Morgunblaðið - 10.10.1958, Blaðsíða 17

Föstudaorur 10. okt. 1958
v o n c z is n t. a ð i ð
\7
Oðrum fórst en ekki þér
MIÐVIKUDAGINN 1. þ. m. birt-
ist í Þjóðviljanum greinarkorn
undir fyrirsögninni: Baráttan um
Alþýðusambandið. Höfundur þess
arar mæðugreinar er hálfgerður
mæðumaður — allfrægur þó,
hér í Reykjavík og jafnvel
víðar um land. Þessi maður hei.t-
ir Árni Ágústsson. Ekki meira
um frægð hans að sinni.
Þeir sem bezt þekkja til þessa
manns undrast það ekki þó hálf-
kunningi minn Árni sé nú augna
blikinu talsvert taugabilaður og
miður sín yfir því að verða
kannske einu sinni enn skipreika,
Svo oft hefur hann lent í slíkum
pólitískum slysum, að það hlýtur
að taka mjög á taugar manna,
sem fyrir eru andlega óhraustir,
enda ber grein hans öll vott um
mikið hugarvíl, samhliða ruglingi
á staðreyndum, sem auðsjáan-
lega stafar af yfirspenntum taug-
um. Ég vil því í þessu sambandi,
sem hálfkunningi hans ráðleggja
honum að leita strax til góðs
læknis og umfram allt að taka
sér hvíld.
í upphafi mæðugreinar sinnar
fyllist hann heilagri vandlætingu
yfir því, að Alþýðuflokkurinn,
sem hann segir áður hafa verið
skjól og skjöld virkrar og vax-.
andi verkalýðsbaráttu skuli enn-
þá teljast lýðræðisflokkur Þenn-
an flokk yfirgaf Árni á sítium
tíma með mjög takmarkaðri
sæmd. En hvers vegna yfirgaf
hinn hjartahreini nddari Árni
þennan góða flokk? Fann hann
kannske ekki þar nægilegt skjól'
'í hretum lífsins eða var skjöldur
flokksins orðinn skörðóttur fyrir
aðgerðir Árna og hans nótintáta?
Neyðarákall hans nú til Alþýðu-
flokksins hljómar sem örvænt-
ingarbæn frá glötuðum syni, sem
biður sér fyrirgefningar á víxl-
sporunum — að sér verði á ný
veitt skjól við skjöldinn.
^ Grunntónn bænarinnar hjá
Árna er sá, að honum virðist
hafa orðið eitthvað á í vinnu-
brögðunum fyrir húsbændur sína
kommúnista og er hann nú orð-
inn hræddur við „straff" frá
þeirra hendi ef illa fer í Alþýðu-
sambandskosnmgunum — og jafn
vel hvort sem er.
Það skyldi vera, að Árni hafi ekki
heldur betur orðið var við það.
að verkamenn eru hættir að trúa
loforðum húsbænda hans, komm
únistanna í Dagsbrún. Árna hafa
verkamenn aldrei trúað hvort
sem er og það veit hann fullvel
sjálfur, svo oft hefi ég sagt hon-
um það og sannað. Og ætli það
sé svo fjarri sanni, að Árni hafi
skrifað þessa mæðugrein sína til
þess að biðja um gott veður“ hjá
húsbændum sínum og sannfæra
þá um hollustu sína. En ekki
væri Árna láandi þótt hann væri
dálítið hyskinn í hjásetunni því
ekki hefur atlæti húsbændanna
verið það gott við smalann eða
nestið svo ríflegt — og ekki hefir
tiltrú þeirra til hans verið svo
mikil, að hann skuldi þeim
neina sérstaka hollustueiða eða
hundslega flærð.
Árni kvartar mjög yfir því, að
einhverjir vondir menn hafi
tvístrað fyrir sér hjörðinni, þ. e.
að verkamönnum sé orðið full-
komlega ljóst, að húsbændur
Árna hugsi meira um flokkslega
hagsmuni kommúnistaflokksins
heldur en kjarabaráttu Dagsbrún
armanna, að þeir ætli sér í krafti
þess, að þeir hafa stjórn Dags-
brúnar í höndum sér að draga
alla verkamenn í einn diik:
kommúnistaflokksins á íslandi.
En enginn vafi er á því, að ís-
lenzkir verkamenn kæra sig ekki
um slíkt.
