Morgunblaðið - 03.12.2009, Blaðsíða 24

24 Umræðan
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 3. DESEMBER 2009
ÞEGAR ég heyrði
fyrst af því að það ætti
að afnema sjó-
mannaafsláttinn gat ég
ekki annað en sagt við
sjálfan mig – hingað og
ekki lengra. Forsvars-
menn sjómanna verða
að koma því greinilega
á framfæri hver hin
raunverulegu kjör
skjólstæðinga þeirra –
sjómannanna eru. Vissulega hafa há-
setarnir á fjölveiðiskipum Íslands það
gott núna en skipin eru ekki nema 6!
Já, 6 fjölveiðiskip. Það yrði eins og
það ætti að afnema einhver réttindi
og kjör í heilbrigðisgeiranum vegna
þess að örfáir háls/nef og eyrnalækn-
ar eða ein grein sérgreinalækna væru
með svo há laun og þar af leiðandi
væri réttlátt að afnema áunnin kjör
allra lækna sem höfðu á sínum tíma
komið til vegna þess hve laun voru
lág.
Höfum eitt á hreinu, á meðan á
góðærinu stóð fóru laun sjómanna
lækkandi vegna sterks
gengis íslensku krón-
unnar. Því var komið á
að sjómenn skyldu taka
þátt í olíukostnaði og ef
einhverjar nýjungar
yrðu keyptar til að gera
vinnuna skilvirkari eða
auðveldari þá bæri sjó-
mönnum einnig taka
þátt í því. Mér finnst
eins og fólk átti sig ekki
alveg á þessu. Til að
koma með dæmi, hefur
þú, lesandi góður, einhvern tímann
heyrt um að fyrirtæki ætlist til þess
að starfsmaður taki þátt í að borga
rafmagns reikninginn eða hitann hjá
fyrirtækinu? Hefur þú, ágæti lesandi,
heyrt um að laun starfsmanns hjá
fyrirtæki lækki vegna þess að yf-
irstjórn fyrirtækisins ákvað að end-
urnýja tölvukost fyrirtækisins? Að
starfsmaður þurfi að borga sér trygg-
ingu fyrir sig úr sínu launaumslagi
fyrir það eitt að vinna á þessum
vinnustað? Þetta eru „æðislegu“ kjör-
in sem sjómenn búa við.
Svo er eitt að lokum, bak við launin
„háu“ er 12 klukkustunda vinnudag-
ur, lengjanlegur í 18 tíma ef þörf þyk-
ir, alla vikudagana, alla daga ársins
fyrir utan 3, aðfangadag, nýársdag og
sjómannadaginn. Vinnustundamán-
uður hjá sjómanni er því að minnsta
kosti 336 klukkustundir í mánuði!
Tökum almennan vinnukraft í landi,
hann vinnur frá 8-16, fimm daga vik-
unnar sem gerir 160 vinnuklukk-
ustundir á mánuði. Mismunurinn er
því 176 vinnustundir eða 110% vinnu-
stunda munur. Ef sjómaður vinnur 6
mánuði ársins gera það 2.016 vinnu-
klukkustundir en ef almennur starfs-
maður í landi vinnur í ár gera það
1920 vinnustundir, mismunurinn er
því 96 vinnustundir sem sjómaðurinn
vinnur meira.
Gerum líka þann greinarmun að
sjómaðurinn stekkur ekki heim vegna
þess að barnið er veikt eða það þarf að
fara með barn til tannlæknis. Þar
kemur til kasta hins helmingsins
(vanalega betri) til að sjá um að hlut-
irnir gangi upp. Oft er það svo að kon-
ur sjómanna eru heimavinnandi og
dreifast launin því á tvo aðila. Í nú-
tímaþjóðfélagi getur sjómaður róið
6-8 mánuði á ári sem gerir hann 6-4
mánuði launalausan þar sem hann
fær einungis greidd laun þegar hann
er úti á sjó.
Tökum dæmi: Sjómaður með millj-
ón í heildarlaun á mánuði (sem er nær
raunveruleikanum yfir sjómanns-
stéttina) vinnur 6 mánuði sem gera 6
milljónir í árslaun, sem gera 500 þús-
und á mánuði í heildarlaun. Það er al-
vitað innan stéttarinnar að helminga
þarf alltaf heildarlaunin þín (öll gjöld
þar inn í) til að fá hver útborgunin
verður, sem er þá 250 þúsund í pen-
ingum (þetta var fyrir nýsettan há-
tekjuskatt). Segjum sem svo að þessi
sjómaður eigi betri heimavinnandi
helming í landi, þá er þessi fjölskylda
með 250 þúsund til ráðstöfunar yfir
mánuðinn. Sem núna í dag er rétt svo
framfærslukostnaður. Þetta eru öll
„svakalegu“ launin sem sjómenn og
þeirra fjölskyldur hafa.
