Tímarit Máls og menningar - 01.10.1981, Blaðsíða 88

Tímarit Máls og menningar
En listin fyrir fólkið og svo nefndar kvennabókmenntir eru í engum and-
legum tengslum við frelsisþrá og frelsisbaráttu mannsins. Kvennabókmenntir
þær sem eru á markaðnum forðast að fjalla um þá furðu mannlífsins að konur
hafa þurft að þvo annaðhvort i læknum eða í bala, meðan karlmaðurinn braut
heilann um hvernig hann ætti að finna upp þvottavél, til að frelsa þær frá bala
og læk. Bækurnar spyrja aldrei grundvallarspurninga varðandi þann kynlega
hátt kvenna, frá því eldurinn var taminn og akuryrkja hófst, að þær hafa búið
karlmanninum allt í haginn, svo hann geti létt þeim lífið og smíðað tæki og nú
síðast vélmenni, sem leysa konuna af hólmi og gera hana á vissan hátt óþarfa.
Hver verður tilgangur konunnar og hlutverk, ef konan veitir karlmanninum
það mikið frelsi að hann finnur upp vélkonu sem þjónar öllum hans þörfum, og
fæðir honum jafnvel afkvæmi úr tilraunaglösum?
Eflaust hlyti konan ill örlög eða yrði á flæðiskeri stödd, ef maðurinn liti ekki
stöku sinnum í náð til hennar og smíðaði líka handa henni leikföng og
vélmenni. En ekkert vélmenni hefur enn verið fundið upp sem frjóvgar konuna.
Er karlmaðurinn þá fullkomnari, ef í stað konu er hægt að nota tilraunaglas til að
viðhalda mannkyninu?
Svo nefndar kvennabókmenntir hafa fylgt í kjölfar frelsishreyfinga nútímans,
en þó má ekki blanda saman kvenfrelsi og kvennabókmenntum, enda er eðli
beggja ólíkt: annað er hugsjónahreyfing og réttlætiskrafa, hitt er verslunarvara
og markaðsþörf.
Saffó, Marie de France og Heilög Teresa, svo aðeins nokkrir kvenrithöfundar
séu nefndir, skrifuðu ekki „kvennabókmenntir“ og eru aldrei kenndar við þær.
Rit þessara kvenna eru sprottin af sameiginlegum erfðum mannsandans og
aðstæðum þess tíma sem konurnar lifðu á, að ótöldum þeirra persónulegu
þörfum og einkennum þeirra sem einstaklingar.
Auðsætt er því að einhver Machiavelli með markaðshyggju hefur fundið upp
kvennabókmenntirnar, í því augnamiði að láta baráttuglaðar konur hvarfla
huganum frá sínu raunverulega og ævarandi höfuðvandamáli, því vandamáli að
konan ber sérhvern jarðarbúa í níu mánuði í móðurlífi sínu, hún elur afkvæmi
sitt að mestu upp án áhrifa karlmannsins eða föður, á fyrstu árum barnsins, en
þegar afkvæmið kemst á legg og verður sjálfstætt að mestu, eftir að það hefur
farið í gegnum tvö mótþróaskeið, þá rís það oft öndvert gegn uppalandanum og
kýs helst að fylla flokk þess aðila sem ekkert skipti sér af uppeldinu; og síðan
virðist eðli afkvæmisins vera meira í ætt við eðli þess sem engin áhrif hafði á það
í bernsku og hvergi kom nærri en hins sem var sínálægur.
Þannig eru mótsagnir mannsins og þverstæður, sem spretta meðal annars af
334