Morgunblaðið - 20.12.1958, Blaðsíða 1

24 siður
Emil Jónsson gerir tilraun til
stjórnarmyndunar
Kommúnistar krefjast að Eysteinn
Jónsson fái ekki oð vera í nýrri stjórn

E nn ei nn „f! okks sv i ka r i
•//
BLAÐINU barst síðdegis í
gær eftirfarandi frétt frá
skrifstofu forseta Islands:
„Emil Jónsson, forseti sam-
einaðs Alþingis, gekk á fund
forseta íslands í dag og tjáði
tionum, að hann væri reiðu-
búinn að verða við tilmælum
forseta um að gera tilraun til
st j órnarmyndunar.“
Emil Jónsson átti m.a. tal við
fulltrúa Sjálfstæðisflokksins áð-
ur en hann ákvað að gera tilraun
til stjórnarmyndunar. Afstaða
Sjálfstæðismanna til nýrrar ríkis
stjórnar mun að sjálfsögðu mót-
ast af málefnum. Þeir telja
brýna nauðsyn á því, að sett
verði ný kjördæmaskipun, að
verðbólgan sé stöðvuð og kosn-
ingar fari fram svo fljótt sem
verða má.
Þessi þrjú skilyrði eru nátengd.
Ranglætið í kjördæmaskipuninni
á drjúgan þátt í fjárhagsöngþveit
inu. Vöxt verðbólgunnar verður
að stöðva nú þegar. En lækning
meinsemdarinnar fæst einungis
með margháttuðum ráðstöfunum,
sem sjálfsagt er að almenningur
kveði á um með kosningum.
Fásinna væri hins vegar að
ganga til kosninga án þess að
kjördæmaskipuninni væri jafn-
framt breytt.
Lárens-siglinga-
leiðin lokast
MONTREAL, 19. des. (NTB). —
Nítján skip eru nú frosin inni í
höfninni í Montreal Voru
þau á ferð í hinni nýju
Sánkti Lárens-siglingaleið, þeg-
ar grimmdarfrost skullu yfir. Er
kanadískur ísbrjótur, McLean á
leiðinni til þeirra, en það mun
taka hann tvo daga að komast
þangað.
V-stjórnarflokkarnir, a. m. k.
Framsókn og kommúnistar, ótt-
ast hins vegar kosningar eins og
heitan eldinn. Þeir vilja þess
vegna flest til vinna til að koma
í veg fyrir þær þangað til 1960.
Á bak við tjöldin hefur því
stöðugt að undanförnu verið unn-
ið að endurreisn V-stjórnarinnar
í einhverri mynd. Þar hafa
kommúnistar sett sem ófrávíkjan
legt skilyrði að Eysteinn Jóns-
son væri sviftur ráðherradómi.
Viss öfl innan Framsóknar eru
óðfús til að nota tækifærið og
velta Eysteini. Verður enn ekki
sagt, hvernig þeirri viðureign
lyktar.
Kleemola gerir enn
tilraun til stjórn-
armyndunar
HELSINGFORS, 19. des.
(NTB). — Kauno Kleemola
frá Bændaflokknum gerir enn
tilraun til stjórnarmyndunar.
Að þessu sinni reynir hann að
mynda svonefnda „forseta-
ríkisstjórn", þ.e. hann fylgir
tillögum Kekkonens forseta
um að mynduð verði ríkis-
stjórn sem í eiga sæti 8 menn
sem ekki eru sósíalistar, 7
Jafnaðarmenn og tveir eða
þrír kommúnistar. Yrði þetta
þá í rauninni eins konar þjóð-
stjóm, því að hún hefði yfir-
gnæfandi meirihluta á þingi.
I henni er ætlað að sitji einnig
ópólitískir embættismenn.
Tilraunir Kleemola í þessa
átt strönduðu þó, þegar nokkr
ir helztu stjórnmálaforingjar
svo sem Hezmaiki núverandi
fjármáiaráðherra og Ralf
Törngren hafa neitað þátttöku
í stjórninni.
Mynd þessi var tekin haustið 1955, þegar tvístirnið B & K fóru i skemmtiferð saman um
Indland. Nú hefur „flokkssvikarinn" og „skemmdarverkamaðurinn“ Búlganin verið látinn játa
syndir sínar og lýsa yfir að hann dáist að viturlegri flokksforystu Krúsjeffs.
Búlganin játar að hafa verið leið-
togi skemmdarverkaklíku í rúss-
neska kommúnistaflokknum
Kveðst nu hafa sannfærzt um viturlega
foiustu Krusjeffs
f GÆRKVÖLD flutti Búlg
anin fyrrverandi forsætis-
ráðherra Sovétríkjanna
mikla játningu á fundi mið-
stjórnar kommúnistaflokks-
Síðasta gervitungl Bandaríkja-
vegur fjórar smálestir
manna
WASHINGTON, 19. des. —
(NTB) —■ Bandaríkjamenn
skutu á loft síðastliðna nótt
gervitungli sem vegur 3900
kílógrömm. Er það þyngsta
gervitungl, sem fram til
þessa hefur snúizt kringum
jörðina. Fer það kringum
hana á 100 mínútiun.
Að þessu sinni var notað við
tungskotið eldflaug af gerðinni
Atlas, sem er ein stærsta eldflaug
Bandaríkjanna og hefur m. a.
reynzt vel í tilraunum Bandaríkja
manna með langdrægar eldflaug-
ar. Hafa þeir nokkrum sinnum
getað skotið henni nær 10 þús.
km. vegalengd frá Ameríku til
Suður-Afríku og hún komið nið-
ur í Atlantshafið mjög nærri þeim
stað sem áætlað var.
