Vísir - 24.12.1931, Blaðsíða 3

Jólin.
Hugleiðing eftir síra Árna Sigurðsson fríkirkjuprest.
Jólin eru komin — veikomin enn sem
iyiT. Undanfarnar vikur liöfum vér bú-
ist til aÖ fagna þeim góöa gesti, hver eft-
ir sínu eðli og sinum ástæðum. Ýmislegt
hefir, enn sem fyrr, blandast saman við
þann viðbúnað. Avalt sjáum vér og sann-
reynum, að margt býr í mannshjartanu,
og fær útrás í orðum og verkum, sem ckki
á skylt við ljósseðli jólanna, minnir frem-
ur á skamdegismyrkrið. Og um margt er
nú svo ástatt hjá oss, eins og öðrum þjóo-
um veraldar, að ýmsir andvarpa og segja:
„Drottinn, nú er dimt í heimi!“
En þrátt fyrir það, eða réttara sagt, ein-
mitt þess vegna hlýtur djúpur og innileg-
ur fögnuður að vakna, er vér heilsum há-
líðinni, er þenna boðskap flytur: „Sú
þjóð, sem í myrkri géngur, sér mikið
Jjós.“ Hví skyldum vér ekki fagna því
að mega halda jól, lýsa upp skammdegið,
hvílast frá stríði og erjum, hverfa að
nægtabrunni andlegrar gleði, þakka á ný
Guðs bestu gjöf?
Jólin eru máttug í eðli. Þau eru óska-
stundin á ári hverju, sem börnin ldakka
til og biða eftir með óþreyju. Þau eru
sólskinsstund minninganna, þegar hinir
fullorðnu geta helst varpað frá sér á-
hyggjunum, gleymt þréytunni og orðið
glöð born sem snöggvast. Þau eru töfra-
sprotinn, sem breytir skammdegismyrkr-
inu í björtustu ljósadýrð. Þau eru ævin-
týrið, cr sýnir oss hreysið sem höll og
hálmjötuna og stráfletið sem hvílurúm
samboðið tignasta konungsbarni.
ó, hve jólin eru máttug í eðli! Þau láta
oss skynja tákn og stónnerki. Unaðslegir
ómar berast til vor, sem leikin væri vold-
ug hljómkviða langt úti í geimi. Er það -
bergmál englasöngsins á Betlehemsvöll-
um, er boðaði það, sem enn virðist í óra-
fjarlægð, „frið á jörðu með þeim mönn-
um, sem Guð hefir velþóknun á“? —
Óvenjuleg birta skín við hugarsjón vorri.
Er það bjarminn af þeirri dýrð, er Ijóm-
aði kring um hirðana forðum? Og vér
sjáum himinin opinn, sjáum engla Guðs
koma og fará, sjáum, að djúpið milli
heimanna, liins sýnilega og ósýnilega, er
brúað af himneskum dýrðarverum, er
bera boð lil mannanna, þeirra er heyra
vilja, um trúfesti og gæsku hins eilífa
Guðs, er yfir þeim vakir, hans er sendi
son sinn, til þess að frelsa og farsæla þá,
er byggja þessa syndþjáðu og flekkuðu
jörð.
Svo guðlegar myndir gefa jólin oss.
Og um það er ekki að efast, að auðlegð
þein’a og áhrifamáttur stafar beint frá
komu Krists í þenna heim, frá sögunni
yndislegu, sem vér höfum svo oft heyrt,
en lætur þó jafnan í eyrum vorum, sem
nýtt.og indælt ævintýri, er námfúst og
söguþyrst barn heyrir fyrsta sinni. Sú
saga stendur að vísu hvergi í sögulær-
dómsbókum skólanna; þar er ekki rúm.
En þegar vér höfuni gleymt öllu því, sem
skólafræðibækur segja um Ágústus keis-
ara, þá munum vér þó, a*ð cilt sinn gaí'
hann út boð um það, að skrásetning,
manntal, skyldi fram fara. Og vér mun-
um það einungis vegna þess, að sú sögn
er inngangur liinnar heilögu jólasögu um
fæðingu frelsarans. Svo undarleg eru
stundum öriög hinna miklu og voldugu
veraldardrotna, að almenningur man Á-
gústus keisara eingöngu vegna þess, að
hann er aukapersóna í sögunni uin komu
Krists í þenna heim.
Jól voru haldin áður en hin kristna
jólasaga varð kunn í norðurálfu heiins,
Iialdin til þess að fagna sigri ljóssins í
náttúrunni um vetrarsólhvörf.En kristnir
menn skildu fljótt, að önnur vetrarsól-
hvörf voru mannkyninu enn fagnaðar-
ríkari. En það var þá, er sól sannleiks
opinberunarinnar, tilverunnar skærasta
Ijós, skein yfir þessa jörð í persónu Jesú
Krists. Því var hátíð vetrarsólhvarfanna
gefið nýtt gildi, með því að halda þá ár-
lega fæðingarhátið lrelsarans. Sólhvörf
náttúrunnar urðu til þess að tákna sól-
hvörf andans.
Nú eru jólin óslitanlega tengd sögunni
um fæðingu Krisls. Vér getum ekki hald-
ið jól án þess að Kristur komi í hugann.
