Dagblaðið Vísir - DV - 05.05.2017, Qupperneq 40

40 menning Helgarblað 5.–8. maí 2017
Ó
ratorrek er ný ljóðabók eft-
ir Eirík Örn Norðdahl en
undirtitillinn er Ljóð um
samfélagsleg málefni. Þarna
er til dæmis að finna ljóð um
ástandið á Gaza, fátækt, betri heim
og hryðjuverk. Það liggur beint við
að spyrja Eirík hvort hann vilji skil-
greina sig sem pólitískt skáld.
„Já og nei,“ segir hann. „Ég vil
ekki boða pólitík, en af því að ég
er mjög pólitísk mannvera og upp-
tekinn af samfélagslegum málefn-
um, þá væri sá skáldskapur sem
fjallaði ekki um slík málefni ekki
minn skáldskapur heldur skáld-
skapur einhvers annars. Hinn póli-
tíski veruleiki verður að vera með
í skáldskap mínum af því hann
skiptir mig máli.“
Þú ert harður vinstri maður, er
það ekki rétt?
„Ég get alveg gengist við því að
vera sósíalisti. En ég vil ekki endi-
lega vera það í bókunum mínum.
Þar hef ég öðrum skyldum að gegna.
Í skáldskap sínum þarf höfundur
ekki endilega að taka pólitíska af-
stöðu en hann á að kanna heim-
inn og veruleikann. Skoða hvað það
þýðir að vera undirokaður, hvað það
merkir að vera kúgari og gera það af
heiðarleika. Skáldskapurinn á ekki
að vera pólitískur í þeirri merkingu
að hann fari í eina átt, en hann get-
ur verið pólitískur í þeirri merkingu
að hann fjalli um pólitíska hluti. Þar
er númer eitt, tvö og þrjú að leggj-
ast ekki í predikun. Ef maður ætlaði
að skrifa þannig bækur gæti mað-
ur eins unnið á auglýsingastofu. Þá
er skáldskapurinn orðinn að farar-
tæki fyrir málstað og um leið orðinn
rammóheiðarlegur.“
Tækifærið er núna
Þú segist vera sósíalisti. Hvernig líst
þér á stofnun Sósíalistaflokks?
„Ég meðlimur númer 473 í hon-
um. Það sem mér finnst áhuga-
verðast er að það sé verið að stofna
flokk þremur og hálfu ári fyrir kosn-
ingar. Þar þarf að fara fram eitt-
hvert pólitískt starf sem snýst ekki
bara um að koma fólki á þing. Ef
ekki tekst að byggja upp það starf á
næstu þremur og hálfu ári þá hefur
flokknum mistekist. Þá er það bara
þannig. En tækifærið er núna.“
Hverju viltu breyta í þjóðfé-
laginu?
„Ég held að meinsemdin liggi
fyrst og fremst í efnahagslegum
ójöfnuði. Það felst mikið vald í
því að eiga peninga og því valdi
er mjög misskipt í þjóðfélaginu.
Við sjáum líka alls kyns félags-
legar meinsemdir sem mér finnst
að skáldskapurinn geti ekki horft
framhjá. Það eru alls konar grá
svæði og skerjagarðar sem skáld-
skapurinn getur siglt um og það er
mikilvægt að hann geri það.“
Eiríkur Örn verður 39 ára í sum-
ar. Þegar blaðamaður spyr hann
hvort hann haldi að hann muni
eldast á þann hátt að hann verði
ekki eins pólitískur og á unga aldri
segir hann ekki mikla hættu á því.
