Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1931, Qupperneq 167

167
vitnisburðir frá þessum liorfna tima, sem verið er að reyna
að brúa, er svo merkilegt, að menn liljóta að bíða þess með
mikilli eftirvænting, að fá nánari fregnir af þessum hand-
ritum.
Handritatíminn.
Papyrustímanum hefir verið lýst svo greinilega, af því að
hann gefur oss hugmynd um það, hvernig frumrit Nýja-
testamentisins hafa verið og hvernig ritunum var við lialdið
þennan tíma, sem líður áður en elztu handrit vor verða til.
En svo verður að rekja liér með nokkrum orðum sögu liand-
ritatímans.
Það eru um 1400 ár, sem Nýja-testamentið geymist í hand-
ritum — frá því ritin eru skrifuð, á seinni parti 1. aldar,
flest að minnsta kosti, og þangað til prentlistin tekur við á
síðari parti 15. aldar.
Þessum kafla má skipta í tímabil með ýmsum liætti. Það
er stundum gert með þeim hætti, að talin eru:
1. forn liandrit, þau sem eru frá 10 öld og fvr,
2. miðlungs handrit frá 11. og 12. öld, og loks
3. ung handrit, þau, sem síðan eru til orðin.
Skipta má einnig eftir stafagerð handritanna. Stórstafa-
handritin marka þá tímahil frá því er papyrustímanum lýk-
ur, snemrna á 4. öld og' það fram á 9. öld, en smástafa-liand-
ritin taka þá við og' lialdast þar til prentlist tekur við. Þó eru
þessi tímamót engajn veginn gild, nema i aðal dráttum. Pap-
yrus helzt t. d. að nokkru leyti allar götur fram á 7. öld, þó
að hann sé þá orðinn að aukaatriði við hlið annars, og stór-
stafahandritin falla ekki með öllu niður á svipstundu, held-
ur er þa,ð h. u. h. lieil öld, sem úr þeim er að draga.
Þá er enn ein skiptingin. En hún er sú, að skipta öllum
tímanum, frá því fyrsta eftir því efni, sem á var ritað. Þá
verður
1. papyrustíminn frá upphafi til byrjunar 4. aldar.
2. bókfellstíminn, þaðan og fram á 14. öld.
3. pappírstíminn, þaðan til vorra daga.
Venjulega munu þessar skiptingar vera samrýmdar eftir
föngum. Þó að það sé ekki jafn stranglega hugsunarrétt, þá
er sagan sögð eðlilegast með því móti. Skiptingin er þá:
1. Papyrustíminn. Ilann er skýrt afmarkaður, 1.—4 öld.
Efnið papyrus og letrið mismunandi. Oftast rolluform.