Tímarit Máls og menningar - 01.02.1987, Blaðsíða 87

Hassanturninn
trúlofuðumst og það er eins mikið og meira en sumir elska nokkru
sinni. Eg hef ekki farið algerlega á mis við ástina. Það er óheppilegt
að hún skuli ekki endast til lengdar, en það er almennt álitið að hún
sé skammvinn og ég hef þó fundið fyrir henni einu sinni, ég fékk
minn skerf. Eg er ekki verr settur en maður sem neyðist til þess að
viðurkenna eftir tíu ára hjónaband að hann elski konuna sína ekki
lengur. Hvað ástina varðar hefur mér ekki farnast svo illa. Eg er
búinn að elska, rétt eins og ég er búinn að horfa á landslag. En ég
þekki til hvors tveggja og ég verð að reyna að forðast gremju vegna
þess að ég hef það ekki lengur í mér, eða vegna þess að aðrir hafa það
í sér. Eg verð líka að reyna að verða ekki fúll og öfundsjúkur yfir
fögnuði hennar og gleðiríkri sýn.
Hún sagði einu sinni að ég hefði ekki mikla ánægju af lífinu og
kannski hafði hún rétt fyrir sér, það veit guð.
Það er engu líkara, sagði hann við sjálfan sig, en að ástin sé þess
eðlis að hún endist ekki mjög lengi og hjónaband mitt verði að
komast af án hennar.
Og þegar hann hafði loks komist að þessari niðurstöðu, fann hann
að hann var búinn að axla byrðina eins og hún lagði sig og hann reis
undir henni eins og snæviþakinn Atlas. Byrðin var þung en hún var
ekki óbærileg. Hann dró andann, hann var lifandi. Og hann héldi
áfram að lifa. Hann hafði gengið að eiga ranga konu (eða þannig
hefði hann getað tekið til orða ef setningin fæli ekki í sér þá röngu
hugmynd að sú rétta væri til) en þar fyrir myndi hann ekki hætta að
lifa lífinu. Hann myndi ekki geta talið sig hamingjusaman en svo
kynni þó að fara að einhvern tíma í fjarlægri framtíð myndi ánægjan
yfir vel heppnaðri áreynslu og hetjulegum lyftingum þróast yfir í
eitthvað sem líktist hamingju: ekki hamingju sakleysis, ástríðu eða
ofsa, en eins konar hamingju þrátt fyrir það. Og sú kennd sem fylgdi
því að styrkja siðferðisreisnina þótt annars konar reisn væri ef til vill
betur viðeigandi á hveitibrauðsdögum, hafði eins konar fullnægingu í
för með sér. Hann gerði ráð fyrir að framvegis myndi hann ekki
ætlast til eins mikils af lífinu og umbera það betur; hann myndi gera
minni kröfur til Klói og hætta að búast við frekari hugljómunum.
Hann vonaði að hún myndi sýna honum álíka staðfestu og umburð-
arlyndi. Eitt sinn hafði honum fundist aumt að sætta sig við þraut-
75