Skírnir - 01.01.1969, Page 256
250
RITDÓMAR
SKÍRNIR
Og keisarinn og gestir hans fólu sig í runnum og sáu þeirra einslegan fund
í þágu jarðargróSans. Og þegar því hæsta var náð vakti stuna keisarann af
stjarfa: hann spretti fingri að þrælum sem hlupu að með brugðnum söxum,
rykktu í hár mannsins sítt og svart og hjuggu hann svo blóðið fossaði yfir
tryllt hróp konunnar og hennar nekt í kyndlabjarma, og keyrðu hana í ör-
skoti vitfirringar úr kvenleik sínum í abstraktion gyðjudóms sem lifir í eld-
inum.“ (11.-12. bls.)
Sá maður, sem í gervi guðsins hafði holdlega sameinazt kvenfulltrúa gyðj-
unnar, var réttdræpur, því að hann mátti ekki eldast. Andi guðsins varð að
búa í alhraustum líkama. Þessi örlög var unnt að reyna að flýja, en sá flótti
hlaut að verða eilífur:
„Úr þessu mátti hann sífellt vara sig, hvergi voru honum grið vís; nú yrði
hann höfuffsetinn og hver sá sem legði hann aff velli yrði sjálfur skógarkóngur-
inn í staðinn. Strokuþrælar yrðu sendir til höfuðs honum; uppfrá þessu var
hann hvergi óhultur fyrir flugumönnum, sízt við meiffinn helga þangaff sem
hann varff aff koma aff vitja um fórnirnar. Nú hafði vélin mikla snúizt gegn
honum.“ (23. bls.)
Þetta þema um Júpíter og Díönu leikur höfundur meff mörgum til-
brigffum til loka bókar. í verki, þar sem Eros er meginás, hljóta karlar og kon-
ur aff vera kynferffisverur, og í kynlífslýsingum þessa skáldverks rís list höf-
undar hæst. Meff þessu verki hafa íslenzkar bókmenntir eignazt kynferffislegar
lýsingar, sem hafa bókmenntalegt gildi, lausar úr viðjum viktoríansks pen-
píuskapar og hátt hafnar yfir smjatt höfunda í vikuritastíl.
Sterkast leiffarminni bókarinnar er þó flótti - flótti undan dauða og tortím-
ing. Maffur verksins effa menn sveiflast milli andstæðna. Dregnir aff unaðar-
fullu skauti konu eru þeir í næstu andrá á angistarfullum flótta undan tor-
tíming sinni.
í myndríkum, barrokkum lýsingum sínum á tilbrigffum þessa þema hefur
Thor Vilhjálmssyni tekizt aff túlka skynjun sína á unaði og lífsháska okkar
kynslóðar og gefa lesanda sínum hlutdeild í sýn sinni á örlögum hins eilífa
flóttamanns og skógarkonungs - Vesturlandabúans í nautn og þjáning.
Sveinn Skorri Höskuldsson.
JAKOBÍNA SICURÐARDÓTTIR:
SNARAN
Heimskringla, Reykjavík, 1968
Sögusvidi í Snörunni eftir Jakobínu Sigurðardóttur eru sett þröng takmörk.
Sagan gerist í sama herberginu við sama sópinn og sami maffurinn hefur orffið
söguna á enda; samt spannar efniviffurinn nokkra áratugi. Bóndasonur segir hér