Morgunblaðið - 20.12.1958, Blaðsíða 2

MORCTfNTtT ifíífí
Stórfelld fjölgun erlendra
togara og rányrkja
Noregsstrendur
NORSKA BLAÐIÐ Aftenposten I íbúar Norður-Noregs byggi svo
skýrir frá því að tala erlendra
togara á fiskimiðunum við Noreg
hafi þrefaldast síðan íslendingar
færðu Iandhelgi sína út í 12 sjó-
mílur. Þessi fjölgun erlendra tog-
ara hefur í för með sér algera
rányrkju á miðunum og álitið
hugsanlegt, að Norðmenn telji sig
tilneydda að víkka landhelgi sína
annaðhvort í sex eða tólf sjó-
mílur.
Nils Lyzö fiskimálaráðherra
segir Aftenposten, að þetta sé
alvarlegt vandamál og muni hann
ræða um það við Halvard Lange
Utanríkisráðherra jafnskjótt og
þessi samráðherra hans snýr
heim frá Parísar-ráðstefnunum.
Lyzö ráðherra bendir á það, að
til alla afkom* sína á fiskveiðum.
Nú streyma stöðugt inn kærur
frá Norður-Noregi vegna þess
tjóns sem skeytingalausir togara-
menn valda á veiðarfærum Norð
manna. Norskir fiskimenn segja,
að framkoma togaramanna sé
slík að norsk fiskiskip séu útilok-
uð frá veiðum utan landhelgi.
Krafa fiskimanna um víkkun
landhelginnar verður æ hávær-
ari.
Ráðherrann segir, að Norð-
menn kjósi helzt að víkka land-
helgi sína með samningum við
aðrar þjóðir, en nú fylgjast norsk
yfirvöld spennt með þróun mál-
anna, sérstaklega með hinni stór-
felldu fjölgun erlendra togara á
miðunum.
Mikoyan vœnfanlegur
í einkaheimsókn til
B and aríkjanna
WASHINGTON, 19. des. (NTB).
Bandaríska utanríkisráðuneytið
tilkynnir að Anastas varaforsæt-
isráðherra Rússlands hafi fengið
bandaríska vegabréfsáritun. Á
miðvikudaginn barst utanrikis-
ráðuneytinu í Washington ósk frá
rússneska sendiráðinu um að Mik
oyan fengi að koma til Banda-
ríkjanna í boði Menshikovs
sendiherra. Búizt er við að Mik-
oyan fljúgi vestur um haf í byrj-
un janúar og dveljist í Ameríku
í tvær vikur.
Bandarískir blaðamenn lögðu
hart að Lincoln White fulltrúa
bandaríska utanríkismálaráðu-
neytisins að skýra frá þvi, hvort
Mikoyan kæmi vestur um haf að
einhverju leyti í boði Bandaríkja
stjórnar.
White harðneitaði slíku. Hann
sagði að það eina sem væri vitað
um hina áætluðu för væri að
Mikoyan ætlaði að koma sem
gestur Menshilovs sendiherra. Ef
Mikoyan óskaði að ræða við full-
trúa banadrísku stjórnarinnar,
þá yrðu möguleikar á þvi athug-
aðir strax og óskir um það bær-
ust.
Ákvörðun Mikoyans um að
ferðast til Bandaríkjanna vekur
mikla athygli, ekki sízt vegna
þess, að hann hefur opinberlega
látið i ljós að æskilegast sé að
stórauka verzlunarsviðskipti
milli Rússlands og Bandaríkj-
anna.
Samsýning Guðmundar Einarssonar frá Miðdal og Höskuldar
Björnssonar á Skólavörðustíg 43 hefur nú staðið í eina viku
og 16 myndir selst. Hefur verið bætt nýjum myndum í skörð-
in, því kaupendur geta tekið myndirnar með sér heim. —
Sýningin verður opin fram yfir helgi, alla virka daga milli
ki. 14—22 og allan daginn á sunnudaginn. Myndin hér að ofan
er af æðarfuglum, máluð af Höskuldi Björnssyni.
Eisenhower talaði fyrstu
orðin til jarðar utan úr
geimnum
WASHINGTON, 19. des.
(Reuter). — Hið stóra banda-
ríska gervitungl útvarpaði í
kvöld (kl. 7,15 eftir ísl. tíma)
jólaboðskap frá Eisenhower
forseta. Er það í fyrsta skipti
sem slíkur boðskapur berst til
jarðarinnar utan úr himin-
geimnum.
★ í gervitunglinu er lítið
segulbandstæki. 48 klst. áður
en tunglingu var skotið á loft
talaði Eisenhower forseti inn
á segulbandi nokkur vel valin
orð.
A Þegar gervitunglið flaug
yfir Canaveralhöfða í kvöld
ýttu vísindamenn á rafmagns-
hnapp. Hann sendi skeyti til
gervitunglsins um að tækin
skyldu lesa af segulbandinu.
