Vísir - 24.12.1931, Blaðsíða 17

VÍSIR
Brandajól.
Fyrir nokkrum dögum var
getið um það i Vísi, að núna
væri „Brandajól“, af þvi að þau
,eru á föstudegi. — í almanaki
Þjóðvinafélagsins 1878 (bls. 51)
eru Brandajól talin á mánudegi.
Enhvers staðar mun lika vera
minst á „stóru“ og „litlu“ eða
stærri og níinni Brandajól.
Á öllum stöðunum eru nöfn
þessi miðuð við það, j>egar flest-
Sr verða samfeldir helgidagar
iim jólin.
Nú liefir jólahelgin verið mis-
löng, innan kirkjufélaganna á
ýmsum öldum, a. m. k. siðan
um árið 370. Þa er talið ákveð-
íð, að fæðingardagur Krists
skyldi teljast til 25. desembers,
og vera haldinn hátiðlegur. Mun
þó lengi þar ú cftir — sumstað-
ar a. m. k. — haldið hætti Gýð
ínga, um 7 helgidaga við hverja
stórliátíð.
1 upnhafi kristninnar og á
fyrstu öldurn hennar, var upn-
risuhátíð Krists (Páskarnirl að-
dáunar og aðalhát'ð kristinna
manna. En síðar tókst verald-
lega sinnaða kennivaldinu, að
dra«a úr sönnu hrifningu, og
sjálfsögðu páskakveðiu livers
kristins manns: „Kristur er
upprisinn“. — „Já, sannarlega
er Kristur upprisinn". Breyting-
in varð eigi síst fyrir öfgar og
kreddufullar kenningar um
aukaatriði (um reiði guðs, og
um meyjarfæðing, fjárhúsiötu
og flíkur, heilög bein og annað
þess háttar). Og þetta hefir
gengið svo langt, alt fram á
vora daga, að kjarni lcristinnar
trúar: Upnrisan. eða sönnunin
fyrir framhaldsh'fi og meðvit-
und heaar eftir dauðann, hefir
verið dulin með of miklum og
óþörfum umbúðum.
Fram vfir kristnitöku hér á
'iandþ var bó borin sú virðing
fyrir páskunum, 1 að menn
klæddust hvitum klæðum nokk-
ura daga, er nefndust „hvítu
dagar“ (likt og nýskirðir „voru
í hv'tavoðum“).
Eg er þá — næstum óvart —
farinn að villast frá efninu, en
fer nú að rata aftur.
Af hverju er dreaið nafnið
Brandajól? Vilia ekki fróðir
menn i þessu efni svara því?
Er bað norðurlandamál einung-
Ss og dregið af eldibröndum
fiða öðru?
Meðan siðavendni var ströng-
iist, mátti ekki kurfla við eða
'kljúfa eldihranda á helgum dög-
«m. Á stórbýlum, biskunasetr-
•ajm o. s. frv. hefir bá þurft að
höggva maröa eldibranda og
stóra fyrir jólin. Af því gæti
■hugsast nafnið, stóru branda-
jól, þá er flestir voru jólahelgi-
dagamir. Meðan voru viku-jól,
gerði svo sem engan mun, á
hvaða degi jólin voru. En þess
fór að gæta, þá er fjórir urðu
helgidanar um jólin — eftir
siðaskifti. S'ðar voru iólin bri-
heilög til 1770, en tviheilög sið-
an. Þár með hefðu bá stóru
brandaiólin átti að færast á
föstudag, cn áður vcrið á fimtu-
’degí, og enn áður á miðriku-
deoi. og þá með samfeldum 5
helgidögum, þvi sunnudagurinn
verður ávalt siðasti helgidagur-
Inn i læssari iólaröð. En mánu-
dags jól gálu alla tið heitið
mínni brandaiól, sökum bess,
að þá stvttist helffin samfelda,
þegar aðfannadagshelgin hverf-
sir á sunnudag.
Brandadyr.
Jafnframt vaknar spurning
æ
æ
óla-sdlmur ftjrir börn.

EigiS lag eða: Ó, guð þér hrós og heiður ber.
Hér koma bljúgu börriin smá,
sinn bróður litla' i jötu’ að sjá.
ó, fræddu svo, hvers sál og sinn,
að sjái veginn til Jnn inn.
Vér komum fram með kæti’ og þor,
og krjúpum við þín helgu spor.
Ö, blessuð kvöldstund, guðs um •geim,
er góða barnið kom í heim.
Þú komst frá háum himnasal,
í heimsins lága táradal. —
Þar sem þín ekki annað beið
en auður statlur, kross og negð.
Ö, guð, hve. fáir að því gá,
og ekki vilja skilja, sjá,
þá kærleiks-fórn að koma hér
að kenna’ og reyna’ að bjargci mér.
Ö, tak oss alveg að þér nú;
hjá englurn þinum visi oss bú.
Þú vinur manna allra ert,
þótt engir þakki sem er vert.
Lát veröld ei fá vald á oss
svo vilcjum burl frá þínum kross.
Nei, lát oss alla æiið þrá,
i engla þinna dýi ð að ná.
Vor leii) má vevða bráð sern iöng:
vor bæn, að fáum þér, með söng,
að flytja ástar-óð og prís,
á engta vísn’ i Paradís.
Vér stöndum hér, i hóp og röð,
vor hjörlu til þin vona glöð,
að síðar frammi fgrir þér
í friði’ og gleði söfnumst vér.
P á 11 J ó n s s o n
þýddi úr dönsku.
GLEÐILEGRA J Ö LA
og gott nýtt ár, óskum við öllum, og
þökkum viðskiftin á árinu sem er að kveðja.
G. Ólafsson <ác Sandholt.
88
írtílr-TÍ!'-:
Óska öllum íslenskum bókamönnum
GLEÐILEGRA JÓLA.

^æææææææææææsæææææææææææææ
æ
GLEÐILEGRA JÓLA 88
æ
óska eg öllum minum viðskifta- æ
æ
GLEÐILEG JÓL!
Húsgagnaverslun Kristjáns Siggeirssonar.

GLEÐILEG JÓL!
æ
ææææææææææææææææææææææææææ
CD
GLEÐILEGRA JÓLA
og farsælt nýtt ár óskum við öllum okkar
vi ðskiftavin um.
Verslunin Þörf.
wiiiiiiiiHiiiiHmiiimiiininiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHmmiuiiiiiiiiiiiuinni
n • ■ i GLEÐILEG JÖLl Skóversl. IArus G. Lúðvígsson. ==
i EE

iHiiiiiMuiuiuiuiuiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiniiiniiiiiiiniiiiniiiiiiiiiiiiuimi
um það, af hverju nefndar
voru „brandadyr“. Var það ekki
af því, að um þær dyr væru
brandadyrnar voru óæðri, þvi
liöfuð-bæjardyrnar nefndust
karldyr. Þær vom fyrir höfð-
bomir brandar (meðan nógir ingja og gesti, ásamt heima-
voru skógarnir) til eldunar, fólki.
bæði í eldaskálum og innan-
bæjar eldhúsum? Stóm bæimir
voru i minsta lagi tvidyraðir, og
V. G.
Klæðaverksm. Álafoss.
nymiiiimmiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiifiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiyi
= G I. EÐ I L E G JÓL!
Verslunin Fillinn,
iAiugaveg 79.

GLEÐILEG JÓL!
Nýja blikksmiðjan.
GLEÐILEG JÓL!
Einar O. Malmberg.