Morgunblaðið - 24.05.2014, Blaðsíða 28
28
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 24. MAÍ 2014
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á http://www.mbl.is/mogginn/leidarar/
Nú styttistí aðblásið
verði til leiks á
heimsmeistaramóti karla í
knattspyrnu í Brasilíu.
Fáar þjóðir hafa lagt jafn
mikið af mörkum til knatt-
spyrnunnar og Brasilíu-
menn. Margir af bestu
knattspyrnumönnum sög-
unnar koma frá Brasilíu
og landslið þeirra hafa
iðulega heillað heims-
byggðina með leikni og
samspili, sem þegar best
lætur eru töfrabrögðum
líkust. Nú sem endranær
hljóta Brasilíumenn að
teljast sigurstranglegir.
Mikil eftirvænting ríkir
um allan heim vegna
mótsins og hefði mátt ætla
að spennan væri mest í
Brasilíu. Það er öðru nær.
Þar í landi hafa verkföll
og mótmæli sett svip sinn
á þjóðlífið. Daglega berast
fréttir af umfangsmiklum
aðgerðum, sem lama um-
ferð og setja þjóðfélagið
úr skorðum. Ekki er langt
síðan kveikt var í 400
strætisvögnum í Ríó út af
verkfalli vagnstjóra. Í fá-
tækrahverfum borgar-
innar fara reglulega fram
blóðugir bardagar milli
lögreglu og eiturlyfjasala.
Mótmælendur eru
óánægðir með kostnaðinn
við HM á meðan skólar og
sjúkrahús grotni niður.
Talið er að mótið muni
kosta 11 milljarða dollara
eða 1.250 milljarða ís-
lenskra króna. Þeir telja
að þessu fé hefði verið
betur varið í uppbyggingu
menntakerfisins, heilsu-
gæslu, íbúðarhúsnæðis og
samgangna.
Brasilía hefði getað
haldið mótið með minni
tilkostnaði. Í Sao Paulo er
fyrir leikvangur, sem
stenst allar nútímakröfur.
Þar rís nú leikvangur og
eru iðnaðarmenn í kapp-
hlaupi við tímann að reyna
að klára hann. Sömu sögu
er að segja um leikvanga
um allt landið. Allt er á
síðustu stundu.
Fyrir nokkrum árum
voru Brasilíumenn fremst-
ir í flokki nýmarkaðsland-
anna. Millistéttin stækk-
aði og fátækum fækkaði.
Brasilíumenn fengu gott
verð fyrir útflutnings-
vörur sínar og milljarð-
arnir streymdu
inn í landið.
Fyrir tíu árum
fengu Bras-
ilíumenn réttinn til að
halda HM og Lula da
Silva forseti grét af gleði.
Nú skyldu Brasilíumenn
vinna sinn sjötta heims-
meistaratitil og snúa við
blaðinu frá því mótið var
síðast haldið í Brasilíu og
landsliðið tapaði í úrslitum
fyrir Úrúgvæ.
Nú syrtir hins vegar í
álinn í efnahagsmálum. Í
fyrra var hagvöxturinn
2,3%. Það teldist ef til vill
viðunandi á Vesturlönd-
um, en í löndum eins og
Brasilíu þar sem ungt fólk
streymir á vinnumark-
aðinn þyrfti hann helst að
vera þrefalt hærri. Í Bras-
ilíu er kreppa og fátt
bendir til að takist að
vinna bug á henni í bráð.
Brasilíumenn geta
vissulega leyft sér meira
en áður og víða blasa
merki velmegunar við, en
þar eru einnig margir
minnisvarðar um mis-
heppnaðar framkvæmdir,
sem aldrei voru kláraðar.
Nýir bílar standa óhreyfð-
ir á stæðum verksmiðja og
dregið hefur verið úr
framleiðslu.
Skattar hafa verið
hækkaðir, leiga hefur
hækkað og umferðaröng-
þveiti lamar borgir. Víða
eru merki spillingar. Ný-
lega hófst rannsókn á því
hvort flokkur forsetans
hafi dregið sér stórfé úr
ríkisolíufyrirtækinu
Petrobras og sett í leyni-
lega flokkssjóði. Dilma
Rousseff, forseti landsins,
þorir varla að koma fram
opinberlega af ótta við að
baulað verði á hana.
Reiði Brasilíumanna er
réttmæt. Hvernig er hægt
að réttlæta það að nota
milljarða af opinberu fé til
að reisa leikvanga þar
sem nokkrar hræður
munu sitja á knattspyrnu-
leikjum þegar HM sleppir
á meðan almenningur er
látinn sitja á hakanum?
Eftir fréttum að dæma
þarf ekki mikið til að sjóði
upp úr í Brasilíu. Helsta
von brasilískra ráðamanna
hlýtur að vera að lands-
liðið nái sem lengst, hampi
heimsmeistaratitlinum og
reiðin víki fyrir gleði.
