Morgunblaðið - 13.10.1957, Blaðsíða 18

18
MORCrWRT 4
Sunnudagur 13. okt. 1957
Sextugur
Haraldur Hallddrsson
bóndi Efri-Rauðalæk
í>EIR, sem leggja leið sína um
Holtin hafa sjálfsagt veitt at-
hygli reisulegu býli,' sem stendur
á austurbakka Rauðalækjar. Þar
eru miklar byggingar og víðáttu-
miklir töðuvellir. Þetta er Efri-
Rauðalækur og bóndinn þar, Har
aldur Halldórsson, er sextugur í
dag. Það væri að sjálfsögðu hægt
að segja margt í þessu tilefni, þó
að hér verði aðeins stiklað á
stóru.
Haraldur er fæddur að Syðri-
Rauðalæk og dvaldist þar að
mestu til fullorðinsára. Á unga
aldri mun hann hafa stundað
nám í Hvítárbakkaskóla og all-
lengi var hann togarasjómaður á
veturna. Kynntist hann þannig
mönnum og málefnum og munu
honum hafa orðið þau kynni gott
veganesti á lífsleiðinni.
Haraldur hóf búskap að Efri-
Rauðalæk er hann var orðinn
fulltíða maður og hefur búið þar
langa tíð við rausn og skörungs-
skap. Er nú bú Haralds eitt hið
stærsta hér í sveit og rekið af
miklum myndarskap, enda á ýms
an hátt til vandað að allt sé sem
bezt úr garði gert.
Ýmsum trúnaðarstörfum hefur
Haraldur gegnt hér í sveit. Tvö
félög tel ég sérstaka ástæðu til
að nefna, sem hann hefur verið
og er formaður í. Hér hafði um
langa tíð verið starfandi búnað-
arfélag er náði yfir þrjá hreppa.
Árið 1942 var því breytt í þrjú
félög. Var þá Haraldur einróma
kjörinn formaður Búnaðarfélags
Holtahrepps og hefur verið það
síðan. Vann hann ásamt fleirum
mjög að undirbúningi og stofnun
ræktunarsambandsins hér á
þessu svæði. Enda er Haraldur
mjög mikill ræktunarbóndi með
mikinn áhuga um almennar fram
farir í þeim málum. Hitt félagið,
er ég vil minnast á, er sjúkra-
samlagið. Löngu áður en lögin
um sjúkrasamlögin í hinni nú-
verandi mynd urðu til, beitti
Haraldur sér fyrir stofnun sjúkra
samlags hér í sveitinni. Hefur
hann alla tíð verið formaður þess
og látið sér mjög annt um vöxt
þess og viðgang. Hygg ég, að á
engan sé hallað þó sagt sé, að
engum manni eigum við sveit-
ungarnir eins mikið að þakka og
Haraldi í sambandi við sjúkra-
samlagið, enda hefur hann alla
tíð mjög borið hag þess og vel-
ferð fyrir brjósti.
Fleira mætti nefna hér þó að
það verði ekki gert að sinni. Ráð
Haralds þykja jafnan traust og
ákveðin, enda maðurinn þannig
að hann meinar jafnan í fullri
alvöru það, sem hann segir, og
stendur við það.
Haraldur er kvæntur myndar-
og dugnaðarkonu, Ólafíu Sigur-
þórsdóttur. Hefur hún reynzt hon
um traustur lífsförunautur. Eiga
þau fimm börn, sem öll eru kom-
in nokkuð á legg og taka orðið
virkan þátt í hinum myndarlega
búskap foreldra sinna.
í fljótu bragði mætti virðast,
að Haraldur hefði ekki mjög lagt
land undir fót á lífsleiðinni, því
að á milli æskustöðvanna og bú-
skaparbýlisins er ekki nema
meðallöng bæjarleið, enda liggja
löndin saman. En þeir, sem tala
við Harald og þeir, sem þelckja
hann, komast fljótt að raun um
að hann hefur mörgu kynnzt og
er alls staðar vel heima á at-
hafna- og fjármálasviðinu. Þess
vegna er gott að tala við hann
um ýmsa þá hluti, sem mestu
máli skipta iyrir vöxt og við-
gang þjóðfélagsins.
Haraldur var alinn upp á stóru
heimili, þar sem var margt fólk
við störf og rekinn stórbúskapur
af myndarbrag miklum. Sjálfur
hefur hann jafnan haft stórt
heimili og stórbú og þannig getað
unnið að áhugamálum sínum.
Ég veit að í dag hefðu margir
viljað heimsækja Harald og eiga
ánægjustund með fjölskyldunni,
en ekki getur orðið af því að
sinni, þar sem móðir hans, Val-
gerður Runólfsdóttir, á Syðri-
Rapðalæk, lézt fyrir fáum dög-
um. En í huganum réttum við þér
allir höndina, Haraldur, með
þeirri ósk að þú megir lengi enn
vinna heill og glaður að áhuga-
málum þínurn.
M. G.
★
Haraldur Halldórsson, bóndi
að Efri-Rauðalæk, er 60 ára í dag.
