Dagblaðið Vísir - DV - 23.05.2014, Qupperneq 6

Helgarblað 23.–26. maí 20146 Fréttir
Hugo Boss söluaðilar:
Reykjavík:
Gilbert úrsmiður Laugavegi 62 s: 551-4100
Gullúrið–úra og skartgripaverslunv Mjódd s: 587-4100
Úra- og skartgripaverslun Heide Glæsibæ s: 581-3665
Meba Kringlunni s: 553-1199
Meba - Rhodium Smáralind s: 555-7711
Hafnarfjörður
Úr & Gull Firði-Miðbæ Hafnarfjarðar s: 565-4666
Keflavík:
Georg V. Hannah, úrsmiður Hafnargötu 49 s: 421-5757
Selfoss:
Karl R. Guðmundsson, úrsmiður Austurvegi 11 s: 482-1433
Akureyri:
Halldór Ólafsson úrsmiður Glerártorgi s: 462-2509
Akranes:
Guðmundur B. Hannah, úrsmiður Suðurgötu 65 s: 431-1458
Egilsstaðir:
Klassík Selási 1 s:471-1886
Úra- o skartgripaversl n
Heide Glæsibæ - s: 581 36 5
Rennur beint til barnanna
Styrktarforeldrar og barnaþorpsvinir gáfu 243 milljónir til SOS Barnaþorpa
F
ramlög styrktarforeldra og
barnaþorpsvina á Íslandi
námu tæpum 243 milljónum
króna árið 2013 og munu
framlögin renna óskipt úr landi.
85 prósentum þeirra er varið beint
í framfærslu barna en 15 pró-
sent fara í umsýslu og eftirlit með
barnaþorpunum.
Þetta kemur fram í ársreikningi
SOS Barnaþorpanna á Íslandi fyr-
ir árið 2013. Þar segir enn frem-
ur að 78,5 milljónir króna hafi
verið teknar frá til annarra verk-
efna, svo sem neyðaraðstoðar á
Filippseyjum og á Malí, sólarorku-
væðingar barnaþorps í Benín og
fjölskyldueflingar í Gíneu.
Heildarframlög og tekjur SOS
Barnaþorpa námu um það bil 384
milljónum króna og er það aukn-
ing um rúm 9 prósent frá því árið
2012. Framlög hins opinbera voru
tæpar 39 milljónir.
Í fréttatilkynningu frá samtök-
unum kemur fram að af hverju
1.000 króna framlagi til SOS
Barnaþorpanna fari 873 krónur
beint til hjálparstarfs sem fátækir
njóta góðs af.
SOS Barnaþorpin eru með
sex starfsmenn á Íslandi sem afla
styrkja fyrir hjálparstarf samtak-
anna í rúmlega 100 löndum í Mið-
og Suður-Ameríku, Afríku, Asíu og
Austur-Evrópu. Einn mikilvægasti
þátturinn í starfi SOS Barnaþorpa
eru styrktarforeldrar sem greiða
fasta mánaðarlega upphæð til
styrktarbarns og leiða það í gegn-
um æskuárin. n
johannp@dv.is
Lífeyrissjóður
vill útgerðina
n Viðræður um kaup á vinnslu á Suðureyri n Samkeppniseftirlið fylgist með
Í
slenskur lífeyrissjóður er í við-
ræðum við forsvarsmenn út-
gerðarinnar Íslandssögu á Suður-
eyri. Þetta staðfestir Óðinn
Gestsson, framkvæmdastjóri Ís-
landssögu: „Við skulum orða það
þannig að við eigum í viðræðum en
það er ekki komin niðurstaða í þær.“
Óðinn segir að frumkvæðið hafi
komið frá útgerðinni sjálfri.
Íslandssaga stendur ekki mjög
vel rekstrarlega í kjölfar hrunsins
og var eiginfjárstaða fyrirtækisins
neikvæð um rúmar 200 milljónir í
lok árs 2012. Fyrirtækið er önnur af
tveimur útgerðum á Suðureyri, hin
heitir Klofningur. 65 manns störfuðu
hjá fyrirtækinu árið 2012, sem er um-
talsvert í eins litlum bæ. Óðinn segist
á þessu stigi málsins ekki vilja ræða
um viðræðurnar um söluna á fyrir-
tækinu.
Félagið á kvóta
„Við eigum kvóta en ekki nógu mik-
inn. Verðmætin í fyrirtækinu liggja
í afnotaréttinum af aflaheimildun-
um,“ segir Óðinn aðspurður um eign-
ir félagsins. Íslandssaga var með ríf-
lega 2,2 milljarða tekjur árið 2012 en
var, eins og áður segir, með neikvæða
eiginfjárstöðu árið 2012. Íslandssögu
veitir því ekki af nýju hlutafé frá fjár-
sterkum aðila.
Útgerðarmenn hafa í auknum
mæli orðið varir við áhuga lífeyris-
sjóða á fjárfestingu í útgerðarfyrir-
tækjum. Lífeyrissjóðirnir eru með
háa ávöxtunarkröfu, þrjú prósent, og
þá skortir fjárfestingarkosti á Íslandi
vegna gjaldeyrishaftanna. Sjóðirnir
eru því viljugir til að nýta sér þau
fjárfestingartækifæri sem bjóðast. Í
einhverjum tilfellum kemur frum-
kvæðið svo frá útgerðarmönnum en
fjárfestingarþörf sjóðanna er auðvit-
að þekkt.