Lítið þarf til að upp
úr sjóði í Brasilíu}Brauð og leikar
Þ
að er varla hægt að segja að kosn-
ingabaráttan í borginni hafi staðið
undir nafni. Það má líkja henni við
UFC-bardaga, þar sem áhorf-
endur bíða í eftirvæntingu eftir að
kapparnir stigi inn í hringinn, en svo er slag-
urinn yfirstaðinn innan nokkurra mínútna.
Sjálfstæðisflokkurinn mælist nú með 21,5%
fylgi í Reykjavík, nær aðeins þremur borgar-
fulltrúum inn, en ófarir flokksins verða seint
skrifaðar á blóðþorsta meirihlutans, þar sem
honum hefur ekki verið til að dreifa.
Það er erfitt að segja til um hvað háir sjálf-
stæðismönnum; hvort málflutningur þeirra
hafi ekki náð eyrum borgarbúa, hvort kjós-
endum falli stefna flokksins ekki í geð, hvort
þeir kunna ekki við frambjóðendurna, og svo
framvegis. Kannski eru engar ein, tvær
ákveðnar ástæður fyrir áhugaleysi kjósenda gagnvart
flokknum; ef til vill byggist þetta á tilfinningu, fólki líkar
ekki hvað flokkurinn stendur fyrir og/eða vill refsa hon-
um fyrir gamlar syndir. Ef svo er, er vandséð að fram-
boðið nái að rétta úr kútnum fyrir kosningar. Það er að
minnsta kosti vafasamt að markmiðum flokksins verði
náð með loforðum um að lækka húsnæðisverð, á sama
tíma og fólk notar spariféð til að greiða inn á húsnæð-
islánin í boði ríkisstjórnarinnar.
Menn eru ekki á einu máli um hversu friðsælt síðasta
kjörtímabil var í borginni en það virðist ríkja almenn sátt
um að tími átakastjórnmála skuli liðinn. Þess vegna er
áhugavert að minnihlutanum hafi ekki orðið
meiri matur úr skærum borgaryfirvalda og
borgarbúa síðastliðin ár. Þær voru ófáar und-
irskriftirnar sem var safnað til að mótmæla
áformum og ákvörðunum Besta flokksins og
Samfylkingarinnar:
69.000 gegn flutningi flugvallarins úr
Vatnsmýri, 15.000 gegn skipulagi við Ingólfs-
torg og Austurvöll, 10.000 gegn sameiningar-
og breytingaráformum í skólum borgarinnar,
661 gegn framkvæmdum við Hofsvallagötu,
417 gegn deiliskipulagi við Vesturbugt, og
svona mætti áfram telja. Foreldrar í Graf-
arvogi mótmæltu flutningi unglingadeilda
Húsa- og Hamraskóla einum rómi, leik-
skólastjórnendur kröfðust þess að borgin
drægi til baka niðurfellingu á yfirvinnu-
greiðslum leikskólakennara, og verslunar- og
fasteignaeigendur við Laugaveg voru afar ósáttir vegna
lokunar Laugavegar fyrir bílaumferð.
Þrátt fyrir þetta vilja borgarbúar meirihlutann áfram
við stjórnvölinn og sjálfstæðismenn hljóta að vera hugsi
yfir þeirri stöðu sem upp er komin. Það dugir þeim
skammt að atast í staðgengli borgarstjóra fyrir að nota
fyrirtækisbílinn, líkt og þeir gerðu á borgarráðsfundi í
vikunni; kjósendur vilja Dag undir stýri. Viku fyrir kosn-
ingar hafa sjálfstæðismenn ekki enn náð fótfestu í
hringnum og því meira sem þeir reyna að koma höggi á
andstæðinginn, þeim mun þéttara hálstaki nær hann.
holmfridur@mbl.is
Hólmfríður
Gísladóttir
Pistill
Máttlítill bardagi um borgina
STOFNAÐ 1913
Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík.
Ritstjórar:
Davíð Oddsson Haraldur Johannessen
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal
Útgefandi:
Óskar Magnússon
FRÉTTASKÝRING
Þórunn Kristjánsdóttir
thorunn@mbl.is
Reykjavíkurborg hefurmótað stefnu um málefniutangarðsfólks fyrir árin2014–2018. Í henni er
lögð áhersla á að auka forvarnir,
aukið samstarf við ríkið og sveit-
arfélög á höfuðborgarsvæðinu,
meðal annars með það fyrir augum
að kortleggja tækifæri á langtíma-
úrbótum í húsnæðisúrræðum.
