Morgunblaðið - 28.10.2010, Blaðsíða 15

FRÉTTIR 15Erlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 28. OKTÓBER 2010
„Sigur er óhugs-
andi í Afganistan.
Það er rétt af
Obama að kalla
hersveitirnar
heim, sama
hversu erfitt það
verður,“ sagði
Mikhaíl Gorbat-
sjov, síðasti aðal-
ritari sovéska
kommúnista-
flokksins fyrir fall Sovétríkjanna, í
viðtali við breska útvarpið, BBC.
„Ég er mjög áhyggjufullur. Við er-
um aðeins hálfnaðir á braut okkar
frá einræði til lýðræðis og frelsis. Og
baráttan heldur áfram. Það eru enn
margir í samfélagi okkar sem óttast
lýðræðið og myndu kjósa einræðis-
stjórn,“ sagði Gorbatsjov, sem var
æðsti valdamaður Sovétríkjanna
þegar þau drógu herlið sitt til baka
frá Afganistan árið 1989, áratug eftir
að þau réðust inn í múslímaríkið.
Femínistar mótmæla Pútín
Á sama tíma komu úkraínskir
femínistar saman í Kænugarði og
mótmæltu afskiptum rússneskra
ráðamanna af innanlandsmálum í
Úkraínu í tilefni af heimsókn Pútíns.
Sögðu femínistar afskiptin hafa
dregið úr frelsi fjölmiðla jafnt sem
rétti mótmælenda í landinu.
„Við sofum ekki hjá dvergum frá
Kreml,“ sagði á einu skiltanna með
skírskotun til hins lágvaxna Pútíns.
„Sigur óhugsandi
í Afganistan“
Mikhaíl
Gorbatsjov
1. nóvember verður nýtt nafnskírteini með örflögu sett í umferð í Þýska-
landi. Öryggissérfræðingar eru ánægðir með nýja skírteinið, en almennir
borgarar eru margir tortryggnir. Samkvæmt vefsíðu Der Spiegel hefur
undanfarið verið örtröð einstaklinga, sem vilja skírteini án flögu, hjá op-
inberum stofnunum. Örflagan í skírteininu geymir upplýsingar um hand-
hafa þess og á að gera að verkum að hægt verður að nota það á netinu.
Reuters
Með upplýsingar á örflögu
Umdeilt nafnskírteini í umferð í Þýskalandi
Danskir sérfræð-
ingar hyggjast
nú gera rann-
sóknir á jarð-
neskum leifum
stjörnufræðings-
ins Tychos Bra-
hes, sem nú á að
grafa upp í Prag.
Ætlunin er að
rannsaka hvern-
ig dauða hans bar að.
Á vefsíðu dagblaðsins Dnes var
haft eftir Zdenek Dragoun forn-
leifafræðingi að veitt hefði verið
leyfi fyrir því að grafa Brahe upp
15. nóvember og ættu niðurstöður
rannsókna að liggja fyrir fimm
dögum síðar.
Tyge Ottesen Brahe var uppi á
sextándu öld, fæddist 1546 og lést
1601. Hann hélt því fram að tunglið
og sólin snerust umhverfis jörðina,
en aðrar plánetur væru á braut um-
hverfis sólu. Brahe fæddist í Dan-
mörku, en síðustu tvö ár ævi sinnar
bjó hann í Prag og var í þjónustu
Rúdólfs II. keisara af Habsborg.
Talið hefur verið að dánarorsök
Brahes hafi verið nýrnabilun, en
grunsemdir eru um að vísvitandi
hafi verið eitrað fyrir honum.
Byrlað eitur að undirlagi Dana-
konungs?
Ekki er langt síðan danski sagn-
fræðingurinn Peter Andersen
leiddi getum að því að fjarskyldur
ættingi stjörnufræðingsins, Eric
Brahe, hefði myrt hann að undir-
lagi Kristjáns IV. Danakonungs.