Lífeyrissjóðirnir hafa meðal
annars verið stórtækir á hlutabréfa-
markaði, keypt upp fasteignir eins
og hús Íslenskrar erfðagreiningar
og sendiráð Bandaríkjanna og Bret-
lands, keypt Skeljung og smásölu-
samstæðuna Kaupás og horfa nú í
í síauknum mæli til fjárfestingar í
sjávar útvegsfyrirtækjum sem ekki eru
skráð á markað.
Þá voru sagðar fréttir af því í fyrra
að Skúli Mogensen, aðaleigandi MP
banka, hefði verið í viðræðum við líf-
eyrissjóði um hugsanleg kaup á Ís-
landsbanka. Af því varð þó ekki.
Fjárfest á Patreksfirði
Nú í mars keypti fjárfestingarfélagið
Kjölfesta, sem er í eigu lífeyrissjóða,
til dæmis tæplega þriðjungshlut í út-
gerðinni Odda á Patreksfirði. Um þau
kaup sagði Kolbrún Jónsdóttir, fram-
kvæmdastjóri Kjölfestu, að fyrirtækið
horfði í auknum mæli til fjárfestinga í
sjávarútvegi. „Með þessu erum við að
fjár festa í sjáv ar út vegi, einni af und-
ir stöðuat vinnu grein um þjóðar inn ar.
Til gang ur Kjöl festu er að mynda
dreift eigna safn með því að fjár festa
í óskráðum fé lög um og styðja þannig
um leið sókn og framþróun ís lensks
at vinnu lífs.“
Lífeyrissjóðirnir eru í dag orðnir
langstærstu fjárfestar landsins en sem
dæmi um umfang viðskipta þeirra þá
hafa þeir átt um og yfir helming allra
skráðra hlutabréfa á markaði. Þetta
umfang mun bara aukast eftir því sem
fleiri fyrirtæki fara í hlutabréfaútboð.
Vill forðast hringamyndun
Þessi staða, ótrúlegt vald lífeyrissjóð-
anna í viðskiptalífinu, hefur verið ber-
sýnileg og kunnug í nokkurn tíma og
má segja að samþjöppun eignarhalds
í efnahagslífinu aukist ár frá ári eftir
því sem gjaldeyrishöftin eru lengur til
staðar.
Samkeppniseftirlitið fylgist með
þessari þróun og sagði Gunnar Páll
Pálsson, forstjóri stofnunarinnar,
til dæmis í viðtali við DV í fyrra
að sjóðirnir væru í „vanda“ stadd-
ir út af fjárfestingarþörf þeirra. „Það
sem við erum að velta fyrir okkur
er með hvaða hætti við getum forð-
ast hringamyndun á Íslandi, sam-
drátt á eignarhaldi á fyrirtækjum. Í
sinni ljótustu mynd getur slíkur sam-
dráttur leitt til þess að fyrirtæki inn-
an ákveðinna geira fari að eiga nær
alfarið í viðskiptum innbyrðis. Frá
hruninu höfum við horft mikið á
bankana í þessu samhengi og má
segja að sömu sjónarmið eigi við að
hluta um lífeyrissjóðina.“
Ef marka má fréttir liðinna mánaða
má ætla að lífeyrissjóðir muni stór-
auka sókn sína inn í útgerðarfyrirtæki
landsins. n
Ingi Freyr Vilhjálmsson
ingi@dv.is
„Við skulum orða
það þannig að við
eigum í viðræðum.
Viðræður um aðkomu
Framkvæmdastjóri
Íslandssögu á Suðureyri
segir viðræður í gangi um
kaup lífeyrissjóða á hluta í
fyrirtækinu.
Vannæring Fátækt er eitt stærsta vanda-
málið sem mannkynið stendur frammi fyrir.
Mynd ReuteRs
Davíð sver
af sér hrunið
Davíð Oddsson, ritstjóri
Morgunblaðsins og fyrrverandi
forsætisráðherra, segir í viðtali
við afmælisútgáfu Viðskipta-
blaðsins að það sé tóm vitleysa
að aðgerðir ríkisstjórna hans
hafi leitt til minna reglugerðar-
legs aðhalds yfir bönkunum,
sem í kjölfarið orsakaði efna-
hagshrunið.
Er Sjálfstæðisflokkurinn
komst til valda árið 1991 hafi
flokksmenn verið á því máli að
svigrúm atvinnulífsins þyrfti
að vera meira. „Síðar var því
haldið fram af einhverjum í
sökudólgaleit að þessar aðgerð-
ir hefðu leitt til þess að íslensku
bankarnir hefðu búið við minna
reglugerðarlegt aðhald en
annars staðar og það hafi leitt til
hrunsins. Það er hins vegar tóm
endaleysa,“ segir Davíð.
Sá skilningur er nokkuð fjarri
því sem segir í skýrslu rann-
sóknarnefndar Alþingis um
efnahagshrunið, þar sem van-
máttur eftirlitsaðila, skortur
á lagaheimildum þeirra og
fjársvelti eru sagðir veigamiklir
þættir í hruninu.
Halda skal til haga að Davíð
hefur einnig sagt að rann-
sóknarskýrslan sé „ hrákasmíð“
og hefur hann óspart nýtt
aðstöðu sína sem ritstjóri
Morgunblaðsins til að draga úr
trúverðug leika hennar.
Davíð segir að í raun sé það
EES-samningurinn sem hafi
leitt til þess að eftirlit með bönk-
unum minnkaði og það hafi
verið í samræmi við „breytingar
á ytra umhverfi atvinnulífsins“
sem samningurinn hafi kveðið
á um. „Hvað varðar bankana þá
reyndum við að hafa reglurnar
þrengri hér en víðari, en auð-
vitað urðu þær að rúmast innan
þeirra marka sem EES-samn-
ingurinn setti okkur.“