Morgunblaðið - 10.07.1959, Qupperneq 3

Fösíudagtir 10. ’iúlí 1959
I/ O R C 11N R VA Ð1Ð
3
Fjölmennt skátamót
í Vaglaskógi
Eysteinn Jónsson Egill Thorarensen
Kjörnir til að varast pólitíska áróðursmenn, sérhagsmuna-
hyggju og gróðabrall.
AKUREYRI, 8. júlí. — Um síð-
ustu helgi fór fram geysifjöl-
mennt skátamót í Vaglaskógi í
Fnjóskadal. Mættu þar um 400
skátar innlendir og erlendir.
Voru útlendingarnir frá Banda-
ríkjunum, Norðurlöndum, Bret-
landi og Þýzkalandi.
Mót þetta er í tilefni 35 ára
afmælis Bandalags íslenzkra
skáta, en þess var minnzt með
hófi í Reykjavík. Við það tæki-
færi gerðist forseti fslands, herra
Ásgeir Ásgeirsson verndari skáta
hreyfingarinnar.
Stjórn SÍS áfram skipuð einlitum
framsóknarmönnum
„TÍMINN“ skýrði í gær frá
nokkrum ályktunum, sem
samþykktar voru á aðalfundi
Sambands íslenzkra sam-
vinnufélaga, sem nú er lokið,
svo og kosningum í stjórn
sambandsins og fleiri trúnað-
arstöður.
Kosning í stjórn og varastjórn
Það voru tveir menn, sem
kosnir voru í stjórnina, og urðu
fyrir valinu þeir Eysteinn Jóns-
son, alþm., sem var endurkjörinn,
og Egill Thorarensen, kaupfélags-
stjóri, kjörinn í stað Björns
Kristjánssonar, fyrrum kaupfé-
lagsstjóra, sem skv. frásögn blaðs
ins baðst undan endurkosningu.
Þessir tveir stjórnarmenn eru
báðir framsóknarmenn, sem
kunnugt er.
í varastjórn voru kjörnir þrír
menn, þeir Finnur Kristjánsson,
kaupfélagsstj. á Húsavík, Bjarni
Bjarnason, fyrrum skólastjóri á
Laugarvatni, og Eiríkur Þorsteins
son, kaupfélagsstjóri á Þingeyri
og fyrrverandi alþingismaður, en
þeir eru allir framsóknarmenn.
Fulltrúaráð samvinnufyrirtækja
Þá var kjörið í fulltrúaráð Sam
vinnutrygginga, líftryggingafé-
lagsins Andvöku og Fasteigna-
lánafélags samvinnumanna, og
voru eftirtaldir menn kjörnir:
Finnur Kristjánsson, Húsavík,
Guðröður Jónsson, Norðfirði,
Halldór Sigurðsson, Borgarnesi,
Jón Eiríksson, Volanesi, Kristján
Hallsson, Stykkishólmi, Steinþór
Guðmundsson, Reykjavík, og Þór
arinn Eldjárn, Tjörn; varamenn:
Hálfdán Sveinsson, Akranesi, Jón
as Jóhannesson, Reykjavík, og
Ólafur E. Ólafsson, Króksfjarðar-
nesi. Þessir menn eru allir fram-
sóknarmenn nema tveir; er annar
þeirra kommúnisti en hinn krati.
Þrjár ályktanir
Um frásögn „Tímans“ af sam-
þykktum aðalfundarins er það
að segja, að hann birti í gær 3
ályktanir. Eftir aðalfyrirsögn
blaðsins að dæma, metur það eina
þeirra sýnu mest, og fjallar hún
um gagnrýni þá, sem fram hefur
komið á því, hvernig framsóknar-
menn misnota SÍS flokki sínum
til framdráttar. Fyrirsögnin er:
„Pólitískum árásum harðlega mót
mælt“, en fyrir neðan er svo með
smærra letri sagt frá fordæmingu
fundarins á „ofbeldi Breta í land-
helgisdeilum".
Ályktunin um „árásirnar á sam
vinnuhreyfinguna“, sem blaðið
nefnir svo, er á þessa leið:
„Aðalfundur Sambands ísl.
samvinnufélaga, haldinn 7.—8.
júlí 1959, lýsir yfir undrun og
fyrirlitningu á árásum þeim sem
samvinnusamtökin í landinu og
starfsmenn þeirra hafa að undan-
förnu orðið fyrir af hálfu póli-
tískra áróðursmanna, er ganga er
inda sérhagsmunahyggju og
gróðabralls. Hafa þessir aðilar
ekki skirrzt við að kalla sam-
vinnusamtökin, sem nú skipa yfir
30 þús. félagsmanna, og eru opin
öllum almenningi til þátttöku,
auðhring og þjóðhættulegt fyrir-
tæki. Varar fundurinn almenning
við slíkum rökvillum og skorará
samvinnumenn að láta þessar
fjandsamlegu árásir efla sam-
stöðu sína“.
