Morgunblaðið - 12.05.1959, Qupperneq 3

Þriðjudíjgur 12. maí 1959
JUORCVNTtLAÐIÐ
3
Bandaríska yfirlitssýningin
opnuð sl. laugardag
Þar gefst kostur á að sjá fjöl-
margar þekktar frummyndir
KLUKKAN 16 á laugardag var
opnuð í Listasafni ríkisins banda
ríska yfirlitssýningin „Níu kyn-
slóðir amerískrar myndlistar", að
viðstöddum forsetahjónunum,
biskupnum, ráðherrum og mörg-
um listamönnum.
Fyrstur tók til máls Gylfi Þ.
Gíslason, menntamálaráðherra,
og bauð hann sýninguna vel-
komna. Næst talaði Donald Wil-
son, forstjóri Upplýsingaþjónustu
Bandaríkjanna og flutti kveðju
frá sendiherra Bandaríkjanna
hér á landi, sem er fjarverandi
um þessar mundir. í>á talaði
Lawrence A. Fleischman, sem
lánað hefur meiri hluta sýning-
armyndanna úr dýrmætu einka-
safni sínu, og kom sjálfur fyrr í
vikunni hingað til lands, til að
vera viðstaddur opnunina. For-
maður menntamálaráðs, Helgi
Sæmundsson, þakkaði fyrir hönd
menntamálaráðs og opnaði sýn-
inguna. Gils Guðmundsson, fram-
kvæmdastjóri Menningarsjóðs,
kynnti ræðumennina.
Kl. 6 var sýningin opnuð
almenningi og var hún mjög vel
sótt um helgina, enda ekki á
hverjum degi tækifæri til að sjá
hér í Reykjavík svo margar
frummyndir eftir -þekkta málara.
Er sýningin hugsuð sem þver-
skurður af merkustu tímaskeið-
um og stefnum amerískrar mynd
listarsögu, að svo miklu leyti sem
slíkt er mögulegt með sýningu
74 málverka.
I sýningarskránni segir E. P.
Richardson, forstöðumaður Lista
safnsins í Detroit, en það sá um
val myndanna á sýningunni og á
fjölmargar af myndunum: „Lista
safnið í Detroit er stolt af því að
hafa jafnan átt í fórum sínum
listaverk, sem þótt hafa með því
bezta, er land vort hefur upp á
að bjóða í menningu og listum,
allt frá upphafi lýðveldisins til
vorra daga. Vér söknum að sjálf-
sögðu myndanna meðan þær eru
fjarvista, en það er oss gleðiefni,
að listunnendur á íslandi skuli
nú einnig fá tækifæri til að njóta
þeirra“.
Vonandi láta Reykvíkingar
slíkt tækifæri ekki úr greipum
sér ganga.
Kosningar á Alþingi
Á FUNDI sameinaðs Alþingis í
gær var kosið í milliþinganefnd-
ir og fleiri nefndir og einnig kosn
ir endurskoðendur Landsbankans
og Útvegsbankans. Voru kosnir
tveir endurskoðendur Lands-
banka fslands og hlutu kosningu
þeir Guðbrandur Magnússon og
Jón Kjartansson, alþm. Endur-
skoðendur Útvegsbanka íslands
til tveggja ára voru kjörnir þeir
Björn Steffensen endurskoðandi
og Karl Kristjánsson alþm.
tryggur Klemensson og Karl Guð
jónsson, alþm.
í fimm manna milliþinganefnd
til þess að rannsaka og gera heild
artillögur um lausn á atvinnu-
málum og félagslegum vandamál
um öryrkja í landinu voru kjörn
ir Oddur Ólafsson, læknir, Svav-
ar Pálsson, endurskoðandi, Pétur
Pétursson, alþm., Eysteinn Jóns-
son, alþm., og Sigursveinn' D.
Kristinsson.
Hljómsveitarstjórinn Castagnino.