Danskir sérfræðingar undir for-
ustu fornleifafræðingsins Jens Vel-
les munu rannsaka jarðneskar leif-
ar Brahes í rannsóknarstofum
þjóðminjasafnsins í Prag.
Gert er ráð fyrir að Brahe verði
jarðsettur í Prag að nýju 19. nóv-
ember.
Rannsaka
400 ára
ráðgátu
Tycho Brahe
Karl Blöndal
kbl@mbl.is
Nestor Kirchner, fyrrverandi forseti
Argentínu og eiginmaður núverandi
forseta, Cristina Kirchner, lést í gær
af hjartaslagi. Flaggað var í hálfa
stöng fyrir utan forsetahöllina og
fyrir utan hana hafði verið skilið eftir
skilti með áletruninni „Hugrekki, frú
forseti“. Búist hafði verið við að hann
mundi bjóða sig aftur fram til forseta
á næsta ári.
Kirchner var aðeins sextugur að
aldri, en hafði verið heilsuveill og
farið í tvær aðgerðir á þessu ári þar
sem stíflaðar æðar voru hreinsaðar.
Kirchner var forseti Argentínu frá
2003 til 2007 og leiddi landið úr efna-
hagskreppunni 1999 til 2002, sem
leiddi til greiðslufalls argentínska
ríkisins. Talið er að það hafi verið
mesta greiðslufall ríkis í sögunni.
Í valdatíð Kirchners var mikill
vöxtur í Argentínu. Réði þar mestu
gríðarleg aukning í útflutningi land-
búnaðarafurða. Aðgangur Argent-
ínu að alþjóðlegum fjármagnsmörk-
uðum var hins vegar nánast enginn.
Kirchner reyndi árið 2005 að end-
ursemja um kjör 100 milljarða doll-
ara skuldar einkaaðila. Árið eftir
greiddi hann 9,5 milljarða dollara
útistandandi skuld við Alþjóðagjald-
eyrissjóðinn, sem hann kenndi um
efnahagslegar ófarir þjóðar sinnar.
Kirchner reyndi einnig að gera
upp einræðistíma herforingjastjórn-
arinnar í Argentínu 1976 til 1983.
Hann hóf rannsókn á örlögum þeirra
þúsunda einstaklinga sem voru
drepnir eða látnir hverfa í tíð herfor-
ingjastjórnarinnar.
Þegar kjörtímabili Kirchners lauk
2007 ákvað hann að styðja framboð
konu sinnar fremur en að sækjast
eftir endurkjöri. Hann hafði mikil
áhrif bak við tjöldin og nýtti einnig
stöðu sína sem þingmaður og síðar
sem framkvæmdastjóri Unasur,
samtaka ríkja í Suður-Ameríku.
Gagnrýnendur töldu að Kirchner-
hjónin hygðust skiptast á að sitja á
forsetastóli. Hins vegar hefur
Cristina Kirchner átt á brattann að
sækja og átt í deilum við hagsmuna-
samtök bænda, argentínska fjöl-
miðla og hæstarétt landsins.
Nestor Kirchner missti þingsæti
sitt 2009 og flokkur hans missti þá
meirihluta sinn á þingi. Auk þess
hafði heilsufar hans vakið spurning-
ar um hvort hann væri hæfur til að
setjast á valdastól á ný.
Leiddi Argentínu inn í uppsveiflu
 Nestor Kirchner, fyrrverandi forseti Argentínu, látinn  Kona hans tók við forsetaembættinu
 Kirchner hélt í áhrif bak við tjöldin og var búist við að hann byði sig aftur fram árið 2011
Reuters
Valdamikil hjón Nestor Kirchner, fyrrverandi forseti Argentínu, ásamt
Cristina, konu sinni og núverandi forseta. Nestor Kirchner lést í gær.
Óx ásmegin
» Nestor Kirchner fæddist í
bænum Rio Gallegos 25. feb-
rúar 1950.