★ Orð forsetans heyrðust, þó
nokkuð misjafnt eins og í
bylgjuhreyfingu. Sum orðin
heyrðust mjög skýrt, en önnur
voru trufluð af útvarpshljóð-
um. Boðskapur hans var þessi:
A „Þetta er forseti Banda-
ríkjanna. Það er vegna hinna
miklu framfara vísindanna,
Minningargjafir
og áheit til
S.V.F.Í.
EINS og kunnugt er, þá er Slysa-
varnafélag íslands að reisa hús
fyrir félagsstarfsemi sína við
Grandagarð í Reykjavík. Að und-
anförnu hafa borizt gjafir og
áheit til Slysvarnahússins hvaðan
æva að af landinu. M. a. komu
stjórnarkonur úr Kvennadeild
Slysavarnafélagsins í Reykjavík
á skrifstofu félagsins og afhentu
fimmtíu þúsund krónur til björg-
unartækja útbúnaðar í hið n>'ja
Slysavarnahús, í minningu lát-
ins formanns þeirra frú Guðrúnar
Jónasson. Aðrar gjafir er félaginu
hafa nýlega borizt eru tvö þús-
und krónur frá Jóni Jónssyni,
Grettisgötu 36 í Reykjavík_ til
minningar um látna konu hans
Sigríði Andersdóttur. Frá Erlendi
Marteinssyni, Naustum, Barða-
strönd kr. 500.00 til minningar
um foreldra hans, Ólafíu Þórðar-
ardóttur og Martein Erlendsson,
Siglunesi. Ennfremur kom vestur
íslendingur, Óskar Gíslason tog-
araskipstjóri frá Boston á skrif-
stofu félagsins og færði því kr.
eitt þúsund að gjöf frá aldraðri
móður sinni, Kristínu Jónsdóttur
frá Haugi í Gaulverjabæjarhreppi
en hún er 12 barna móðir og vill
hún á þennan hátt sýna forsjón-
inni þakklæti sitt fyrir góða hand
leiðslu fram á þennan dag. Þá
hafa borizt kr. fimm þúsund og
fimm hundruð frá Hornafirði í
björgunarskútusjóð Austurlands
og kr. eitt hundrað frá gömlum
Eyrbekking í sama skyni.
Bandariska kvikmyndaleikkonan Jayne Mansfield á von á
barni á næstunni. Hún hefur látið gera glæsilegt barnaher-
bergi fyrir hið væntanlega afkvæmi sitt og var þessi mynd
tekin nýlega í hinu tilbúna herbergi.
Jayne giftist Mickey Hargitay síðastliðið haust. Hann var
fegurðarkóngur heimsins svo að fallegt ætti afkvæmið að
verða. Mickey hefur lýst því yfir að ef þetta verður drengur,
eigi hann að heita Miklcs, en ef það verði stúlka þá skuli hún
heita Kamilla Jólianna.
sem ég get nú talað til ykkar
utan úr himingeimnum, þar
sem bandarískt gervitungl er
á sveimi. Boðskapur minn er
einfaldur. Ég get fullvissað
alla um þá ósk Bandaríkjanna
að á jörðu megi ríkja friður
og gæfa og gengi meðal allra
manna.
★ Næst verður gerð tilraun
til að útvarpa frá jörðinni til
gervitunglsins og útvarpa þvi
aftur frá segulbandi þess til
jarðar.
rilraunir með
hreindýrabú
STOKKHÓLMI, 19. des. (NTB)
— Sænska vatnsorkumálastofn-
unin er nú að hefja tilraunir með
ræktun hreindýra með alveg nýj-
um hætti. Er tilraunin gerð í
Lappaþorpinu Sierri í Norður-
Svíþjóð.
Ástæðan til þess að vatnsorku-
málastofnunin skiptir sér af
þessu er sú, að vegna vaxandi
vatnsmiðlunar í sambandi við
raforkuverin verður æ erfiðara
að flytja hreindýrin yfir fljót-
in, svo að flakk Lappanna verð-
ur örðugleikum háð.
Tilraunin felst í þvi að öflug-
ar girðingar eru gerðar kringum
stór beitarlönd og er ætlazt til
að þau nægi hreindýrum Lapp-
anna sem búa í hverju þorpi.
Jafnframt verða gerðar tilraunir
með að kynbæta hreindýrin svo,
að þau verði staðbundnari. Ef
það tekst myndu Lappabændur
geta lifað af hreindýrabúskap og
mikilli framleiðslu á mjólk og
kjöti.
„ÚrvaF4, 6. heíti
1958
TÍMARITIÐ „Úrval“, 6. hefti 17.