STAKSTEINAR
1.3 milljón nýia-
skattar á dag
íslendingur, blað SjalfstæðiS-
manna á Akureyri ræðir 1. mai -
sl. um loforð vinstri stjórnarinn-
ar um að „brjóta blað í íslenzk-
um stjórnmálum“ og „gripa fast
um taumana“ í efnahagsmálun-
um. Síðan kemst blaðið að orði á
þessa leið:
„Efndirnar urðu, sem kunnugt
er, þær i efnahagsmálunum, að
stjórninni tókst að leggja 1220
millj. kr. í nýjum sköttum á þjóð-
ina og þá fyrst og freinst á neyzlu
varninginn.
Þetta samsvarar því að vinstrl
stjórnin hafi lagt 1,3 milljón kr.
á dag í nýjum sköttum á þjóðina
í þá tæpa 900 daga, er hún sat að
völdum. Ástandið var þá orðið
þannig í efnahagsmálunum, er
ríkisstjórn Hermanns Jónassonar
hrökklaðist frá völdum, að „ný
verðbólgualda var skollin yfir“.
Þótt mönnum muni við þessar
kosningar verða tíðrætt um kjör. -
dæmamálið, og það hróplega
ranglæti, sem Framsóknarflokkur
inn vill viðhalda í þeim efnum,
mun mönnum ekki gleymast, að
það voru einmitt þessir sömu
Framsóknarmenn ,sem lofuðu að
lækna efnahagskerfið en efndu
það með því að sökkva þjóðinnl
enn dýpra í verðbólgufenið. Það
mun verða munað á kjördegi í
vor“.
í þriggja manna milliþinga-
nefnd til að endurskoða ábúðar-
lög og lög um ættaróðal og erfða
ábúð voru kjörnir Jón Sigurðs-
son alþm., Ágúst Þorvaldsson,
alþm. og Pálmi Einarsson, land-
námsstjóri.
f fimm manna nefnd til að at-
huga á hvern hátt unnt sé óð búa
öldruðu fólki skilyrði til að nota
starfsorku sína voru kjörin Ragn
hildur Helgadóttir, alþm., Kjart-
an J. Jóhannsson, alþm., Ólafur
Ólafsson, læknir, Sigríður Thor-
lacíus og Alfreð Gíslason, alþm.
f fjögra manna nefnd til að
skipta fjórveitingu til skálda, rit-
höfunda og listamanna, voru
kjörnir Þorsteinn Þorsteinsson,
fyrrv. alþm., Helgi Sæmundsson
ritstj., Jónas Kristjánsson frá
Fremstafelli og Sigurður Guð-
mundsson ritstj.
f fimm manna nefnd til að
skipta fjárveitingu til atvinnu-
og framleiðsluaukningar voru
kjörnir Sigurður Bjarnason al-
þm., Magnús Jónsson, alþm., Emil
Jónsson, forsætisráðherra, Sig-
• •
Olvun sænskra
barna hneykslaði
Dani
KAUPMANNAHÖFN: — Um
helgar og á almennum frídögum
fjölmenna Svíar jafnan til Kaup
mannahafnar. Óvenjumikill ferða
mannastraumur var 1. maí s.l., og
segir danska lögreglan, að sjaldan
eða aldrei hafi verið jafnmikið að
gera á þessum tíma árs og einmitt
þennan dag. Mestum erfiðleikum
ollu sænskir unglingar, á aldrinum
14—15 ára. Ölvun meðal þeirra
var svo áberandi og mikil, að al-
veg gekk fram af Dönum. Leituðu
margir þessara unglinga á náðir
lögi'eglunnar. Höfðu þá drukkið
frá sér allt vit og margir tapað
armbanlsúrum og peningaveskjum
sínum. Mikill f jöldi svaf úr sér öl-
vímuna í bækistöðvum lögregl-
unnar, en síðan héldu unglingarn-
ir heimleiðis úr „skemmtiföriimi“.