Öðrum fórst, en ekki þér, —
svo má segja um Árna hálfkunn-
ingja minn, þar sem hann varpar
ókvæðisorðum að okkur starfs-
félögum sínum, sem stöndum
honum þó fyllilega jafnfætis
andlega og líkamlega svo ekki
sé meira sagt. Samkvæmt því,
sem Árni segir, erum við bæði
ófélagsvanir og fávísir sendlar.
Vesalings Árni, aumt er hans
hlutskipti. Heldur vildi ég vera
bæði fávís og ófélagsvanur held-
ur en að vera barinn áfram eins
og fjötraður fangi til hvers kyns
óhappaverka og níðskrifa um
vinnufélaga mína og fá að laun-
um lítilsvirðingu og aumkun
vinnufélaganna, en fyrirlitningu
fangavarðanna, sem herða þuma.
skrúfurnar að fingrum Árna.
Um samninga DagsVjrúnar væri
sitthvað hægt að segja, en það
mun ég þó ekki gera að smni.
Hefði þó vel þolað að fá þá betri
því mig munar um 6% í nær þrjá
mánuði, þótt Árna muni kannske
ekki um það. Ja, öðru vísi mér
áður brá, þegar Árna kom það
vel, að honum væri réttur siuá-
skildingur. Eða hvort man Árni
það nú?
Eitt er það þó í grein Árna,
sem talizt getur til þeirrar sér-
stöku verkalýðsástar og baráttu-
vilja verkalýðnum til handa, sem
kommúnistar svo mjög guma af
og telja að falli bezt að því for-
ystuhlutverki, sem þeir hrópa
svo hátt um að þeir hafi að gegna
hérlendis, en það er ögrunin og
hlökkunin yfir því, að Hlíf í
Hafnarfirði hafi ekki náð jafn-
góðum samningum og Dagsbrún.
Er þá von þótt mér verði spurn:
Hvers á Hlíf að gjalda af hálfu
Dagsbrúnar? Dagsbrún sem ævin
lega hefur viljað telja sig for-
ystufélag verkalýðsbaráttunnar í
landinu, neitaði Hlíf nú í samar
algjörlega um samstöðu í þeim
samningaviðræðum og kjarabar-
áttu sem framundan var. Komm-
únistarnir i Dagsbrún máttu ekki
heyra samstöðu nefnda- á nafn.
Því spyr ég — og því spyrja svo
ótalmargir aðrir: Hvers vegna
ekki samstöðu verkalýðsfélag-
anna í sumar eins og ævinlega
áður?
Nei, Árni ætti sem minnst. að
státa af samningum Dagsbrúnar.
Þar hafa samningar raunverulega
verið festir allt þangað tit
snemmsumars árið 1960, en hjá
Hlíf eru þeir lausir í júní 1959.
Það getur svo farið, að okkur
Dagsbrúnarmönnum þykj langt
að bíða eftir því að samningstím-
inn líði ef tíðni dýrtíðarskrúf-
unnar heldur áfram að aukast í
sama hlutfalli og nú er. Og þau
3,5% sem fengust umfram sam-
inga Hlífar hrökkva þá sjálfsagt
skammt til þess að bæta það upp
ásamt þeim biðtíma sem var á að
við fengum okkar samninga
gerða. En gorhljóð Árna yfir þess
um ímynduðu yfirburðum Dags-
brúnarstjórnarinnar er líxaot því,
þegar hrafn sér hræ úti í haga
| og býst til að rífa það í sig.
Og þá keyr’ir nú fyrst um þver-
^ bak þegar Árni fer að ræöa um
| endurbætur kommúnista á féiags
málum Dagsbrúnar. Hann vílar
ekki fyrir sér að segja, að stjórn
Sigurðar Guðnasonar hafi frá
j upphafi starfsdaga unnið mark-
visst að því að færa allt félagslíf
Dagsbrúnar í betra og lýðræðis-
legra horf heidur en áður hafi
verið. Hann telur þar fram m. a.
að þá fyrst hafi verið upp tekiiln
sá sigur, að láta löggiltan endur-
skoðanda endurskoða reiknínga
; Dagsbrúnar. Þarna skýtur Árni
i þó yfir markið — svo sem hans
var von og vísa — rétt eins og
hann hafi verið eitthvað vank-
aður þegar þessir atburðir gei ð-
ust. Eða man Árni ekki lengur
eftir því, að hann var starfsmað-
ur á skrifstofu Dagsbrúnar hjá
hinni svonefndu „tætingsstjórn“,
sem hann talar um í greininni, og
það sem meira er: hann virtist
bara kunna vel við sig þar, enda
var hann þá meðhöndlaður sem
maður. En á Árna sannast hið
fornkveðna: Þangað sækir klár-
inn, sem hann er kvaldastur.
