Peningamál - 05.11.2014, Qupperneq 5

P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
1
4
•
4
5
Hægt hefur á innlendum og erlendum efnahagsbata
og verðbólga hjaðnað
Alþjóðlegur hagvöxtur hefur reynst heldur hægari en spáð var í Peningamálum í ágúst. Áfram er þó gert ráð
fyrir hægfara bata en horfur eru lakari og óvissa hefur aukist. Þótt viðsnúningur hafi orðið í viðskiptakjörum
á öðrum ársfjórðungi þessa árs eftir þriggja ára samfellda rýrnun hafa horfur fyrir viðskiptakjör og útflutning
heldur versnað. Áfram er þó útlit fyrir kröftugan vöxt innlendrar eftirspurnar þótt horfur séu á hægari vexti
fjárfestingar en spáð var í ágúst. Hagvaxtarhorfur fyrir árið í ár hafa einnig verið endurskoðaðar og er nú spáð
2,9% hagvexti í stað 3,4% í ágúst. Talið er að hagvöxtur aukist á ný á næsta ári og verði 3,5% en verði aftur
orðinn minni en 3% árið 2016 þegar dregur úr eftirspurnaráhrifum skuldalækkunaraðgerða stjórnvalda og
hægir á vexti fjárfestingar í orkufrekum iðnaði. Gangi spáin eftir verður hagvöxtur að meðaltali rétt undir 3%
á spátímanum sem er lítillega yfir meðalhagvexti síðustu þrjátíu ára og vel yfir spáðum meðalhagvexti í helstu
viðskiptalöndum. Bati á vinnumarkaði heldur áfram með fjölgun starfa og heildarvinnustunda og er talið að
atvinnuleysi samkvæmt Vinnumarkaðskönnun Hagstofunnar verði komið niður í 4% á seinni hluta spátímans.
Því er talið að slakinn í þjóðarbúinu hverfi fljótlega og snúist í lítils háttar spennu sem tekur síðan að minnka á
ný þegar líður að lokum spátímans. Horfur eru á að verðbólga verði undir markmiði fram á næsta ár og minni
en spáð var í ágúst en þokist síðan upp og verði svipuð og í ágústspánni til loka spátímans. Gangi spáin eftir
verður verðbólga á bilinu 2-3% á meginhluta spátímans.
I Efnahagshorfur og helstu óvissuþættir
Grunnspá Seðlabankans1
Áframhaldandi hægfara bati en veikari en spáð var í ágúst ...
Alþjóðlegur hagvöxtur reyndist minni á fyrri hluta ársins en áður hafði
verið gert ráð fyrir og telur Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn nú að heims-
hagvöxtur verði einungis 3,3% í ár sem er hátt í ½ prósentu minni
vöxtur en sjóðurinn spáði fyrr á þessu ári. Lakari hagvöxtur það sem
af er ári er m.a. rakinn til tímabundinna þátta eins og slæms veðurs
í upphafi árs í Bandaríkjunum og er áfram spáð vaxandi hagvexti á
komandi misserum. Batinn verður þó hægur, sérstaklega á evrusvæð-
inu sem er mikilvægasti útflutningsmarkaður Íslendinga.
Heilt á litið eru horfur um hagvöxt í helstu viðskiptalöndum
Íslands lakari á seinni hluta ársins og til næstu þriggja ára en þær voru í
ágúst (mynd I-1). Stafar það fyrst og fremst af verri hagvaxtarhorfum
fyrir evrusvæðið og nýmarkaðsríki en horfur eru betri fyrir Bretland,
Bandaríkin og Norðurlöndin. Gert er ráð fyrir að hagvöxtur í helstu
viðskiptalöndum Íslands verði 1,8% í ár og rúmlega 2% á ári næstu
þrjú ár. Óvissa um alþjóðlegar efnahagshorfur hefur einnig aukist,
þótt hún sé nokkru minni en hún var fyrir ári síðan. Nánar er fjallað
um alþjóðleg efnahagsmál í kafla II og um óvissu um alþjóðlegar
efnahagshorfur síðar í þessum kafla.
... og því lakari horfur um viðskiptakjör og útflutning
Hagstofa Íslands birti í september þjóðhagsreikninga fyrir annan
fjórðung þessa árs og endurskoðun á sögulegum tölum sem tekur
m.a. tillit til nýrra reglna um gerð þjóðhagsreikninga (sjá rammagrein
1). Samkvæmt endurskoðuðum tölum rýrnuðu viðskiptakjör nokkru
1. Grunnspá Seðlabankans 2014-2017. Brotalínur sýna spá frá PM 2014/3.
Heimildir: Hagstofa Íslands, Macrobond, OECD, Seðlabanki Íslands.
Mynd I-1
Alþjóðlegur hagvöxtur 2008-20171
Breyting frá fyrra ári (%)
Bandaríkin PM 2014/4
Evrusvæðið PM 2014/4
Helstu viðskiptalönd Íslands PM 2014/4
-5
-4
-3
-2
-1
0
1
2
3
4
‘17‘16‘15‘14‘13‘12‘11‘10‘09‘08
1. Grunnspá Seðlabankans 2014-2017.
Heimildir: Hagstofa Íslands, Seðlabanki Íslands.
Mynd I-2
Viðskiptakjör vöru og þjónustu 2008-20171
Vísitala, 2005 = 100
PM 2014/4
PM 2014/3
82
84
86
88
90
92
94
96
98
‘17‘16‘15‘14‘13‘12‘11‘10‘09‘08
1. Greiningin í þessum Peningamálum byggist á gögnum sem lágu fyrir í byrjun nóvember.