Það var flugher Bandaríkjanna
sem framkvæmdi þetta tungl-
skot. Atlas-eldflaugin er knúin
áfram af þiem sprengihylkjum
og er brennsluefni fljótandi.
Tvær minni eldflaugar voru
utan á hinni stóru, aðallega til
að stýra henni réttilega á braut
hennar kringum jörðina.
Eldflaugin náði meir en 27 þús.
kílómetra hraða á klst., en skotið
heppnaðist þó ekki betur en vel,
því að of mikill rnunur er á
minnstu og mestu fjarlægðar
gervitunglsins frá jörðinni. —
Minnsta fjarlægð brautar þess
frá jörðu er 188 km, en mesta
fjarlægð frá jörðu er um 1000
km. Þetta veldur því að gervi-
tunglið verður ekki langlíft. Mun
það ekki haldast á lofti nema
í tvær vikur. Þá mun það rekast
inn í gufuhvolf jarðar og brenna
upp.
Hið nýja gervitungl er bæði
það þyngsta og stærsta sem sviíf-
ið hefur umhverfis jörðma. Er
það vel sýnilegt með berum aug-
um, aðallega á suðurhluta jarð-
ar, í Argentínu, Suður-Ameríku
og Ástralíu, en einnig sést það
frá Norður-Afríku, írak og Ind-
landi.
í gervitunglinu er mikið af alls
konar mælitækjum. Mesta þýð-
ingu munu radíótilraunirnar þó
hafa. Er gervitunglið að þessu
sinni búið radíótækjum, sem taka
við skeytum frá jörðinni. Þegar
tunglið hefur farið einn hring
kringum, jörðina mun það senda
sömu orðsendinguna frá sér með
öðrum tækjum. Munu vísinda-
menn margt geta ráðið af þeirri
útsendingu um radíólög og hlust-
unarskilyrði. Með þessari tilraun
er stigið fyrsta sporið í þá átt
koma upp endurvarpsstöðvum á
gervitunglum, sern getur ger-
breytt allri útvarpstækni á jörð-
inni.
Það er álit vísindamanna í
Framhald á bls. 2
ins rússneska. Hann játaði
þar að hafa tekið þátt í sam-
særi illræmdra skemmdar-
varga gegn sósíalismanum
og kommúnistaflokknum. í
lok játningar sinnar kvaðst
Búlg'anin vona að fá nú að
lifa í friði og þurfa ekki að
skipta sér meir af stjórn-
málum.
Játning Búlganins hefur nú
verið birt 1 Pravda. Þar segir
hinn afsetti forsætisráðherra, að
allar þær sakir, sem Krúsjeff hafi
borið á hann og meðsamsæris-
menn hans séu réttar.
Sagði Búlganin, að hann hefði
verið þátttakandi í andflokks-
legri klíku ásamt þeim Molotov,
Malenkov, Kaganovich og Shepi-
lov. Hafi þeir oft haldið fundi í
skrifstofu hans og hafi hann orð-
ið leiðtogi þeirra.
Þá tekur Búlganin til að gagn-
rýna „klíkubræður“ sína og fer
um þá hinum háðulegustu orð-
um. Hann segir t. d. að Molotov
hafi ekkert vitað um iðnað eða
landbúnað og ekki verið í nein-
um tengslum við almenning,
heldur alger skrifstofublók.
Þá segir hann um Kaganovich,
að hann hafi verið málgefinn og
hafi tafið menn frá vinnu með
hrókaræðum. Malenkov segir
hann hins vegar að sé slægur og
brögðóttur tækifærissinni, reiðu-
inn að vinna hvers konar illvirki,
ef hann aðeins sjálfur hafi hag af
því.
Játningu sinni lýkur Búlganin
með því að lýsa því yfir að nú
sjái hann hve flokksforusta fé-
laga Krúsjeffs sé viturleg.
★
Krúsjeff hélt ræðu í dag í mið-
stjórn kommúnistaflokksins um
stefnuskrá flokksins. sem síðan
var samþykkt. Hann sagði að hin
andflokkslega klíka Búlganins,
Molotovs o. s. frv. hefði framið
ægileg skemmdarverk í landbún-
aði Sovétríkjanna. Taldi hann að
mistökin í landbúnaðinum gætu
haft alvarlegar afleiðingar, ekki
aðeins fyrir landbúnaðinn, held-
ur fyrir framsókn kommúnism-
ans.
I stefnuskrá flokksins segir, að
það hafi verið eitt mesta fram-
faramál rússnesks landbúnaðar
að þeir Molotov, Kaganovich o.
fl. fjandmenn voru fjarlægðir. í
stefnuskránni segir einnig að
landbúnaðarstefna Krúsjeffs hafi
borið ríkulegan ávöxt. Henni sé
það að þakka hve kornuppskeran
er mikil nú.
Miðstjórnin samþykkti og til-
lögur Krúsjeffs um að auka ár-
lega hveitiframleiðslu úr 16,5
millj. tonnum í 18 millj. tonn.
Laugardagur 20. desember.
Efni blaðsins er m.a. :
Bls. 3: Öilum byggðum Vestfjarða
verði hið fyrsta komið I sam-
band við akvegakerfi landsins.
(Frá Alþingi).
— 6: Bókaþáttur (s-a-m) — Kirkjan
og skýjakljúfurinn (Þorsteinn
Jónsson).
— 12: Ritstjórnargreinin: — Nefnum
hlutina réttu nafni.
Hvað á eiginmaðurinn að segja
konu sinni? (Utan úr heimi).
— 13: Að vestan: Heimsókn að Þing-
eyrL