Þess er getið í blaðinu, hverjir
verið hafi flutningsmenn framan-
greindrar tillögu, og kemur í
ljós, að þeir eru allir framsókn-
armenn, nema e. t. v. 2 þeirra,
sem verið hafa nákomnir komm-
únistum. Þetta er vissulega at-
hyglisvert, þótt ekki sæti það
furðu. Flutningsmennirnir voru
annars þessir: Hallgrímur Sig-
tryggsson, Reykjavík, Björn
Björnsson, Hvolsvelli, Baldur
Baldvinss., Ófeigsstöðum, Bjarni
Bjarnason, Laugarvatni, Kjartan
Sæmundsson, Reykjavík, Ragnar
Pétursson, Hafnarfirði, Gunnar
Sveinsson, Keflavík, Sveinn Guð-
mundsson, Sauðárkróki, Egill
Thorarensen, Selfossi, og Guðröð-
ur Jónsson, Norðfirði.
Hinar ályktanirnar eru svo-
hljóðandi:
Ofbeldi Breta fordæmt
Aðalfundur Sambands ísl. sam-
vinnufélaga 1959, fordæmir of-
beldisaðgerðir Breta í ísl. land-
helgi og lýsir yfir því, að hann
telur ekki koma til mála að hvika
frá ákvörðun um tólf mílna fisk-
veiðilandhelgi. Fundurinn þakk-
ar starfsmönnum landhelgisgæzl-
unnar einarða framkomu gagn-
vart brezkum landhelgisbrjótum.
Þá lýsir fundurinn ánægju yfir
þeim sérstöku ráðstöfunum, sem
forstjóri og framkvæmdastjórn
Sambands ísl. samvinnufélaga
gerðu af þess hálfu á síðastliðnu
ári til þess að skýra erlendis
þetta lífshagsmunamál íslendinga
og telur mikilsvert, að allir, sem
til þess hafa aðstöðu, vinni að því
af alefli að kynna málstað íslands
á erlendum vettvangi þar til full-
ur sigur er unninn í landhelgis-
málinu“.
Trygging vinnufriðar
Aðalfundur Sambands ísl. sam-
vinnufélaga, haldinn 7.—8. júlí
1959, skorar á stjórn Vinnumála-
sambands samvinnufélaganna að
hlutast til um það, að nefnd sú
ljúki störfum hið allra fyrsta,
sem Alþýðusambandið annars
vegar og Vinnuveitendasamband-
ið hins vegar tilnefndu menn í
síðastliðið ár • samkv. tilmælum
ríkisstjórnarinnar „til viðræðna
um ýmis vandamál atvinnurek-
enda og launþega og freista þess
með þeim viðræðum að ná sam-
komulagi um meginreglur, er
stuðlað gætu að auknum vinnu-
friði í landinu.“ Telur fundurinn
tryggingu vinnufriðar eitt allra
brýnasta nauðsynjamál þjóðfé-
lagsins“.
Mótinu í Vaglaskógi stjórnaði
Tryggvi Þorkelsson skátaforingi
á Akureyri. Þar voru einnig
Jónas B. Jónsson skátahöfðingi
landsins, Hrefna Tynes, vara-
skátahöfðingi og kvenskátahöfð-
ingi. Veður í Vaglaskógi um helg
ina var fremur óhagstætt, lengst
af súld eða rigning og fremur
kalt. Þrátt fyrir þetta gerðu skát
arnir sér fjölmargt til skemmt-
unar, léku á hljóðfæri, sungu,
fóru í alls konar leiki og yfirleitt
allt það sem kátum og fjörugum
unglingum getur til hugar komið.
Skátarnir söfnuðust saman í skóg
inum síðari hluta laugardags, en
héldu svo aftur hingað til bæj-
arins á mánudaginn.
í gærkvöldi var mótinu form-
lega slitið á svæðinu við sund-
laug bæjarins. Var þar haldin
útiskemmtun með leikjum, söng
og hljóðfæraslætti.
Mót þetta var unglingunum til
mikillar ánægju bæði erlendum
og innlendum. Gagnkvæm kynn
ing var mikil og gerðu margir
það sér til gamans að skiptast
á smáhlutum svo sem sjálfskeið-
ingum, skeiðhnífum og öðru slíku
sem skátar bera jafnan á sér.
Þrátt fyrir óhagstætt veður þótti
mótið takast í alla saði ágæt-
lega. — vig.