Hann er fæddur að Syðri-Rauða-
læk og ólst þar upp hjá afa sín-
um og ömmu og móður sinni,
Valgerði Runólfsdóttur, sem nú
er dáin fyrir fáum dögum.
Efri-Rauðalækur er stór jörð
og margbreytilegt land. Skiptast
þar á valllendisásar, holt og mýr-
ar. Þessa jörð kaus Haraldur sér
til búsetu. Hann sá hvað þar var
hægt að gera og hann var ekki
lengi að velta vöngum yfir því.
Hann lét verkin tala. öllu var
umrótað, stóru, gömlu grasgefnu
en kargaþýfðu túni og móum
allt í kringum túnið, öllu breytt
í rennislétt tún. Það lét hann
sér ekki nægja á ræktunarsvið-
inu. Þá var farið út í mýri, þar
sem hagaði vel til með áveitu.
Mýrin tætt í sundur, hlaðnir
garðar fyrir vatnið, veitt á og
girt. Nú er þarna mörg hundruð
hesta slægja sem aldrei bregzt
gras á. Þá var og umrótað gömlu
kofunum og allt byggt upp á fá-
um árum, bæði íbúðarhús, fjós,
hlöður og fjárhús fyrir mörg
hundruð fjár. Einnig voru alls
konar vélar keyþtar og var þar
á meðal fyrsta dráttárvélin, sem
kom í Holtin.
Búið á Efri-Rauðalæk er stórt
og afurðamikið, enda hefur bónd
inn lagt mikla rækt við fénað
sinn og miklu til kostað. Hann
hefur skilið þi. manna bezt að
jörðin og fénaðurinn er banki
bóndans og jörðin skilar því aft-
ur, sem í hana er lagt.
Haraldur byrjaði búskap á erf-
iðum tímum. Þá var kreppa,
en hann hafði trú á framtíð sveit
anna og því gekk hann á land af
aflasælum togara eitt vorið og
fór að búa á Efri-Rauðalæk. —
Honum hefur orðið að trú sinni.
Hann hefur verið heppinn með
allt. Hann á góða konu, Ólafíu
Sigurþórsdóttur, og fimm efnileg
börn, sem nú eru að verða stoðir
heimilisins.
Haraldur er búinn að vinna
mikið, bæði til sjós og lands.
Hann hefur ekki hlíft sér við
erfiði og eigi dregið sig í hlé við
að hjálpa nágrönnum, sem oft
hafa til hans leitað með að hjálpa
veikum skepnum. Á því sviði er
hann fremri sumum dýralækn-
um.
Haraldur hefur lengi staðið
framarlega í félagsmálum sveit-
ar sinnar, hlaðinn margs konar
störfum, sem of langt yrði upp að
telja.
I dag ætluðum við sveitungar
hans og fleiri að heimsækja hann
og eyða hjá honum einni kvöld-
stund, en af því getur ekki orðið,
þar sem móðir hans er nýlátin.
Ég þakka honum hjálpsemi og
góðvild mér og mínum auðsýnda
frá því að ég kom í þennan hrepp
öllum ókunnur, fyrir hartnær 40
árum. Ég vona að hann eigi
marga og bjarta daga framundan
og að lífsgleði og starfsgleði end-
ist honum ævina alla.
H. E.
I B M rafmagnsritvél og
Hermes ritvél
með rafmagnsvalsi og
Gestetner f jölritari.
7/7 sölu
Tilboð óskast. — Til sýnis l skrifstofu
Loftleiða, Reykjanesbraut 6.
i
i
(
í
I
*
LESBÓK BARNAM -rA
LESBÓK BARNANNA
S
ii frændi notar sjóinn og sólskinið. Hann hefur ekki
ígmynd um, að stór krabbi hefur komið auga á
mn og situr um að laumast að honum og klípa hann
tána. — En það er aðeins ein leið, sem krabbinn
;tur komist. — Getur þú fundið hana?
hugsaði til þess, að við
sundkennsluna kynni að
blotna á honum nefið. En
frændinn vissi, hvernig
hann átti að kenna Óla,
því að einu sinni hafði
hann verið vatnshræddur
sjálfur. Hann stakk upp
á því, að þeir færu tveir
einir í litla vík, þar sem
engir aðrir voru. Loksins
féllst Óli á það, og þeir
lögðu af stað.
Hér verður ekki mikið
sagt frá fyrsta sundtím-
anum. Óli myndi áreiðan-
lega ekki kæra sig um
það. En þegar honum
lauk, hafði hann þó lært,
að vatnið var ekki eins
hræðilegt og hann hafði
haldið, og að Helgi frændi
var fyllilega fær um að
gæta hans og kenna hon-
um. Ekki liðu margir dag-
ar þangað til hann var
farinn að fljóta, þegar
hann tók sundtökin. —.
Aldrei á æfi sinni hafði
Óli verið eins glaður og
hann var þá.
„Þú skalt nú ekki halda
að þú sért orðinn útlærð-
»ir“, sagði Helgi frændi
brosandi. „Þegar þú ferð
í hópinn með krökkunum
á baðströndinni verður þú
að synda eins vel og þau
og helzt betur“.
