Tímarit Máls og menningar - 01.10.1981, Blaðsíða 72

Dagný Kristjánsdóttir
Þorvaldur Kristinsson
Þetta er ekki LIST
Ýmislegt hefur verið skrafað um konur og bókmenntir upp á síðkastið og margt
hefur flogið þar fyrir sem við erum ekki sátt við. Við erum ekkert að þykjast vera
hlutlaus í því máli; bæði erum við eða höfum verið virk í þeirri frelsisbaráttu
„minnihlutahópa" sem háð hefur verið misskörulega síðasta áratuginn. Við
lítum þannig á bókmenntirnar, sem sprottið hafa úr jarðvegi þessarar baráttu,
sem „okkar bókmenntir“ og viljum að sjálfsögðu hlut þeirra sem mestan. Hins
vegar eru þær ekki heilagar í okkar augum og við teljum alla málefnalega
umræðu um þær af hinu góða og viljum líta á þessa grein sem framlag til
hennar.
Stelpubœkur og strákabœkur
Af hverju þarf að vera að skipta bókmenntunum í kvenna- og karlabókmenntir?
Erum við ekki manneskjur öll saman? Eru bókmenntirnar ekki „sameiginlegur
sjóður“ sem rithöfundar leggja og sækja í — eins og þeir hafa raunar alltaf gert?
Slikar spurningar hafa verið bornar fram og við teljum rétt að byrja umræð-
una á þeim.
I grein um kvenlega reynslu og bókmenntir í Þjóðviljanum 25. apríl þessa árs
lýsir Árni Bergmann yfir skilningi sínum á gildi þess að konur miðli reynslu
sinni í bókmenntunum, reynslu sem vegna félagslegrar stöðu þeirra hefur orðið
undir á þeim vettvangi. I greininni vill hann síðan setja orð Svövu Jakobsdóttur
um leit sína að kvenlegri frásagnaraðferð i víðara samhengi og bendir á að
hliðstæðar aðferðir hafi dugað „öllum þeim, körlum sem konum, sem þurfa að
brjótast undan fargi hefðar" og finnst okkur allt gott um þá útfærslu að segja.
En í greinarlok þykir okkur Árni þó ganga nokkuð á snið við orð sín um stöðu
kvenlegrar reynslu þegar hugleiðingin um frásagnaraðferðina verður til þess að
hann horfir fram hjá vanda allra andófsbókmennta við að höggva skörð í múr
ríkjandi gildismats og sigrast á hefðbundnu bókmenntamati sem alltaf finnur
sér einhver fagurfræðileg rök til að hundsa þær og lítilsvirða. Árni segir m. a. :
318