Tímarit Máls og menningar - 01.10.1981, Blaðsíða 9

Magnús Kjartansson
meðal þeirra minninga sem maður á kærastar. Það hefti sem við vorum
með í smíðum þá stundina þokaðist kannski ekki ýkja langt áleiðis á
þessum fundum, en hins vegar gat fengist efniviður og innblástur í marga
árganga fram í tímann. Magnús var ævinlega kátur og hress og miðlaði
okkur af margháttaðri reynslu sinni. Við bjuggum lengi að sögum sem
hann sagði á ritnefndarfundum. Varanlegastar verða þó að sjálfsögðu þær
greinar sem hann skrifaði í Tímaritið á þessum árum og jafnast á við bestu
ritsmíðar hans frá fyrri tíð. Rauður þráður í þessum skrifum er sú brýning
að menn láti ekki lífsþægindagræðgina villa sér sýn og slái þar með af
þeim hugsjónakröfum sem nauðsyn eru fullvalda þjóð.
Herstöðvakrafa Bandaríkjamanna 1945 varð beint og óbeint þess
valdandi að Magnús Kjartansson helgaði sig stjórnmálaskrifum og
stjómmálastarfi án þess hann hefði ætlað sér það hlutskipti. Magnús var
listamaður — skáld að upplagi, og kannski er einmitt í því fólgin
skýringin á óvenjulegum og glæsilegum stjórnmálaferli hans. Þar á ég
ekki aðeins við ritsnilld hans þar sem hann átti engan sinn líka, heldur
einnig víðsýni og glöggskyggni á samtíð og framtíð. Að ógleymdu því
veganesti sem hann hafði úr föðurgarði þar sem hann hafði kynnst
réttindabaráttu fátækrar alþýðu til mannsæmandi lífs. Sú barátta var
Magnúsi sífellt leiðarljós, bæði i þingmennsku og ráðherradómi. Hann
var of heilsteyptur hugsjónamaður og of mikill húmorisd til að láta
vegsemdina stíga sér til höfuðs. Það var einhver sérstök reisn yfir at-
höfnum og skrifum Magnúsar og oft yljaði hann manni um hjartarætur.
Á þessari stundu er mér minnisstæðust ræða hans á þingi Norðurlanda-
ráðs 1974 sem kom eins og ferskur gustur í þeirri niðurlægingu sem þá
einkenndi utanríkispólitíska umræðu.
En hér var ekki ætlunin að gera neina pólitíska úttekt á störfum
Magnúsar Kjartanssonar heldur að minnast örfáum orðum mikilhæfs og
góðs manns og flytja honum þakkir í nafni Máls og menningar. Og
þakkir okkar ritnefndarmanna fyrir dýrmæt kynni og samstarf sem því
miður tók enda allt of fljótt og fyrr en nokkurn varði.
Kristrúnu og öðrum aðstandendum hans færum við einlægar samúð-
arkveðjur.
Þ. H.
255