Ég ætla að biðja þig, ágæti lesandi,
að hugsa hlýlega til okkar sjómanna
og ekki horfa á hvað við erum að fá á
mánuði heldur horfa á heildarmynd-
ina. Við erum meðaltekjufólk í erf-
iðisvinnu þar sem starfsaldurinn er
ekki hár þar sem menn endast ekki
lengi að jafnaði í starfinu. Í hættuleg-
asta starfi Íslands þar sem við erum
að gera okkar besta til að skila til
samfélagsins bæði gjöldum og gjald-
eyristekjum. Ég bið ráðmenn þjóð-
arinnar að hugsa sig tvisvar um, áður
en þeir taka frá okkur þessi áunnu
mikilvægu réttindi sem voru sett á til
þess að sjómannstéttin legðist ekki
af. Kjaraviðræður hafa því miður litlu
skilað til sjómanna þar sem und-
antekningalaust eru lög sett á verk-
fall sjómanna. Höfum það í huga,
ástæðuna fyrir því af hverju það voru
sett lög á verkfall sjómanna. Ástæðan
er auðvitað sú að Ísland hefur ekki
efni á því að stunda ekki sjóinn.
Komum vel fram við þessa dýr-
mætu sjómenn sem eru að róa okkur
úr þessum „brimsköflum“ sem þjóðin
stendur frammi fyrir.
Er réttlátt að afnema
sjómannaafsláttinn?
Eftir Pétur Jakob
Pétursson
»Hin raunverulegu
kjör sjómanna.
Pétur Jakob Pétursson
Höfundur er ungur 3 barna faðir,
sjómaður og þriðja árs nemi í sjávar-
útvegsfræðum við Háskólann á
Akureyri.
ÞAÐ er ekki lengur
fréttnæmt að öll ís-
lenska þjóðin sé komin
á kaldan klaka, þótt enn
sé deilt um það hver
eða hverjir eigi mestu
sök á því. Að mínum
dómi er ógjörningur
fyrir svonefndu kla-
kasparisjóðsstjórana
fræknu að skorast und-
an höfuðsökinni og
hverjir eru þeir? kynni einhver forvit-
inn að spyrja. Því er bæði fljót- og
auðsvarað. Það eru engir aðrir en
Björgólfsfeðgarnir, Kjartan Gunn-
arsson, fyrrverandi framkvæmda-
stjóri Sjálfstæðisflokksins og stjórn-
arformaður Landsbankans, og svo
auðvitað bankastjórarnir tveir Hall-
dór Kristjánsson og Sigurjón Árna-
son. Í einlægni sagt var „Icesave“
aldrei nokkurn tímann fyllilega „Ice-
safe“, svo engilsaxneskunni sé slett
hérna.
Spillingarferlið allt saman hófst
vitanlega með einkavæðingu bank-
anna einkum og sér í lagi með fram-
kvæmd hennar, sömuleiðis með
einkavæðingu Símans. Allt eftirlit var
í molum og ekki bætti það heldur úr
skák þegar Seðlabankinn greip til
þess óyndisúrræðis af afnema með
öllu bindiskyldu viðskiptabankanna.
Og ekki skulum við alveg gleyma með
öllu brambolti fyrrverandi utanrík-
isráðherra, Ingibjargar Sólrúnar
Gísladóttur, út um allar koppagrund-
ir í örvæntingafullri og fáránlegri til-
raun hennar til að koma íslensku rík-
isstjórninni í Öryggisráðið, þar var
ekkert verið að horfa í aurana, öðru
nær, enda voru engar sparnaðar-
hugmyndir þá komnar á dagskrá.
Frammistaða Geirs Haarde, fyrr-
verandi forsætisráðherra, var heldur
ekki með sérstökum glæsibrag. Er
það ekki deginum ljósara að hann
virtist alveg sannfærður um að hann
gæti leyst allan efnahagsvanda okkar
með brosi og blessun?
Margt misjafnt hafa gömlu flokks-
foringjarnir, þeir Halldór Ásgríms-
son og Davíð Oddsson á samviskunni,
en ljótasta blettinn á henni hygg ég
þó tvímælalaust vera gjörsamlega
blindan stuðning þeirra við þetta
óréttláta og meingallaða kvótakerfi.
Viss armur innan Sjálfstæð-
isflokksins virðist einna helst minna
mann á hálfgerðan sértrúarsöfnuð,
enda er fylgispekt hans við flokksfor-
ystuna alveg með ólíkindum. Verði
þeirra mönnum á alvarleg mistök, af-
glöp eða jafnvel lögbrot er þessum
ósjálfstæðu taglhnýtingum jafntamt
að líta gjörsamlega fram hjá þeim og
fyrirgefa þeim svo að segja allt. Ólöf
Nordal gekk jafnvel svo langt að full-
yrða að hrunið væri ekki Sjálfstæð-
isflokknum að kenna heldur banka-
mönnunum. Með leyfi að spyrja
hvaða flokk heldur þingmaðurinn að
flestir klakasparisjóðs-
stjórarnir kjósi. Svo
þótti mér alveg kasta
tólfunum þegar Árni
Johnsen var titlaður
víkingurinn úr Vest-
mannaeyjum. Þegar
öllu er á botninn hvolft
er ég ekki alveg frá því
að þessi ofangreindi og
gagnrýnissnauði armur
flokksins sé hálfgerðar
leifar af nasistaflokkn-
um gamla.