Óli dró heldur ekki af
sér. Vatnshræðslan var
horfin og nú stóð honum
á sama, þótt hann af og
til sypi á söltum sjó.
í rúmlega hálfan mánuð
æfði Óli sig marga tíma
á dag og árangurinn af
kennslu Helga frænda
kom brátt í ljós. Hann
lærði ekki aðeins venju-
ægt bringusund, heldur
líka baksund, skriðsund
og köfun.
Loksins rann dagurinn
upp, þegar Helgi frændi
sagði, að nú væri hann
orðinn nógu duglegur til
að synda með hinum börn
unum á baðströndinni.
Óli flýtti sér að klæða
sig úr, og fara í nýju sund
skýluna, sem Helgi frændi
hafði gefið honum. Hann
stóð spölkorn frá hinum
börnunum og neyddi sig
til að bíða sem lengst með
að sýna þeim, hvað hann
gæti.
Allt í einu heyrði hann
óp utan frá ströndinni.
Hann sá, að hin börnin
höfðu líka heyrt það, því
að þau hættu leiknum og
störðu út á sjóinn. Óli
varð fyrstur til að koma
auga á ljóst höfuð og
hendi, sem veifaði til
þeirra langt undan landi.
„Það er Karen“, kallaði
Óli, „ég þekki hana á hár-
inu. Hún hlýtur að hafa
fengið krampa".
Tveir, þrír drengir
höfðu þegar kastað sér
til sunds og voru á leið
út, þegar Óli hljóp eins
og örskot niður að sjón-
um.
Gusurnar gengu frá
honum, er hann þeyttist
út í og hann synti skrið-
sund eins hratt og hann
gat. Hann fór fljótlega
fram úr hinum drengjun-
um, en nú var enginn tími
til að hælast um yfir því.
Hann átti nokkra metra
eftir, ' þegar hann
andaði hann djúpt að sér
og kafaði. Gegnum grænt
vatnið sá hann ógreyni-
lega ljóst höfuð Karenar
fyrir sér. Með því að beita
ítrustu kröftum gat hann
náð taki um handlegginn
á henni og sparkað frá
sér, uns þau komu upp á
yfirborðið. Hann sogaði
að sér loftið, honum
fannst, að hann væri að
kafna.
Nú voru þrír af hinum
drengjunum komnir á
rétti honum hendina og
sagði:
„Aldrei, aldrei skulum
við framar stríða þér,
Óli“.
Kæra Lesbók.
Ég kalla mig
Dalamær og er
Dísu
Karenu sökkva. ÁkvefflSfc^Ég slcrifaði þér, þegar þú
komst fyrst út í Morgun-
blaðinu og hef safnað þér
frá byrjun.
Nú ætla ég að senda
þér nokkuð í blaðið. Viltu
svo segja mér, að hverju
þér finnst mest gaman og
hvað þú vilt helzt fá
bllÖj*
Hvernig finnst þér
skriftin?
staðinn og í sameiningu . þessu.
tókst þeim að synda með
Karenu til lands. Þegar
þeir voru komnir á svo
grunnt vatn, að hægt var
að vaða, hafði Karen jafn
að sig það mikið, að hún
komst hjálparlaust á land.
Þegar þau höfðu öll fast
land undir fótum aftur,
var það, að einhver sagði.
„Óli getur synt“.
Hin tóku undir það og
ekki var laust við, að Óla
fyndist hann stækka, þeg-
ar Karen gekk til hans,
Vertu svo blessuð, kæra
Lesbók, ég vona, að þú
j gætir notað eitthvað af
Dísa Dalamær.
Krossgáta
Hestnafn.
4. sundfugl. — 5. manns-
nafn.
Lóðrétt: 1. Bæjarnafn.
— 2. árstíð. — 3. illgresi.
G á t u r :
Maður gekk upp að fjalli,
á leiðinni mætti hann
karli.
Karlinum fylgdu
synir sjö,
syninum hverjum
börnin tvö.
Hvað fóru margir fætur
heim að Fjalli?
★
Hvað er það
sem hest og skip
hagsamlega prýðir,
en á mönnum allan svip
afskræmir og niðir?
S k r í 11 a :
Hann: Hvers vegna ertu
að fá þér fótabað? Bíll-
inn getur komið, þegar
minnst varir.
Hún: Ég er ekki að fá
mér fótabað. Ég stakk
bara fótunum í vatn, svo
að blómin haldist lengur
lifandi í hárinu á mér!
★
Við þökkum Dísu kær-
lega fyrir bréfið og efnið,
sern hún sendi í blaðið.
Um skriftina er það að
segja, að prentið er gott,
en skrifstafirnir eru ekki
ennþá allir jafn fallegir.
Með meiri æfingu verða
þeir áreiðanlega jafnari.
Mundu að stafirnir eiga
að vera af jafnri stærð,
með jöfnum halla og
tengdir saman með jöfn-
um millibilum. Ef þú
manst það og vandar þig
alltaf verður skriftin þín
falleg.
Efnið, sem blaðið fær