Dagblaðið Vísir - DV - 03.08.2012, Qupperneq 22

U
mferðarslys eru algeng-
asta dánarorsök ungra
karlmanna á Íslandi. Árið
2011 létust tólf manns í
umferðinni og helming-
ur þeirra hafði ekki náð 18 ára aldri.
Undanfarin áratug eða síðan árið
2002 hafa 196 dáið í umferðarslys-
um en um 1000 manns hafa látið líf-
ið í slíkum slysum hér á landi síðan
að skráning hófst árið 1966. Þá eru
ótaldir þeir sem hafa slasast alvar-
lega en það eru um 10.000 manns.
Umferðarslys eru talin kosta Ís-
lendinga um 30 milljarða á ári og þá
er ótalið það sálarlega tjón sem bæði
þeir sem lifa slysin af og aðstandend-
ur þeirra sem lifa af og þeirra sem
deyja verða fyrir.
Fækkað um helming
Sigurður Helgason hjá Umferðar-
stofu segir banaslysum í umferðinni
fara fækkandi en betur megi ef duga
skuli. „Banaslysum hefur almennt
farið fækkandi undanfarin ár en þau
eru samt of mörg. Þróunin hefur ver-
ið þannig ef við tökum síðustu fimm
ár annars vegar og síðustu fimm ár
þar á undan hins vegar þá er um það
bil helmingsfækkun,“ segir hann.
Ein helsta ástæða fyrir banaslys-
um í umferðinni undanfarin ár hefur
verið hraðaakstur. Aðrar algengustu
ástæðurnar eru ölvunarakstur og
að bílbelti hafi ekki verið notuð. Til
hraðaksturs telst allur akstur yfir lög-
legum hámarkshraða. Ofsaakstur er
síðan þegar ökumenn keyra meira en
helmingi hraðar en leyfður hámarks-
hraði er. Þannig er ljóst að koma
hefði mátt í veg fyrir mörg þessara
slysa með notkun bílbelta eða með
því að aka á leyfilegum hraða.
Hefur allt sín áhrif
Sigurður segir auknar forvarnir og
meiri vitund meðal þess sem hjálp-
að hafi til við að fækka banaslysum
í umferðinni. „Vitund fólks er orðin
meiri, það fer varlegar, miðar hraða
við aðstæður og passar alla þá þætti.
Einnig eru komnir betri bílar, þeir
eru öruggari með ýmsum tæknibún-
aði og betri öryggisbúnaði en var.
Síðan hafa verið gerðar verulegar
breytingar á vegakerfinu á mörgum
stöðum og þetta hefur allt haft sín
áhrif,“ segir hann.
Hann segir slysatíðni ekki miðast
við ákveðinn árstíma en oft sé mest
um alvarleg umferðarslys á sumrin.
„Þetta er breytilegt en oft hefur sum-
arið verið versti tíminn. Þá eru fleiri
á ferðinni og fólk oft að keyra við að-
stæður sem það þekkir ekki og því
fylgir aukin hætta.“
Enn of mörg dauðaslys
22 Fréttir 3.–7. ágúst 2012 Helgarblað
n 196 manns látist í umferðarslysum á síðustu 10 árum n Banaslysum í umferðinni hefur fækkað
2002: 29 2003: 23 2004: 23 2005: 19 2006: 31 2007: 15 2008: 12 2009: 17 2010: 8 2011: 12 2012: 7
Viktoría Hermannsdóttir
viktoria@dv.is
Úttekt
Látnir í umferðarslysum
eftir árum frá 2002
„alltaf að hugsa til hans“
Þ
að líður varla sú mínúta að ég
hugsi ekki til hans. Ég er alltaf
að hugsa til hans, alltaf,“ seg-
ir Marteinn Sveinsson, fað-
ir Ólafs Odds Marteinssonar
sem lést í umferðarslysi 15. apríl í fyrra.
Ólafur var aðeins 17 ára gamall þegar
hann lést í slysinu sem varð við Akur-
eyjaveg. Hann ók yfir leyfilegum há-
markshraða og var ekki í bílbelti. „Það
hefði líklega bjargað honum að vera í
bílbelti,“ segir Marteinn.
Símtalið sem foreldrar
óttast að fá
Marteinn var staddur úti á landi þegar
hann fékk símtalið sem allir foreldr-
ar óttast að fá. „Ég fékk símtal frá lög-
regluþjóni á Selfossi sem sagði mér að
sonur minn hefði látist í umferðarslysi.