„Ég á kyn til að vera svona. Mjög
margir í fjölskyldu minni, sérstak-
Pólitísk mannvera
Í nýrri ljóðabók eftir Eirík Örn Norðdahl
er fjallað um ýmis samfélagsleg málefni
lega föðurfjölskyldu, hafa verið sós-
íalistar frá fæðingu fram á dánar-
dægur.“
Hló að Vigni
Eiríkur Örn fékk Íslensku bók-
menntaverðlaunin árið 2012 fyrir
Illsku sem óhætt er að segja að sé
ögrandi skáldsaga. Hann er spurð-
ur hvernig viðbrögð honum finnst
hann fá við verkum sínum. „Ég fæ
allt litrófið. Sumum þykir ég þreyt-
andi og ég sýni því skilning. Ég get
verið þreytandi. Ég er að reyna að
gera tiltekna hluti sem þurfa ekki
að vera allra. Þeir eru samt þarna
og ég ætla ekkert að fara að breyta
mér. Svo þarf ég heldur ekki að bera
mig illa. Ég hef fengið Íslensku bók-
menntaverðlaunin og það er alltaf
verið að klappa mér á bakið.“
Skipti máli fyrir þig að fá Íslensku
bókmenntaverðlaunin?
„Já, ég skuldaði svo mikinn skatt
að milljónin bjargaði mér fyrir horn!
Ég var mjög lengi að skrifa
Illsku. Mér fannst ég hafa spennt
bogann mjög hátt og það hefði ver-
ið hryllilegt hefði bókin floppað. Ég
veit ekki hvað ég hefði gert. Ég vann
að henni í fjögur ár og á tímabili var
hún gjörsamlega búin að heltaka
mig. Tilhugsunin um að þetta væri
kannski ekki til neins varð óskap-
lega þrúgandi á lokametrunum.“
Illska varð að leikriti sem sýnt var í
Borgarleikhúsinu í leikstjórn Vign-
is Rafns Valþórssonar og fékk góð-
ar viðtökur. „Bókin er þannig að
það er ekki hægt að setja hana alla
á svið. Ég hló að Vigni þegar hann
sagði mér að hann ætlaði að gera
leikrit upp úr henni. En svo fannst
mér óskaplega gaman að sjá hvern-
ig leikhópurinn gat leikið sér með
hluti á sviðinu og gert svo margt
sem hefði ekki getað verið í bók.“
Nær ekki sambandi við Reykjavík
Lestu mikið og hvers konar bók-
menntir lestu?
„Ég les talsvert og í seinni tíð
finnst mér mikilvægt að lesa hægt.
Ég, sem krefst mikillar þolinmæði af
lesendum mínum, les yfirleitt stutt-
ar bækur. Ég er ekki viss um að ég
væri minn besti lesandi hvað þetta
varðar. Á tímabili las ég eiginlega
ekkert nema mjög skrýtna framúr-
stefnuljóðlist en hef skilið við það í
bili. Nú les ég allan fjárann.“
Eiríkur Örn býr á Ísafirði þar sem
hann ólst upp. „Ég bjó lengi erlend-
is, bæði í Berlín og Helsinki og meira
að segja stuttan tíma í Víetnam. Svo
hef ég gert nokkrar tilraunir, tvær
alvarlegar, til að búa í Reykjavík. Ég
næ ekki alveg sambandi við þessa
borg. Foreldrar mínir eru á Ísafirði,
ég bý við hliðina á bróður mínum og
systir mín er þarna í grennd. Margir
æskuvinir mínir hafa flutt aftur til
Ísafjarðar. Það er miklu meira við
að vera nú en þegar ég var ungling-
ur. Þarna eru kaffihús, stöðugar tón-
listar- og leiklistarhátíðir og stutt
á skíði. Ég vil hvergi annars staðar
vera en á Ísafirði.“ n
„Hinn
pólitíski
veruleiki verður
að vera með í
skáldskap mínum
af því hann skiptir
mig máli
Kolbrún Bergþórsdóttir
kolbrun@dv.is
„Sumum
þykir ég
þreytandi og ég
sýni því skilning
Eiríkur Örn
Norðdahl
„Það er alltaf
verið að klappa
mér á bakið.“
MyNd SigTRygguR ARi