Í beinu framhaldi af þessu væri
kannski ekki úr vegi að sundurliða
helstu afglöp fyrri ríkisstjórna og al-
þingismanna vorra. Það er vægast
sagt eitt samfellt syndaregistur og
glappaskotin næstum óteljandi og
með öllu ófyrirgefanleg. Meðal þess
sem trónir þar eflaust hæst er t.a.m.
innganga Íslands í Atlantshafs-
bandalagið, það dálaglega hern-
aðarbandalag og svo stuðningur okk-
ar við innrásarher Bandaríkjanna í
Írak að ógleymdum gjafakvótanum
ásamt þeirri fáránlegu heimild til
framsals. Hugsið ykkur allan þann
óskunda sem kvótabraskið hefur gert
okkur.
Vonandi kemst íslenska þjóðin ein-
hvern tímann af þessum kalda klaka
sem útrásaróvitarnir og allir óreiðu-
mennirnir hafa hrundið henni út á. Þá
er það stóra spurningin.
Væri ekki réttast að spyrða þá
Davíð Oddsson og Halldór Ásgríms-
son saman og hengja þá í hjallinn
með hinum þorskhausunum í Stöðv-
arfirði? segi ég svona í hálfkæringi.
Væri ef til vill ekki enn snjallari
hugmynd að geyma þá í gjánni hjá
Rauðfeldi Þorkelssyni sem Bárður
Snæfellsáss hafði steypt þangað í
hefndarskyni fyrir að hafa hrundið
dóttur hans út á ísjaka sem bar hana
alla leið til Grænlands.
Að lokum þetta. Fái hinir raun-
verulegu sökudólgar ekki sín mak-
legu málagjöld væri hreint ekki ónýtt
að eiga nú kappa á borð við Rauðfeld
Þorkelsson sem gæti komið öllu
þessu þokkaliði á ísjaka er bæri það
út á reginhaf og næði aldrei landi.
Það yrði í einu orði sagt sannkölluð
landhreinsun að því.
En án alls gamans er ekki löngu
kominn tími til þess að núverandi rík-
isstjórn taki á sig rögg og sýni þess-
um ódámum í tvo heimana?
Á köldum klaka
Eftir Halldór
Þorsteinsson
» Vonandi kemst ís-
lenska þjóðin ein-
hvern tímann af þessum
kalda klaka sem útrás-
aróvitarnir og allir
óreiðumennirnir hafa
hrundið henni út á.
Halldór Þorsteinsson
Höfundur er skólastjóri
Málaskóla Halldórs.
VITA er í eigu Icelandair Group.
VITA er lífið
VITA | Skútuvogi 13a | Sími 570 4444
Kanarí í vetur
Las Camelias
GROUP
Skráðu þig í netklúbbinn - VITA.is
Aðeins hjá VITA
ÍS
L
E
N
S
K
A
S
IA
.I
S
V
IT
48
35
7
12
/0
9
Við vildum að farþegum liði eins og þeir væru heima hjá sér
þegar við settum ný sæti og nýtt afþreyingarkerfi í flugflota
Icelandair. Hver farþegi hefur sinn eigin skjá þar sem er í boði án
endurgjalds fjölbreytt úrval af kvikmyndum, vinsælum sjón-
varpsþáttum, tónlist og tölvuleikjum. Hver og einn velur sína
eigin dagskrá og getur auk þess sótt upplýsingar um flugferðina
sjálfa og margt fleira.
Beint morgunflug,
glæsilegur flugkostur.
Hjá VITA eru veittir 2.500 Vildarpunktar fyrir allar
keyptar ferðir í leiguflugi með VITA. Þannig öðlast þú
stöðugt fleiri tækifæri til þess að njóta lífsins.
Auk þess getur þú lækkað verðið á ferðinni þinni um
allt að 10.000 kr. með 15.000 Vildarpunktum.
Þú getur notað
Vildarpunktana
hjá okkur
Verð frá 114.950 kr.*
og 15.000 Vildarpunktar
Las Camelias - 12 nætur
15. jan.–27. jan.
Verðdæmið er m.v. 2 í íbúð m/1 svefnh. á Las Camelias.
* Verð án Vildarpunkta: 124.950 kr.
Innifalið: Flug, flugvallarskattar og íslensk fararstjórn.
Verð frá 121.300 kr.*
og 15.000 Vildarpunktar
Las Camelias - 13 nætur
02. jan.–15. jan.
Verðdæmið er m.v. 2 í íbúð m/1 svefnh. á Las Camelias.
* Verð án Vildarpunkta: 131.300 kr.
Innifalið: Flug, flugvallarskattar og íslensk fararstjórn.