Stórkostleg hrifning á Rigoletto
HÉR í Reykjavík er aðeins eitt
hús til, þar sem unnt er að nafn-
inu til að flytja óperur, Þjóðleik
húsið. En hvorttveggja er, að
skilyrði eru þar svo hörmuleg að
búizt er við því á hverri stundu
að hljóðfæraleikararnir neiti
með öllu að láta skipa sér ofaní
hina fóránlegu gryfju, enda berst
þaðan mjög illa allur hljómur
Guðm. Jónsson.
og ekki unnt að bæta úr því nema
með ærnum kostnaði. Hitt er líka
vitað að full þörf er fyrir leik-
húsið til að halda hér uppi leik-
starfssemi einni, meðan gamla
Iðnó er eina leikhúsið við hlið-
ina á því. Þegar vitað er að inn-
an skamms er von á fullkomnu
óperuhúsi í hinni nýju byggingu
Háskólans væri barnalegt að fara
að kosta milljón krónum til að
breyta Þjóðleikhúsinu í viðun-
andi óperuhús. Meðal annars af
fyrrgreindum ástæðum er vel til
fundið að flytja öðru hverju ó-
perur annarsstaðar, þó nokkuð
skorti á um fullkominn aðbúnað
og af öðrum aðilum með annað
hitastig í æðum og annarskonar
smekk og áhugamál. Samkeppnin
skapar meiri fjölbreytni og hærri
standard.
★
Hitt er svo einnig mjög um
talað víða að æskilegt sé einmitt
að flytja sem flestar óperur jöfn
um höndum í konsertformi. í
stað þess að leika og syngja hlut-
verkin, séu þau einvörðungu
sungin, en þá er heldur ekki
nauðsynlegt að hljómsveitin sýni
söngvurunum jafnmikla tilhliðr-
unarsemi og hljómsveitarstjórinn
fær einnig betur notið sín. En
óperur eru nú fyrst og fremst
söng- og tónleikar en ekki leik-
sýningar. Þannig er á margan
hátt mjög ónægjulegt að fá óper-
ur jafnframt fluttar eins og hér
hefir verið gert.
★
Þetta er þriðja konsertuppfærsl
an sem Sinfóníuhljómsveitin
stendur að og tvímælalaust ein
hin bezta. Hingað er nú ráðinn í
annað sinn italski hljómsveitar-
stjórinn Castagnino en hann flutti
hér áður óperuna La Boheme á
vegum Tónlistarfélagsins og Fé-
lags einsöngvara og fer ekki á
milli mála að það er bezta óperu-
uppfærslan hér gerð með inn-
lendum söngvurum.
★
Rigoletto undir stjórn Castagn
ino var vitanlega flutt í hinum
rétta ítalska anda. Það var Verdi
sjálfur sem hér er að baki, á því
var enginn efi. Rigoletto söng
Guðmundur Jónsson eins og áð-
ur og á þar aðeins eitt orð við:
Stórkostlegur. Sjálf Scalaóperan
væri fullsæmd af slíkum söng,
enda fór stjórnandinn ekki dult
með þá skoðun. Þuríður Pálsdótt-
ir söng Gildu ákaflega fallega, en
frúin mun rétt nýstaðin upp úr
inflúenzu og fékk ekki notið sín
fyllilega. Sama er að segja um
ítalann Bichini, sem söng hlut-
verk hertogans. Hann var svo
kvefaður að til mála kom að
fresta leiknum, en hér er um
heljarrödd að ræða, sem við fá-
um nú vonandi að heyra í essinu
sínu á næstu sýningunum. önn-
ur aðalhlutverk sungu Kristinn
Hallsson, Jón Sigurbjörnsson,
Einar Sturluson, og var söngur
þeirra allra með miklum ágæt-
um, en sérstaka athygli vakti nú
söngur Sigurveigar Hjaltested,
sem er mjög vaxandi söngkona.
Karlakórinn Fóstbræður aðstoð-
aði með mikilli prýði.
Á
Sýningin var rofin margsinnis
af hrifningu áheyrenda og að lok
um var hljómsveitarstjórinn
hylltur ákaflega og hrópað fer-
falt húrra.