árgangs er komið út og flytur
að vanda fjölbreytt efni. Meðal
greina þess má nefna „Skuggar
Guðanna", eftir hið heimskunna
leikritaskáld Arthur Miller,
„Monaco — minnsta ríki í heimi“,
„Horfum reiðilaust til framtíð-
arinnar“, „Augnþjálfun og akst-
urshæfni“, „Hvað er að hjóna-
bandi þínu?“, „Geimfari á ann-
arri plánetu", „Ráð, sem dugði“,
„Hálfur magi er betri en enginn“,
„Sýn mér trú þína af verkunum",
„Ég er albínó“, „Hagnýting sól-
orkunnar", „Ópíumreykingar í
Kowloon" og „Hjá Boris Past-
ernak“ eftir sænska akademíu-
meðliminn NilsÁkeNilsson.Grein
arnar eru þýddar úr ýmsum merk
um tímaritum í Bandaríkjnum,
Bretlandi og á Norðurlöndum.
Þá eru tvær sögur i heftinu:
„Vögguvísa“ eftir Arnold Gris-
man og „Fjársjóðurinn“ eftir
John Cheever.
Heftið er 120 blaðsíður.
Ltugardagur 20. des. 1958
Rapacki-áætlun
myndi eyðileggja
NATO
PARÍS, 19. dec. (NTB). Lauris
Norstad yfirhershöfðingi NATO
lýsti því yfir í dag á fundi með
ýmsum þingmönnum frá NATO-
ríkjunum að hann teldi sig ekki
geta fullnægt skyldum sínum, að
skipuleggja varnir Vestur-Evrópu
ef tillaga Rapackis utanríkisráð-
herra Póllands uoa brottflutning
alls herliðs frá Þýzkalandi væri
samþykkt.
Hann kvaðst og hafa áhyggj-
ur af því, að Evrópuríkin lækk-
uðu herskyldutíma sinn niður
fyrir átján mánuði og benti á
það, að lierskyldutími í Rússlandi
væri þrjú ár.
Kveikt á jólatré
Frederiksbergs
í dag
HAFNARFIRÐI. — í dag klukk
an 4 verður kveikt á jólatré því,
sem vinabær Hafnarfjarðar,
Frederiksberg í Danmörku hefir
gefið hingað. Mun ambassador
Dana hér á landi, E. A. Knuth
greifi, afhenda tréð, en danskur
drengur tendra ljósin. Stefán
Gunnlaugsson bæjarstjóri flytur
ávarp og sr. Garðar Þorsteinsson
jólahugvekju Ennfremur syngur
barnakór jólasálma.
Jóltréð er á Thors-planinu, og
hafa starfsmenn Rafveitunnar
séð um uppsetningu þess og sett
á það ljósaperur. — Einnig hefir
verið sett upp jólatré á Hamrin-
um og sést það langt að.
í frétt hér í blaðinu um jóla-
tré úr Undirhlíðum fyrir ofan
Hafnarfjörð, var ranglega sagt
frá því að tré þaðan hafi verið
sett upp fyrir utan kirkjurnar.
Þeim hefir verið komið fyrir
inni í kirkjunum og er hvort tré
um tveir metrar. Hin trén, er
felld voru, eru flest 2—3 metra
há. — G.E.
Bátar fá nýjar
vélar
AKRANESI, 19- des. — Togar-
inn Bjarni Ólafsson er að koma
hingað með afla sinn af Fylkis-
miðum við Nýfundnaland.
Þrír bátanna héðan munu fá
nýjar vélar nú fyrir áramótin og
í byrjun komandi árs. Einn
þessara báta er Keilir, sem búið
er að setja í 280 hestafla NVM
vél og gengur báturinn nú 12
mílur. Verið er að setja Listervél
í Fram, 300 hestafla og í janúar-
mánuði n.k. verður lokið við að
setja nýja 280 hestafla NVM vél
í Ásbjörn. — Oddur.
— Gervitungl
Framh. af bls. 1
Washington, að þetta tunglskot
muni hraða því verulega, að
hægt verði að skjóta út í heiminn
mönnuðum geimförum.
Merkilegast er þó talið, að
bandarískum eldflaugasérfræð-
ingum tókst að þessu sinni að
stýra eldflaug inn á rétta braut.
Fram að þessu hefur ekkert ver-
ið hægt að breyta stefnu eldflaug
arinnar eftir að hún byrjaði að
hefja sig á loft. Nú er eldflauginni
hins vegar fjarstýrt. Næsta stigið
er, að hægt verði að fjarstýra
eldflauginni á réttan hátt inn I
gufuhvolfið.
Vísindamönnum í Evrópu kem-
ur saman um að þetta tunglskot
Bandaríkjamanna sé mjög merki
legt, einkum vegna radíó-tilraun
anna og einnig vegna þess, að
hepnnaðist að fjarstýra tunglinu.
Á hitt er ekki lögð nein áherzla
þótt þetta sé þyngsta gervi-
tunglið. Stærsta rússneska gervi-
tunglið vó um 1300 kg.