Fréttablaðið - 20.05.2011, Síða 12

20. maí 2011 FÖSTUDAGUR
FRÉTTASKÝRING: Mengun brennisteinsvetnis frá jarðhitavirkjunum
Heilbrigðiseftirlit Reykja-
víkur segir heilsufarsógn
stafa frá brennisteinsvetni
frá jarðhitavirkjunum og
gagnrýnir nýja frummats-
skýrslu vegna jarðhitanýt-
ingar á Hengilssvæðinu.
Orkuveita Reykjavíkur
metur fjárfestingarkostn-
að við nýjan hreinsibúnað
í Hellisheiðarvirkjun á allt
að tíu milljarða og gerir til-
raunir með nýja tækni.
Eftir að nýting jarðhita var aukin á
Hellisheiði hefur mælst mun meiri
styrkur brennisteinsvetnis á höfuð-
borgarsvæðinu og í sveitarfélögun-
um í nágrenni virkjunarinnar. Bor-
ist hafa kvartanir frá íbúum um
óþægindi vegna sterkrar lyktar af
brennisteinsvetni.
Í viðtali við Fréttablaðið í gær
lýsti Árný Sigurðardóttir, hjá
Heilbrigðiseftirliti Reykjavíkur,
frummatsskýrslu vegna áætlaðr-
ar vinnslu Orkuveitu Reykjavík-
ur við Gráuhnúka sem illa unn-
inni og lýsti furðu sinni yfir því að
ekki væri fjallað sérstaklega um
nálægð virkjunarsvæðisins við fjöl-
mennustu byggðakjarna á landinu.
Orkuveitan hyggst nýta jarðhita frá
Gráuhnúkum til að bæta 45 MW
við gufuaflsvirkjun sína á Hellis-
heiði, en heilbrigðiseftirlitið telur
að vinnslan geti aukið brennisteins-
magn í lofti um fjörutíu prósent.
Fjarri lagi
Eiríkur Hjálmarsson, upplýsinga-
fulltrúi OR, bendir á að magn
brennisteinsvetnis muni ekki
aukast vegna Gráuhnúka nema að
því tilskildu að svæðið verði sér-
staklega gjöfult og ný vél verði sett
upp í Hellisheiðarvirkjun. Hvað
útreikninga Heilbrigðiseftirlitsins
varðar sýnist Eiríki að þær hljóti
að miðast við uppsetningu tveggja
nýrra véla sem verða teknar í notk-
un í haust og þann möguleika að
þriðja vélin bætist við. Frummats-
skýrslan, sem er ástæða gagnrýn-
innar, tekur hins vegar aðeins til
jarðhitanýtingar við Gráuhnúka.
Að jarðhitanýting þar auki magn
brennisteins í lofti um fjörutíu pró-
sent segir Eiríkur útilokað.
Reglugerð í fyrrasumar
Svandís Svavarsdóttir umhverfis-
ráðherra setti reglugerð um leyfi-
legan styrk brennisteinsvetnis í
andrúmslofti í fyrrasumar á sama
tíma og loftmengun frá Hellisheið-
arvirkjun var í hámæli. Rök ráð-
herra fyrir því að setja reglugerð-
ina voru að hennar sögn sú óvissa
sem ríkir um heilsufarsáhrif af
langvarandi innöndun brenni-
steinsvetnis og því taldi hún nauð-
synlegt að setja mörkin þannig að
almenningur fengi notið vafans.
Einnig eiga mörkin að koma í veg
fyrir lyktarmengun og var talið
nauðsynlegt að setja heilsuverndar-
mörkin við fimmtíu míkrógrömm í
rúmmetra að meðaltali á 24 klukku-
stundum. Mörk Alþjóðlegu heil-
brigðisstofnunarinnar (WHO) eru
150 míkrógrömm og eru sett með
tilliti til mögulegra bráðaáhrifa
á augu en ekki til langtímaáhrifa
á heilsu fólks sem býr við þessa
mengun að jafnaði.
Í reglugerð umhverfisráðherra
er fyrirtækjum gefið aðlögunar-
tímabil þannig að til að byrja með
verður leyfilegt að fara fimm sinn-
um á ári yfir fimmtíu míkróg-
ramma mörkin en frá og með júlí
2014 verður það óheimilt.
Það er til marks um hversu alvar-
lega málið horfir við ráðuneyti
umhverfismála því þar er verið
að meta hvort setja þurfi fyrir-
tækjum sérstök losunarmörk sem
yrðu strangari en mörk um leyfi-
legan styrk brennisteinsvetnis í
andrúmslofti.
Samorka, samtök orku- og veitu-
fyrirtækja á Íslandi, taldi að við-
miðunarmörk WHO ættu að gilda
hérlendis og lýsti vonbrigðum
sínum með hve ströng reglugerð
Svandísar er. Forsvarsmenn Sam-
orku fullyrtu í fjölmiðlum að los-
unarmörkin væru sett á pólitískum
forsendum en ekki faglegum og
myndu hafa gríðarlegan kostnað í
för með sér fyrir fyrirtækin.
Hvað hefur Orkuveitan gert?
Í fréttatilkynningu OR í gær
kemur fram að verið sé að vinna
úr umsögnum vegna fyrirhugaðr-
ar jarðhitanýtingar við Gráuhnúka.
„Sérstaka athygli vekja athuga-
semdir og ábendingar þeirra aðila
sem eftirlit hafa með loftgæðum á
höfuðborgarsvæðinu [Heilbrigðis-
eftirlit Reykjavíkur] og eru starfs-
menn OR að fara sérstaklega yfir
þann þátt,“ segir í tilkynningunni.
