þar og
í nándinni, einkum i Oxyrhynchus, svo að nú eru til nokkur
hundruð papyrar með hókmennta-efni og sennilega hundruð
þúsunda i>apyra með ýmsu efni, svo sem reikningum, Iioðs-
bréfum o. fl. Blöð þessi Iiafa geymst vegna þess, live
<