Hann hefði verið einn í bílnum og velt
honum,“ segir hann. Lögregluþjónn-
inn spurði hvort hann treysti sér til að
keyra í bæinn og hann játti því en seg-
ist auðvitað hafa verið í áfalli og líklega
ekki átt að keyra.
„Ég hafði samband við fjöl-
skylduna mína í bænum og sagði
henni frá þessu. Ég keyrði svo í bæinn
og var kominn eftir klukkutíma og þá
var stærsti hluti fjölskyldunnar kom-
inn saman heima hjá ömmu minni.
Seinna um kvöldið hringdi lögreglu-
þjónninn svo aftur og ég spurði hvort
ég gæti fengið að sjá drenginn. Þá
sagði hann að það væri ekki hægt því
að það væri verið að fara með hann
í krufningu. Móðir hans hefði bor-
ið kennsl á hann og það hefði ver-
ið bænastund á Selfossi um kvöldið,“
segir hann og er ósáttur við vinnu-
brögðin. Marteinn og móðir Ólafs eru
skilin og Marteinn gagnrýnir að hann
hafi ekki verið boðaður á Selfoss til að
vera viðstaddur minningarathöfnina
og til að fá að sjá son sinn. Eins finnst
honum einkennilegt hvernig hon-
um var tilkynnt um andlátið en það
sé ekki vaninn að hringja í aðstand-
endur heldur sé nánast alltaf reynt að
fá prest og lögreglu saman til þess að
færa ættingjum slík sorgartíðindi. Það
hafi hann fengið staðfest hjá presti
eftir á.
„Bara einn hryllingur“
Kvöldið leið og Marteinn segir að í
raun hafi mesta áfallið komið daginn
eftir. „Það kom þegar ég vaknaði
morguninn eftir, þá held ég að ég hafi
farið að kveikja á perunni, þá var þetta
orðið raunverulegt. Það var bara einn
hryllingur þegar ég áttaði mig á að
þetta væri staðreynd.“
Marteinn bað svo um að fá að sjá
son sinn. „Ég fékk hins vegar ekki að
sjá hann fyrr en á miðvikudeginum,
fimm dögum eftir að hann dó. Þá fékk
ég símtal þar sem mér var sagt að ég
gæti komið að sjá hann en ég yrði að
koma strax því að það væri verið að
loka kapellunni því að það væru að
koma páskar. Þannig að ef ég hefði
ekki verið í bænum hefði ég ekkert
fengið að sjá hann fyrr en eftir páska.“
Gríðarlega erfiður tími
Marteinn segir það hafa verið erfitt að
sætta sig við dauða sonar síns. „Þetta
hefur verið gríðarlega erfiður tími, það
hefur samt aldrei komið yfir mig eitt-
hvert svartnætti eða eitthvað þannig.
Ég ákvað strax að loka þetta ekki inni
og tala um þetta við fólk, alveg frá fyrsta
degi. Bara eins og þetta er og ég held
það hafi hjálpað mér ofsalega mikið.“
Honum var ekki boðin nein aðstoð í
kjölfar áfallsins en leitaði eftir henni
sjálfur. „Ég hafði sjálfur samband við
vakthafandi prest í Grafarvogskirkju á
laugardeginum sem boðaði mig á sinn
fund á mánudeginum,“ segir hann.
Þeir feðgar voru mjög nánir þótt
þeir hefðu ekki búið saman síðustu
ár Ólafs. „Við töluðum saman dag-
lega. Eftir að hann var sjálfur kominn
með síma töluðum við saman á hverj-
um einasta degi og stundum oft á dag,“
segir Marteinn.
Skemmtilegur og ljúfur
„Þetta var svo góður drengur, hann
bað aldrei um neitt, maður þurfti alltaf
að ota öllu að honum. Hann var rosa-
lega skemmtilegur, ljúfur og vinmarg-
ur. Við vorum miklir vinir og töluð-
um mikið saman. Ég hefði viljað gera
n Marteinn missti son sinn í bílslysi n Bílbelti hefði líklegast bjargað lífi hans
Skemmtilegur og ljúfur Faðir Ólafs
segir hann hafa verið skemmtilegan og
ljúfan og átt marga vini.
„Það var bara einn
hryllingur þegar
ég áttaði mig á að þetta
væri staðreynd.