Þjóðlíf - 01.11.1986, Blaðsíða 64

Þjóðernishyggja
Þjóðernishyggja jafnt araba sem
gyðinga hellti olíu á eldinn. Framá-
menn gyðinga voru framan af tilbúnir
að fallast á að þetta þjóðarheimili
þeirra yrði innan ramma tyrkneska
soldánsdæmisins og síðar breska
heimsveldisins, en þegar báðum þeim
veldum seig larður og fjandskapur
araba, utan Palestínu sem innan,
magnaðist, varð sú skoðun ofan á
meðal Palestínu-gyðinga að fullkom-
lega sjálfstætt gyðingaríki væri eina
lausnin. Harðlínumenn kröfðust auk
allrar Palestínu allrar Jórdaníu og S-
Líbanons, en þeir hófsömustu voru
tilbúnir að sætta sig við hluta af Pale-
stínu. Arabar fyrir sitt leyti vildu
flestir ekki annað en losna við sem
flesta gyðinga úr Palestínu, eða þá að
gyðingar sættu sig við að vera þegnar
Mikilvæg ástæða til út-
lendingahaturs er gjarn-
an ótti innfæddra um
það, sem þeir skynja
sem „sitt eigid".
í ríki þar sem arabar hefðu völdin.
Niðurstaðan varð sú að 1947 var
samþykkt á allsherjarþingi SÞ að
Palestínu skyldi skipt í tvö ríki, ara-
bískt og gyðverskt. Þessi lausn, sem
bæði Bandaríkin og Sovétríkin stóðu
að, var slæm, en þó varla um aðra
betri að ræða; fjandskapurinn milli
araba og gyðinga var þá orðinn slíkur
að erfitt var að gera sér í hugarlund
að þeir gætu lifað saman stórvand-
ræðalaust í einu og sama ríkinu.
Flóttinn —
flóttamennirnir
Arabaríkin reyndu að kæfa þessa
lausn í fæðingunni með vopnavaldi.
Jafnframt hófst mikill flóttafjöldi ar-
aba frá þeim svæðum þar sem gyðing-
ar voru fjölmennastir. Ótti við of-
beldi og hryðjuverk af hálfu gyðinga
hefur trúlega valdið mestu um það,
og eyðing arabaþorpsins Deir Jassin,
er um 250 manns af báðum kynjum
og á ýmsum aldri voru strádrepin,
sýnir að sá ótti var ekki ástæðulaus.
Rétt er að taka fram að arabar drógu
ekki heldur af sér við hryðjuverkin
þar sem þeir fengu þeim við komið.
ísraelsmaður einn sagði þeim er þetta
ritar, að allir þeir gyðingar er féllu
aröbum í hendur í stríði þessu hefðu
verið saxaðir sundur í smástykki.
Þetta er mikill siður í Austurlöndum
nær, þegar hernaður og manndráp
eru á döfinni.
Heimildum um tölu hinna upp-
runalegu flóttamanna ber illa saman;
þær hlaupa á bilinu 300 þúsund eða
rúmlega það uppundir 700 þúsund.
Það flækir málið að eftir að SÞ tóku
að skipuleggja hjálp til þessa
nauðstadda fólks, voru veruleg brögð
að því að fátæklingar í löndum þeim
er Palestínumenn höfðu leitað hælis í
blönduðu sér í hóp þeirra til að afla
sér viðurværis með þægilegu móti.
Alvarlegt var þetta flóttamanna-
vandamál vissulega, en hefði þó átt
að vera tiltölulega auðvelt úrlausnar.
Til dæmis má geta þess, að um 30
milljónir Evrópumanna urðu flótta-
menn vegna heimsstyrjaldarinnar síð-
ari, en þótt Evrópa væri í sárum eftir
þann hildarleik tókst furðufljótt að
útvega þessum fjölda nýja staðfestu.
Táknræn mynd fyrir líf margra
ungra ísraelsmanna um þessar
mundir: rifflar og bækur skipa
jafnan sess í hugum þeirra.
Þeir Finnar sem misstu heimili sín er
Rússar tóku mestan hluta finnsku
Karelíu og fleiri svæði voru að líkind-
um álíka margir og palestínsku flótta-
mennirnir, en engu að síður tókst
Finnlandi svo fátækt sem það var og
illa leikið eftir stríðið að fá flóttafólk-
inu nýja bústaði og atvinnu svo að
segja þegar í stað.
Arabaheimurinn var að vísu van-
þróaður, en engu að síður svo víð-
lendur og auðugur að tiltölulega auð-
velt hefði átt að vera fyrir arabaríkin
að skipta niður á sig flóttamönnum.
Sum arabaríkin, einkum Sýrland og
Tyrkland, hafa meira að segja talið
sig hafa sára þörf á fleira fólki at-
vinnulífi sínu til eflingar.
Hvers vegna
ekki leyst?
En arabaríkin gerðu lítið til hjálpar
flóttafólkinu og neituðu því um ríkis-
borgararétt (nema Jórdanía). Þjóð-
ernishyggju araba var samfara pan-
arabismi — draumur um stór.-arabískt
ríki. Litið var á Palestínu sem óað-
skiljanlegan hluta þessa fyrirheitna,
stór-arabíska föðurlands, og því var
draumurinn um tortímingu gyðinga-
ríkisins þar óaðskiljanlegur frá pan-
arabíska draumnum. Palestínsku
flóttamennirnir urðu vopn í höndum
arabaríkjanna í baráttunni að þessu
marki. Sú stefna að neita flóttamönn-
unum um borgararétt var að öllum
líkindum meðvituð viðleitni til þess
að fá flóttamennina, nauðuga vilj-
uga, til að halda uppi vopnuðum
Vopnuð barátta PLO hef-
ur verið lítið annað en
hryðjuverk á vopnlausu
og varnarlausu fólki.
árásum á ísrael. Flóttamönnunum
var semsé sagt: Þið fáið aldrei að lifa
eðlilegu lífi sem fullgildir samfélags-
þegnar nema ykkur takist að tortíma
ísrael og setjast að í Palestínu. Að
viðhalda flóttamannavandamálinu
var líka aðferð til að vekja samúð
með málstað araba gegn ísrael á al-
þjóðavettvangi.
Metnaður margra arabaleiðtoga
var að fá sig viðurkennda sem for-
ingja allra hinna í baráttunni fyrir
sameinuðum arabaheimi og þar með
baráttunni gegn ísrael. Mikill liður í
þeirri togstreitu arabaríkjanna var að
þau leituðust við, hvert um sig, að
hafa samtök Palestínumanna undir
sinni stjórn. Þetta á við um Egypta-
land, Sýrland, írak, á síðari árum
Líbíu, og að vissu marki Jórdaníu og
Saudi-Arabíu.
Jafnframt því sem arabaríkin öttu
flóttamönnunum á ísrael beittu þau
þeim í erjum sín á milli. Þetta stöð-
uga ósamlyndi arabaríkjanna gátu
samtök flóttamanna stundum hagnýtt
til þess að verða sér úti um aukið
olnbogarými gagnvart þeim. Til þess
að flóttamennirnir gætu ógnað ísrael
eða orðið að liði í innbyrðis erjum
araba varð að vopna þá og þjálfa og
láta þá skipuleggja sig, og allt þetta
varð flóttamönnunum til eflingar og
aukins athafnafrelsis. Álitshnekkir sá
er arabaríkin urðu fyrir vegna hrak-
faranna í Sex daga stríðinu leiddi og
til aukins sjálfræðis palestínsku sam-
takanna gagnvart þeim.
Miklu máli skipti að forkólfar pale-
64 ÞJÓÐLlF