Brugðist hefur verið við vanda
þess hóps sem er húsnæðislaus
undanfarin ár, meðal annars með
fjölgun gistiskýla, tilkomu borg-
arvarða og opnun Konukots svo
fátt eitt sé nefnt. Í gistiskýlunum
er pláss fyrir 8 konur og 20 karl-
menn. Í ágúst verður opnað nýtt
gistiskýli fyrir karla og hinu lokað.
Plássin verða jafnmörg en aðbún-
aðurinn betri. Eins og staðan er
núna þá eru ekki í notkun þau
aukagistirými í skýlunum.
Aukarými ekki fullnýtt
„Þótt staðan sé með þessum
hætti núna þá er ekki þar með sagt
að aukarýmin geti ekki fyllst, t.d. í
næstu viku, af þeim hópi fólks sem
nýtir sér þau,“ sagði Ellý Alda
Þorsteinsdóttir, skrifstofustjóri vel-
ferðarsviðs.
Svokölluðu tilvísunarkerfi í
gistiskýlin hefur verið komið til
leiðar. Þar er fólk skráð og fylgst
með komum sog það liður í að ná
utan um hópinn. Það eykur yfirsýn
og er virkur þáttur í að auka lífs-
gæði þessa hóps sem er liður í
stefnunni.
Reglum um fjárhagsaðstoð var
breytt á fundi velferðarráðs í upp-
hafi maímánaðar. Þar voru víkk-
aðar út heimildir til lána eða styrks
á fyrirframgreiddri húsaleigu. „Það
var gert til að koma til móts við
einstaklinga sem hafa verið í lang-
varandi húsnæðisvanda og búið við
mikinn félagslegan vanda og/eða
vímuefnavanda,“ sagði Ellý Alda.
Hún bendir á að það sé í sam-
ræmi við stefnuna en í henni stend-
ur: „Forvarnir verða auknar með
það fyrir augum að koma í veg fyr-
ir útigang, s.s. með fjölgun hús-
næðisúrræða, samstilltu átaki hags-
munaaðila og einstaklingsbundinni
þjónustuáætlun.“
Ellý segir að nú sé verið að
forgangsraða verkefnum sem farið
verður í á næstunni samkvæmt
stefnunni.
Á þessu ári verður farið í að
vinna að þarfagreiningu vegna sér-
tækra búsetuúrræða ákveðinna
hópa innan utangarðsfólks. Sú
vinna ætti að verða búin vorið
2015.
Efla fyrsta stigs forvarnir
Þá er stefnt að því að skila til-
lögum um fjölgun úrræða utan-
garðsfólks í haust. Í byrjun sumars
er stefnt að því að leggja fram til-
lögur um að efla fyrsta stigs for-
vörn, þétta samvinnu stofnana og
samtaka sem veita þjónustu til ut-
angarðsfólks. Í því felst samstillt
átak á meðal m.a. Vinnumálastofn-
unar, Fangelsismálastofnunar og
félagsmálastofnunar.
Í stefnu borgarinnar er
áhersla lögð á aukna samvinnu í
málaflokknum meðal ríkis og sveit-
arfélaga á höfuðborgarsvæðinu.
Ellý segir að stefnt sé á að hefja
samræður á næstu vikum.
Í stefnunni er bent á ýtarlega
rannsókn velferðarráðs frá árinu
2012. Þá féllu 179 einstaklingar,
þar af þriðjungur konur, undir
skilgreiningu um heim-
ilisleysi. Helstu ástæður
má rekja til áfengis- og
vímuefnavanda eða um
62% og hjá 31,3% var
orsökin geðræn
vandamál.
Húsnæðisúrræði
utangarðsfólks aukin
Morgunblaðið/Kristinn
Utangarðsfólk Í stefnu Reykjavíkurborgar í málefnum utangarðsfólks
næstu 4 árin er áhersla lögð á forvarnir og aukna samvinnu sveitarfélaga.
„Við stöndum frammi fyrir því
að þessi hópur fólks fer
stækkandi. Útgangspunkturinn
í stefnunni er að finna rót
vandans og sjá hvar fólk miss-
ir tökin og koma til móts við
það á þeim stað, hjálpa því að
hjálpa sér sjálft,“ segir Heiða
Kristín Helgadóttir fulltrúi
Besta flokksins, sem leiddi
hópinn.
Hún segir lausnina meðal
annars felast í forvörnum sem
eru fyrirbyggjandi aðgerðir.
Hún bendir á að brýnt sé að
finna út hvað virkar sem
best fyrir þann hóp
sem er í mestri
hættu á að lenda í
því að verða hús-
næðislaust.
Samstillt átak
þurfi til þar sem
margir fagaðilar
koma að borð-
inu og aukið
samstarf sé
mikilvægt.
Hjálp til
sjálfshjálpar
STEFNAN 2014–2018
Heiða Kristín
Helgadóttir