» Hann var ríkisstjóri í 12 ár í
héraðinu Santa Cruz sem er
auðugt af olíu og er í Patagóníu.
» Kirchner fékk tæpan fjórð-
ung atkvæða þegar hann var
kjörinn forseti. Hann náði kjöri
vegna þess að andstæðingur
hans, Carlos Menem, þáverandi
forseti, hætti við að sækjast
eftir endurkjöri í seinni umferð
kosninganna.
» Þegar Kirchner lét af emb-
ætti 2007 mældust vinsældir
hans 60%.
Leikskólabörn hafa í gegnum tíðina
mörg hver stigið sín fyrstu spor á
listasviðinu með því að föndra með
pappahólka úr klósettrúllum.
Vísbendingar eru um að þetta
rótgróna fyrirbæri sé á útleið en
þau tíðindi urðu í sögu klósettrúll-
unnar í vikunni að Kimberly-Clark,
einn stærsti framleiðandi heims á
þessu sviði, hefur hafið sölu á hólka-
lausum klósettrúllum í tilrauna-
skyni.
Fjallað er um málið á vef banda-
ríska dagblaðsins USA Today en
þar segir að breytingin sé sú mesta
í aldarlangri sögu klósettrúllunnar.
Er sérstaklega tekið fram að síðasta
pappírssnifsið verði nothæft, enda
verði það laust við límið sem notað
er til að festa rúllurnar við hólkinn.
Árlega eru framleiddar 17 millj-
arðar klósettrúllna í Bandaríkj-
unum og er ruslið sem frá þeim
kemur talið mundu ná til tunglsins
og baka ef því væri staflað upp, alls
tæplega 73.000 tonn.
Hafa umhverfisverndarsinnar því
fagnað skrefinu sem lið í að draga
úr úrgangi frá bandarískum heim-
ilum.
Klósettrúlluhólkurinn á útleið
200 km
Heimildir: Tímaritið American Journal of Primatology, fréttaskeyti
Ljósmynd: Dr. Thomas Geissmann, University of Zurich-Irchel
APINN MEÐ UPPBRETTA NEFIÐ
Ný apategund hefur verið uppgötvuð á afskekktu og skógi vöxnu
svæði í norðurhluta Búrma en hún er í hættu vegna
skógarhöggs og stíflugerðar Kínverja,
að því er vísindamenn greindu
frá í gær
Hlutfallslega langt skott
Um 140%
af líkamslengd
ENGAR MYNDIR
ERU TIL AF LIFANDI APA
AF ÞESSARI TEGUND
Þessi mynd var sett
saman í mynd-
vinnsluforritinu
Photoshop út frá
mynd af skyldri
apategund frá
Yunnan í Kína og
hræi nýupp-
götvaðrar
apategundar
Uppbrett nasahol
Gjarnir á að hnerra þegar það
rignir og vatn lekur inn í nefið
Hvítt
skegg
Hvítur
hárbrúskur
í eyrum
Kachinríki
Vísindamenn áætla að á milli 260 og 330
apar lifi á svæði sem er um 270 ferkílómetrar
Tegundin, Rhinopithecus strykeri, er
talin í mikilli útrýmingarhættu
Naypyitaw
BÚRMA
Andamanhaf
Myitkyina
Bangkok
TAÍLAND
KÍNA
Ir
ra
w
a
dd
y
R
.
INDLAND
TEGUNDIR Í ÚTRÝMINGARHÆTTU Á BÚRMA
Samtals eftir dýrahópum
Spendýr 45
Plöntur* 42
Fuglar 41
* Alþjóðlegu náttúruverndarsamtökin (IUCN) eiga enn eftir að meta
stöðu margra tegunda og er því ekki vitað um stofnstærð þeirra
Fiskar* 33
Skriðdýr* 24
Lindýr* 1
Önnur* 63