Árni gleymdi að geta þess í
grein sinni að fyrsta „lýðræðis-
lega“ athöfn kommúnista eftir,
að þeir tóku við stjórn Dagsbrún-
ar var að sparka Árna þaðan eftir
að þeir höfðu narrað hann með
loforðum um gull og græna
skóga ef hann sviki sinn fyrri
húsbónda og velgjörðarmann,
Héðin Valdimarsson, en félli
þess í stað fram og tilbæði komm-
únista. Þessa freistingu fremur
en aðrar stóðst postulinn Árni
ekki.
En varðandi hina löggiltu end-
urskoðun er það að segja, að hún
var fyrst framkvæmd árið 1940
og svo aftur árið 1941 og var á
báðum þessum aðalfundum út-
býtt fjölrituðum og löggiltum
endurskoðuðum reikningum. Hitt
er annað, að ég hygg, að komm-
únistum hefði orðið þungt fyrir
fæti að afnema þessa aðferð við
reikningana, sem þeir þá hefðu
ef til vill haft löngun til, ef dæma
má eftir því hverja meðferð
reikningar Iðju fengu hjá komm-
únistanum, sem þar var formaður
um árabil. Sama máli gegnir einn
ig um kjörskrár. Þær voru út-
búnar af lýðræðissinnum og af-
hentar kommúnistum við kosn-
ingarnar í ársbyrjun 1942. Ein-
hvers staðar hefur skrúfa losnað
í höfðinu á Árna hálfkunningja
minum þegar hann komst í þjón-
ustu núverandi húsbænda sinna,
enda getur það ekki talizt unciar-
legt með mann, sem ekki hefur
sterkari skaphöfn eltir að hafa
lent í jafnmörgum pólitískum
hrakningum, andlegri og líkam-
legri áþján í hinum nýja stað.
Árni getur með sanni tekið sér
í munn orð Skugga-Sveins:
„Gekk ég norður kaldan Kjöl.
Kosta fárra átti völ.“ Á þessari
göngu er Árni Ágústsson sannar-
lega nú, og ekki munu húsbænd-
urnir hafa fyllt mal hans vega-
nesti af meiri rausn né höfðings-
skap en venja þeirra er. Þrátt
fyrir góða viðleitni Árna til þess
að gjöra þeim allt til hæfis er
hann gat.
En ekki myndi Árni af þeim er
hann gjörst þekkja vera talinn
traustur gæzlumaður — hvorki
fjöreggs eða fúleggs komrnúnista
flokksins. Hann gæti hæglega
hent það óhapp að verða skjálf-
hentur og þá gjarnan missa úr
hendi sér eða jafnvel fleygja frá
sér bæði fjöreggi og fúleggi. Og
hvernig færi þá fyrir kommúnist-
um ef þeir misstu hvort tveggja
— og kannske Árna með.
Gamall Dagsbrúnarmaður.
Lokasalan
stendur aðeins nokkra daga enn. Allar vörur verzlunar-
innar seldar með stórkostlegum afslætti. Eina útsalan í
bænum. — Komið og gerið góð kaup.
Verzlunin ÞJÓRSÁ
Laugaveg 11.
Uppskeruhótíð garlyrkjubændo
verður að Hlégarði, laugardaginn 11. þ.m. kl. 8,30.
Þess er vænst að allt garðyrkju- og blómabúðarfólk
fjölmenni. —
Nefndin.
Nýr bíll óskast!
Nýr eða nýlegur amerískur fólksbíll
óskast keyptur. — Staðgreiðsla.
Aðal Bilasalan
Aðalstræti 16, sími: 3-24-54
Ný bifreiðasala — Höfum opnað bifreiðasölu undir nafninu
Bifreiðasalan og leigan Ingólfsstræti 9
Nýir og notaðir bílar í miklu úrvali. — Rúmgott sýningarsvæði.
Biireiðarsaian og leigan Ingólfsstræti 9, símar 19092 og 18966
Nýkomnar Tékkneskar
gúmmíbomsur kurlmunnu
lágar með rennilás. Verð kr. 87,-