Og vér getum ekki minst komu Krists í
þenna heim, án þess að jólagleði læsi sig
um sál vora. Þess vegna er það eðlilegt,
að trúaðir, kristnir menn elski jólin, og
að líka þeir, sem að vísu eiga ekki trúar-
vissu, heldur hina göfugu þrá eftir sann-
leiksþekkingu, sálarfriði og andlegum
þroska, finni á hverjum jólum æðstu
strengi sálar sinnar snorlna engilhönd-
um.Og þess vegna væri það að vonum,
að þeir sem vilja trúarbrögðin feig, og
þá sérstaklega kristindóminn, að þeir vilji
ekki halda jól sjálfir, og vilji þá jafn-
framt gera alt jólahald tortryggilegt í
augum annara. Þetta er líka viðurkenn-
ing þótt neikvæð sé — viðurkenning á
því, að jólin sé máttugur vottur þess, að
kristindómurinn sé vald í mannlegu
lífi.
Vér mennirnir eruin um margt ólíkir,
ólikt það, sem vér höfumst að, ólík áliuga-
mál vor, ólík dagleg umhugsunarefni vor,
ólíkur andlegur þroski vor, reynsla og
kjör. En þó er sumt svipað um oss, alla
menn. Umfram alt þetta, að öll langar
oss að eiga þau gæði, sem enginn fær frá
oss tekið, fjársjóðu, sem hvorki grandar
mölur né ryð. Einn kann að Ieita þess í
heimi listanna og bókmentanna, annar í
heimi starfsins og stríðsins meðal mann-
anna, og hinn þriðji í heimi li úarinnar,
í íhuguninni, rannsókninni, tilbeiðslunni.
En allir leiía þess, er orðið geli óglatan-
leg eign. 1 þessari leit yfirsést oss að vísu
og fatast inargvíslega. En markmið æðstu
vona vorra og óska er þó og verður jafn-
an í ætt við þau guðdómlegu gæði, sem
birtust i jarðlífi Jesú Krists, fullkomn-
un hans, frið hans og kraft, ástúð hans
og skilning, guðstraust hans og samlíf
við Guð, æðri verur og æðri veraldir.
Þetta er alt í raun og veru þráð af hverj-
um inanni, sem eitthvert andlegt Ijós er
vaknað hjá, Ijós vitsmuna, skynsemi og
sainvisku.
Guðdómlegt áhrifarnagn jólanna sténd-
ur í beinu sambandi við þessa þrá manns-
ins sem vitsmuna- og siðgæðisveru. Þess
vegna eru jól haldin með djúpum fögn-
uði, jalnt í suðlægari sólskinslöndum sem
hér norður við hið ysta haf, að þau flytja
spurningum æðstu og instu þrárinnar í
mannlegu hjarta þetta svar: Þér er frels-
ari fæddur.
Þú, sem þessar línur les! Ekki ert þú
svo ríkur, að Jesús geti ekki auðgað þig
af iatækt sinni. Ekki ert þú svo stórætt-
aður, að þú sjáir ekki smæð þína hjá hon-
um, senr um aldir hefir verið tigriaður
undir guðs-sonar nafni. Og ekki ert þú
svo gáfaður, snjall, lærður og vitur, að
Jesús Kristur geti ekki kent þér margt,
scm þú átt enn ónurnið í hinum æðstu
fræðum sannleikans, og í þeirri konung-
legu list, að móta og meitla guðsniynd
þína, uns þú líkist honum. Og ekki ert
þú enn orðinn svo fullkominn mannvin-
ur og mannúðarmaður, að þú megir ekki
læra af honum að kannast við alla menn
sein bræður þína og breyta við þá sam-
kvæmt því, betur en þér hefir tekist til
þessa. Þú ávinnur þá sönnustu hamingju
lifsins, er þú gerir guðs-soninn, sem í fá-
tækt var fæddur, að fyrirmynd í starfi
og stríði, að leiðtoga i leitinni að sann-
leika og andlegu ljósi. Þá ljómar dýrð
drottins kring um þig og fyllir hugskot
þitt, einnig þá, er þér kann að sýnast
dimt í heimi og finnast, sem myrkrið hylji
þig. Þá hittir þú óskastund ævi þinnar,
lifir fegureta ævintýr lífsins.
Gefum oss jólagleðinni á vald. En mun-
um þetta: Það eitt er jólagleði, sem sam-
boðið er hinu helga fagnaðarefni jól-
anna, það sem er satt, hreint, elsku-
vert og fagurt. Sú spurning sem mestu
varðar um jólahald kristinna manna er
tvöföld, og er hún þessi: Er jólagleði þín
vottur um trú, andlegan skilning og göf-
ugt hugarfar? Eða ber hún vitni mun-
aðai'sýki, hégómaskap og andlegu kæru-
leysi? Látum reynsluna játa fyrri spurn-
ingunni, en þverneita hinni siðari. Guð
gefi, að jólahald vort verði kristnum
mönnum samboðið, hræsnislaust, and-
legt og göfugt, fjarri óhófi og ónýtu
prjáli, en auðugt að fagurri og bjartri
gleði, elsku, samúð og hjálpsemi,
Þau eru jólin sönnust og best, er ber-
ast ekki mikið á hið ytra, en bera vitni
andlegum auði, kyrlátri, djúpri gleði, góð-
Ieik og hreinleik hjartans.
Gleðileg jól!
æææææææææææææææææææ ææææææææææææææææææææææææææææææææææææææææææææææææ