Tíminn - 22.08.1964, Blaðsíða 6

Kristinn Jónsson ráSunautur vtS drykkjarker tilraunafjárins. — Fjær sést tilraunaféS á beit.
Fyrsta tilraun með smugubeit:
•• *
24 LOMB A HEKTARANN
Á nokkrum undanfömum
árum hefur vænleiki dilka'far
i8 minnkandi á öllu Suður-
landsundirlendí. Sauðfjárrækt
hefur þó fremur dregizt sam-
an, að minnsta kosti í Ámes-
sýslu, en rýraun dilkanna þótti
benda til að ofsett væri í
heimahaga og afrétti. Fjöldi
sauðfjár í þessum landshluta
virðist því hafa náð hámarki
miðað víð núverandi fram-
leiðsluhætti.
Framámenn í landbúnaði
hafa að sjálfsögðu gert sér
grein fyrir þeim skorðum sem
landstærð og landgæði setja
sauðfjárræktinni, og því hafa
verið gerðar tilraunir með að
beita sauðfé á ræktað land.
Ein þeirra aðferða hefur ver
ið nefnd smugubeit, en hún er
nú reynd í sumar á Laugardæla
túninu, í fyrsta sinn hér á
landi. Tilraunin er gerð á
vegum Búnaðarsambands Suð
urlands og Tilraunaráðs bú-
fjárræktar, en Kristinn Jóns
son ráðunautur á Selfossi ann
ast hana.
— Það má gera sér vonir
um að þeirri afturför sem nú
er í sauðfjárræktínni verði
snúið við, ef við náum tilætluð
um árangri, sagði Kristinn þeg
ar fréttamaður blaðsins kom
að máli við hann og spurðist
fyrir um smugubeitina.
— Ef hægt er að framleíða
24 lömb á hektara má segja
að sauðfjárræktinni séu 'lítil
takmörk sett í þessum lands-
hluta, en það er einmitt þetta
sem við geram okkur vonur
um.
— Hvar hefur þessi aðferð
verið reynd áður?
— Aðferðin er komin frá
Nýja-Sjálandi en ég lærði hana
í Bretlandi í fyrrasumar. Bret
ar hafa reynt hana í fjögur ár
og þar hefur hún gefizt vel,
sérstaklega með tillíti til að
losna við ormapláguna.
— Og hvemig er þessu hag
að?
— Þannig að lömbin ganga
alltaf á undan ánum. Þau
smjúga gegnum grind inn í
næsta hólf, en grindin er svo
þröng að ærnar komast ekki
á eftir þeim. Lömbin komast
þetta að vild og ganga þá á
óvöldu landi og hirða það
sem bezt er af grasinu. Það
hefur komið í ljós að lömbin
bita alltaf ofan af stráunum og
smitast því síður af ormaveiki.
— Hvað er tilraunaféð
margt?
— 24 ær með 49 lömb. Þar
er ein þrílemba. Beitilandið er
tveir hektarar, eða tólf tví-
lembur á hektarann. Við gizk-
uðum á þetta miðað við erlend
ar tilraunir, en þar er gert
ráð fyrir 15—20 tvílembum á
hektara við skipulagða beit
á ræktuðu landi, en aðeíns 4
—5 á ha. ef beitin er óskipu-
lögð. Við gerðum ráð fyrir
minni sprettu hér og höfðum
því minna ísett. Og miðað við
útlitið á fénu og landinu nú
í ágústmánuði teljum víð okk
ur hafa farið rétt af stað. En
tilraunin stendur til 15. eða
20. september, og þá fyrst er
raunverulega að marka þetta.
Kristinn sýndi fréttamanni
tilraunaféð á Laugardælatún-
inu. Tilraunasvæðinu er skipt
í átta hólf og hópurínn flutt-
ur til þriðja hvem dag. Þetta
fé var fengið að láni frá þrem
fjáreigendum á Selfossi.
Lömbin virtust falleg, og
Kristinn kvaðst gera ráð fyrir
að þau væra heldur betri en
önnur lömb miðað við tímann.
— Við bárum þrisvar sinn
um á landið, sagði Kristinn, og
síðast um mánaðamótin júlí-
ágúst. Það er heppilegur áburð
artími fyrir haustbeit, hvort
sem um kýr eða fé er að ræða.
— Eru lömbin hraust?
— Hér eru tíu lömb sem
fengið hafa skitu, en ekkert
hefur borið á slíku hjá án-
um. Við gáfum þeím ormalyf
þegar tilraunin hófst, 30. maí
nýtt lyf sem er talið mjög
gott. Það heitir Thiabendasol
og mun vera fundið upp í Nýja
Sjálandi. Það er nú framleitt
í mörgum löndum, en er nokk
uð dýrt lyf. Skammturinn í
kindina kostar um 4 krónur.
Dungalslyfið kostar aSeíns
fimmtíu aura á kind, en Thia-
bendasol drepur langtum fleiri
ormategundir og er hættulaust
í notkun.
— Hvað um afurðahlutfallið
miðað við tilkostnað?
— Um það verður ekkert
fullyrt að sinni. Aukakostnað
urinn líggur að miklu leyti í
girðingunum, í ræktun og
áburði, en eftirlit með fénu
ætti ekki að verða mönnum
kostnaðarsamt. Það er lítið
verk að færa það milli hólfa
þríðja hvem dag. Kranar á
vatnsleiðslum sem liggja út í
hólfin mega gjarnan vera
heima við bæ, þannig geta
menn sparað sér snúning. í
rigningatíð þarf ekki að
brynna fénu. Hins vegar þarf
að prófa að aðlaga slíkar nýj
ungar í hverju landi, þar sem
staðhættir era að einhverju
leyti frábrugðnir, til dæmís
spretta, grastegundir, fjár-
stofnar og sjálft veðurfarið.
Ég býst við að hér hefði náðst
enn betri árangur í sumar ef
minna hefði rignt í júlímánuði.
Lömbin komu hlaupandi úr
hólfi sínu af og til meðan við
stöldruðum hjá fénu, þau
smeygðu sér léttilega gegnum
grindina og stukku undir mæð
ur sínar til að fá sér hressingu.
Sum snera þegar aftur og
röltu letilega út í hólfið sitt
til að bíta. Þrír svartir lamb
hrútar gáfu sér engan tíma til
að sjúga fyrir vígahug. Þeir
tóku sér stöðu, gengu fáeln
skref aftur á bak og runnu
saman tveir þeirra, en sá
þriðji barði afturendann á
sem næstur var.
Þessu héldu þeir áfram af
miklu forsi meðan við entumst
til að horfa á þá.
—BÓ
¥
Gimbrin smýgur um grindina.
(Ljósmyndir: Tíminn)
6
T í M I NN , íaugardaginn 22. ágúst 1964 —