Þá kemur fram að niðurstöður
mælinga sýni að brennisteinsvetni
hafi verið innan marka reglugerð-
arinnar frá þeim tíma sem hún var
sett, en OR hefur komið upp þrem-
ur nýjum mælistöðvum til að mæla
brennisteinsvetni í andrúmslofti.
Eiríkur segir að jafnframt vinni
OR að því að þróa nýja tækni til að
vinna gegn mengun enda sé róið
að því öllum árum að uppfylla skil-
yrði reglugerðarinnar óháð stækk-
un Hellisheiðarvirkjunar. Í því
augnamiði er tilraunaverkefni í
gangi þar sem gas er skilið frá guf-
unni. „Í stöð við virkjunina er verið
að gera tilraunir með að blanda
brennisteinsvetninu við affallsvatn
sem leitt er niður í niðurrennslis-
holur. Ef þetta gangi verður hægt
að mæta kröfum reglugerðarinnar
með mjög hagkvæmum og skilvirk-
um hætti.“
Aðrar lausnir eru mjög dýrar,
en í ákvæðum starfsleyfa fyrir
atvinnurekstur sem kann að valda
mengun af völdum brennisteins-
vetnis skal beita bestu fáanlegu
tækni til að hamla loftmengun.
Slíkur búnaður hefur ekki verið
settur upp í Hellisheiðarvirkjun.
Samkvæmt mati OR er fjárfest-
ingarkostnaður slíks búnaðar einn
til 3,6 milljarðar á hver 90 MW. Ef
dýrasti kosturinn yrði valinn fyrir
Hellisheiðarvirkjun myndi upp-
setning búnaðarins fara yfir tíu
milljarða auk rekstrarkostnaðar
upp á 600 milljónir á ári. Tæknin
sem OR er að þróa liggur í millj-
arði í fjárfestingum og 300 millj-
ónum í rekstri, skili hún tilætluðum
árangri.
Eiríkur segir að skili tilrauna-
verkefnið ekki tilætluðum árangri
verði ráðist í fjárfestingar á
hreinsi búnaði, enda sé ekki um neitt
annað að ræða en mæta kröfum
reglu gerðarinnar. Spurður hvort
staða OR leyfi slíkar fjárfestingar
segir Eiríkur það ekki skipta máli.
OR muni mæta þeim kröfum sem
fyrirtækinu séu settar varðandi
mengun.
Spurður af hverju OR setti ekki
upp „bestu fáanlegu tækni“ strax
þegar Hellisheiðarvirkjun tók til
starfa segir Eiríkur að kröfur um
útblástur hafi breyst mikið frá þeim
tíma. Nú sé horft til þess að mæta
kröfum reglugerðar umhverfisráð-
herra sem tekur gildi að fullu árið
2014.
„Besta“ fáanlega tækni
Rétt er að hnykkja á því að við
hreinsun brennisteinsvetnis úr
gufu, sama hversu dýr eða fullkom-
inn búnaðurinn er notaður, falla
til óæskilegar aukaafurðir eins og
brennisteinssýra. „Það þarf þá að
farga þessum efnum og við erum að
reyna að þróa betri lausnir,“ segir
Eiríkur. „Það má því spyrja hvort
hreinsunarbúnaður sé fullkominn ef
hann skilur þetta eftir og býr til ný
viðfangsefni í umhverfislegu tilliti.“
Kaupa þarf hreinsibúnað
ef ný tækni skilar engu
GUFUSTRÓKAR Á HELLISHEIÐI Nálægð byggðar við jarðhitavirkjanir veldur áhyggjum
en við losun gufu sleppur brennisteinsvetni út í andrúmsloftið. FRÉTTABLAÐIÐ/VALLI
Svavar
Hávarðsson
svavar@frettabladid.is
DAM TASLAN
NÆLONVÖÐLUR
DAM NEOPREN-
VÖÐLUR
RON TOMPSON
NEOPRENVÖÐLUR.
RON THOMPSON
HYDROWAVE
ÖNDUNARVÖÐLUR
OG SKÓR
SCIERRA CC3
ÖNDUNAR-
VÖÐLUR OG SKÓR
MAD NEOPREN-
VÖÐLUR Í
FELULITUM
VORTILBOÐ AÐEINS
6.995,-
PAKKATILBOÐ AÐEINS
24.900,-
VORTILBOÐ AÐEINS
13.995,-
PAKKATILBOÐ AÐEINS
29.900,-
VORTILBOÐ AÐEINS
11.995,-
KRÓKHÁLSI 5 - 110 REYKJAVÍK - SÍMI 517 8050
MÁN. TIL FÖS.- 9 TIL 18 /// LAU. - 9 TIL 16
VORTILBOÐ AÐEINS
16.995,-
RON THOMPSON
+ OKUMA
KASTVEIÐIPAKKI
SCIERRA
EMERGER
FLUGUVEIÐIPAKKI
REDINGTON
CROSSWATER
FLUGUVEIÐIPAKKI
RON THOMPSON
+ OKUMA SAFANI
KASTVEIÐIPAKKI
DAM HNÍFASETT
3 góðir hnífar, stál og
skurðarbretti í tösku
DAM TÖKUVARI
Þegar fiskur tekur gef-
ur tökuvarinn frá sér
hljóð og ljósmerki.
AÐEINS
24.900,-
AÐEINS
19.990,-
AÐEINS
5.995,-
AÐEINS
8.895,-
TILBOÐSVERÐ
11.895,-
VERÐ 16.990,-
AÐEINS
1.695,-
SILUNGAFLUGUR
STRAUMFLUGUR
SPÚNAR MAKRÍLL
OG ORMARAÐEINS
220,-
AÐEINS
290,-
AÐEINS FRÁ
299,-
Þu færð beituna í veiði-
ferðina í Sportbúðinni.