Jökull - 01.12.1958, Blaðsíða 5

nú 7.2 m yfir vatnsborð (mynd 1). Hafði því
hækkun vatnsborðsins numið 7.8 m á 237 dögum
eða 3.3 cm á dag að meðaltali. Norðan undir
Gríðarhorni mældist hæð vatnsborðs hin sama
og við Depil. Þar uppaf voru miklir jökulhamr-
ar með greinilegum haustlögum (mynd 3). í
gígskálinni i suðvesturhorni Grímsvatnakvos-
arinnar var krapablá og yfirborð hennar 5 m
hærra en vatnsborðið við Depil.
I gryfjunni, sem grafin var niður á 6 m dýpi,
reyndust vera 456 cm niður á haustlag og vatns-
gildi vetrarlagsins samsvarandi 2275 mm regns.
Miðvikudagur 11. júní. — Klukkan var orðin
hálf tvö um nóttina, þegar komið var heim í
Grímsstaði og flestir þreyttir eftir dagsins önn,
en þó hófst nú þegar mikill gleðskapur í tilefni
af afmæli Guðmundar Jónassonar og tóku allir
þátt í nema Baldur, sem valt út af sofandi
þegar eftir heimkomuna og varð ekki vakinn
með neinum ráðum, enda höfðu mælingar und-
anfarinna daga og nætur mætt nrest á honum.
Lifði lítið nætur, er gleðskapnum lauk, en þá
vár Guðmundur Jónasson þegar á braut við
fimmta mann, á leið austur í Esjufjöll til að
líta eftir skála Jöklarannsóknafélagsins, sem þar
stendur, og sækja sleða mikinn, sem þar hefur
legið síðan í Fransk-íslenzka leiðangrinum 1951.
Var ætlunin að þeir, sem eftir voru í skálan-
um, kæmu til móts við þá Guðmund í Her-
mannaskarði og að síðan yrði skroppið á
Hvannadalshnúk. Heimahópurinn tafðist lengi
dags við könnun íshella norðan og norðvestan
í Varmhól, rétt vestur af Svíahnúk eystri, en
þessir íshellar myndast vegna jarðhitans og er
ævintýralegt um þá að ganga. Stærsti hellirinn
norðan í Varmhól, með stefnu til norðausturs,
var 200 m langur og botn hans 40 m neðar en
munninn, bratt niður sums staðar og ísað, svo
að nota varð vað. Innst inni var glæsileg ís-
hvelfing og þurr vikur í botni hennar, en hiti
í honum 4° C. Klukkan var orðin 22,15, þegar
haldið var frá skálanum og var veður þá enn
hið fegursta, hvergi ský á lofti og himinhvolfið
sem skál úr gagnsæjum ópal, niðri við sjón-
hring með blágráum lit, er upp á við gekk yfir
í rósrautt og síðan í ljósblátt. í slíku veðri er
unaðslegra en orð fá lýst að ferðast um hjarn-
breiður Vatnajökuls. Guðmundur og félagar
hans höfðu orðið fljótari í ferðum en við var
búizt og hrepptu þó vont færi vestur að Esju-
fjöllum. Hóparnir mættust 15 km norður af
1. mynd. Naggur (undir örinni) séður frá Depli.
— Viezv from Depill towards S. The arrow
points to the col Naggur, to which the rising
of the water level at Vatnshamar is referred. —
Ljósm. S. Þórarinsson, 10. júní 1958.
Hermannaskarði, en tjöldum var slegið kl. 4,30
um nóttina 5 km norðan lágskarðsins.
Fimmtudagur 12. júní. — Það kom á daginn,
er risið var úr bólum þennan dag þeygi snemma,
að hellaprílið daginn áður hafði haft af mönn-
um bjartviðri á Öræfajökli. Kl. 14 var hiti
0.5° C, hæg sunnanátt og skýjabakki grúfði
yfir hájöklinum. Brátt skall á þoka og færið
var þungt upp brekkuna löngu suður af Fler-
mannaskarði. Klukkan var orðin 19, þegar kom-
ið var á bunguna norðan Tjaldskarðs og niða-
þoka skollin á. Á leiðinni þangað komum við
óvænt á skíðaslóðir og stefndu þær vestur á
hættuleg sprungusvæði. Þóttumst við vita, að
þeir sem þarna væru á ferð, færu villtir vegar,
og voru Valur og Halldór Olafsson sendir á
skíðum í slóðina til að leita kauða. Þeir fundu
þá von bráðar. Reyndust þetta vera þrír Bretar,
sem höfðu lagt á jökulinn frá Sandfelli eftir að
hafa gefizt upp við að ganga á hann frá Fagur-
hólsmýri. Ætluðu þeir sér þvert yfir Vatnajökul,
norður í land. Þegar Valur og Halldór komu
að þeim, höfðu þeir slegið upp tjaldi sínu,
klárir á því, að þeir voru komnir úr réttri leið,
og hugðust bíða betra veðurs.
Eftir fjögurra tíma dvöl norðan Tjaldskarðs
þótti sýnt, að eigi myndi gefa á Hvannadals-
hnúk að þessu sinni og var því snúið heim-
leiðis. Við komum við lijá Bretunum og var
þeim ráðlagt, að hætta við sína fyrirætlan að
fara norður af jöklinum, en fara í staðinn á
slóð okkar til Grímsvatna og þaðan til Jökul-
heima og halda svo til byggða sunnan Tungn-
3