★
Þessi uppfærsla á Rigoletto
þurfa allir tónlistarunnendur og
allir sem vilja njóta veruleg
skemmtilegrar kvöldstundar að
sjá og heyra.
— Vikar.
Unáurfag>, ar kvikmynáir
frá Kanaáa
SL. laugardag bauð aðalræðis-
mannsskrifstofa Kanada á ís-
landi fjölmörgum gestum að sjá
undurfallegar kvikmyndir frá
Kanada, sem gerðar hafa verið
á vegum kanadíska ríkisins. Var
sýningin í Nýja bíó kl. 2,30.
Fyrsta myndin sýndi þjóðveg-
inn mikla, sem lagður hefur ver-
ið þvert yfir Kanada, frá New
Foundland og" alla leið vestur að
Kyrrahafi. Um leið og veginum
var fylgt, var brugðið upp svip-
myndum af landslagi eg atvinnu-
vegum meðfram honum.
Þá var mynd af vetrarhátíð
hinna frönskumælandi íbúa Que-
bec-borgar, hinu fjöruga og frum
lega „karnevali“. Að lokum var
mynd um lifnaðarháttu Eskimóa
á Baffinseyju, og gerð listaverka
þeirra, sem Eskimóarnir höggva
úr grjóti. Er þar um sérkennilega
og forna list að ræða.
Myndirnar voru allar í litum,
ákaflega vel gerðar, fróðlegar og
skemmtilegar.
Fær hann að fljóta með?
Kommúnistar eiga nú í miklum
þrengingum með undirbúning
framboðslista síns hér í Reykja-
vík. Þeir gera sér ljóst að formað-
ur „Alþýðubandalagsins“, Hanni-
bal Valdimarsson, er svo óvin-
sæll í bænum að allar líkur benda
til að hið stórfellda tap flokksins
sem hófst í bæjarstjórnarkosning
unum muni halda áfram, ef þeir
sýna Reykvíkingum Hannibal að
nýju í öruggu sæti á lista sínum.
Af þessum ástæðum eru miklar
bollaleggingar uppi um það með-
al kommúnista að senda þennan
ólukkufugl sinn vestur á Vest-
firði, og er þá helzt rætt um að
hafa hann í kjöri annaðhvort á
ísafirði eða í Norður-ísafjarðar-
sýslu. En ekki þykir það heldur
vænlegt til fylgis fyrir flokkinn
fyrir vestan. Eins og kunnugt er
féll hann með miklum vábresti á
ísafirði í kosningunum 1953. Og
í Norður-ísafjarðarsýslu hefur
hann falhð tvisvar.
Tillaga
Páls Zóphóníassonar
Sú tillaga Páls Zóphoníasson-
ar, er hann setti fram í þingræðu
í efri deild fyrir skömmu, að allt
landið skyldi gert að einu kjör-
dæmi og þar kosið með hlutfalls-
kosningu til stjórnlagaþings, sem
Framsóknarmenn vilja láta kalla
saman ,hefur vakið mikla athygll
um land allt. Er fólki í sveitum
landsins farið að ofbjóða hringi-
andaháttur Framsóknarmanha. Á'
flokksþingi sínu samþykkja þeir
að öllu landinu skuli skipt í ein-
menningskjördæmi og uppbótar-
þingsætin lögð niður. Örfáum vik
um síðar vilja þeir halda uppbót-
arþingsætunum og fjölga þing-
mönnum þéttbýlisins jafn mikið
og lagt er til í stjórnarskrárfrum
varpi því, sem nú hefur verið af-
greitt á Alþingi. Loks leggur sv«
einn þingmaður þeirra til að land
ið skuli gert að einu kjördæmi
með hlutfallskoisningu, þegar
kjósa skal til stjórnlagaþings, sem
vitanlega fengi það hlutverk mei
j al annars að ákveða framtíðar-
1 skipulag kjördæma landsins.