Húsmæðraskólinn
að Staðarfelli
HÚSMÆÐRASKÓLANUM að
Staðarfelli var sagt upp 19. maí
síðastliðinn.
Sextán námsmeyjar voru í
skólanum í vetur. -
1 húsmæðraskólanum að Stað-
arfelli er mikil áherzla lögð á
vefnað, en auk þess var nú í vet-
ur kennd leður- og plastvinna,
vélprjón og föndur.
Mestur kostnaður á nemanda
varð innan við sjö þúsund.krón-
ur. Fæðiskostnaður á dag varð
kr. 14,50.
Forstöðukona skólans er frk.
Kristín Guðmundsdóttir frá
Egilsá í Skagafirði.
Vilja engin
kjarnorknvopn
LONDON, 8. júlí. — Brezki verka
mannaflokkurinn markar nú
stefnu sína í utanr'ikismálum.
Mun verkamannaflokkurinn m.
a. gera það að tillögu sinni, að
Bretar hætti öllum tilraunum
með kjarnorku- og vetnisvopn
til þess að skapa fordæmi meðal
annarra þjóða um að girnast
ekki kjarnorkuvopnin. Vill flokk
urinn að Bretar og Bandaríkja-
ménn einir hafi slík vopn, því
að ef fjöldi þjóða hefði þau und-
ir höndum mundi styrjaldarhætt-
an aukast enn. Tvö stærstu
verkalýðssambönd Bretlands, —
kolanámumenn og járnbrauta-
starfsmenn, hafa lýst samþykki
sínu við þessar tillögur.
Banl
iiaran
SHEFFIELD, 8. júlí. — Fjórir
skuggalegir menn rændu í dag
50 þús. sterlingspundum úr
bankabíl. Réðust þeir fyrst á bíl-
stjórann og tvo öryggisverði,
sem voru með bílnum, og gengu
af tveimur hálfdauðum.
Þetta er leirbrenndur veggskjöldur, gerður af Ragnari Kjartans-
syni, einn muna þeirra, sem hann sýnir nú i glugga Morgun-
blaðsins. (Ljósm. Mbl.: Ól. K. M.)
STAKSTEIHAR
,,Að öðrum ólöstuðum“
í Timanum í gær gefur for-
maður Sambands ungra Fram-
sóknarmanna ýmsum frambjóð-
endum flokks síns einkunn fyrir
frammistöðuna. Þar segir m. a.:
„Að öðrum frambjóðendum
Framsóknarflokksins ólöstuðum,
vil ég minnast á frammistöðu
Björgvins Jónssonar, sem hélt
kjördæmi sínu með glæsibrag,
þrátt fyrir margháttaða erfið-
leika og hatramruar tilraunir
stjórnarflokkanna til að fá kjós-
endur til að sameinast í því að
fella hann“.
Af þessu er svo að sjá sem
Björgvin hafi unnið mesta þrek-
virkið. Flestir mundu í Fram-
sóknar sporum þegja um Seyðis-
fjörð, en smekkvísin í þeim her-
búðum er ætíð hin sama. Af hin-
um „margháttuðu erfiðleikum“
Björgvins hafa menn heyrt það
síðast, að á kjördaginn hafi hann
sjálfur staðið fyrir utan kjörstað
og skrifað upp þá, sem þangað
komu. Inni mátti hann sem sé
ekki vera við þá iðju, vegna laga-
boðs, sem hann hafði sjálfur sett.
Lúðvík hjálpar Bretum
Allir hafa heyrt sagnir um það,
að þeir, sem látnir eru, átti sig
stundum ekki u því, að þeir séu
komnir í annan heim, heldur
haldi áfram að flögra á hinum
fornu slóðum. Svipað hefur Lúð-
vík Jósefssyni farið. Hann ætlaði
að fleyta sér og flokki sinum í
gegnum kosningarnar með mis-
notkun landhelgismálsins. Kjós-
endur fordæmdu þessar aðfarir,
felldu Lúðvík og fóru unnvörpum
frá flokki hans. En Lúðvík lætur
blað sitt, Austurland, skrifa og
Þjóðviljann endurprenta:
„Nú telja Bretar að í ljós hafi
komið, að áhugi íslendinga sé
ekki mikill fyrir stækkun land-
helginnar------“.
Það er Lúðvík sjálfur og hans
vinir, sem sögðu, að svona ætti
að túlka kosningaúrslitin, ef þeir
sjálfir töpuðu. Ef Bretar nú vitna
til þessa er heimildarinnar að
leita hjá Lúðvík. Sannlcikurinn
er hins vegar sá, að ósigur komm
únista hefur víða vakið meiri sam
hug með málstað okkar en áður
var fyrir hendi.
Menning í hættu?
Helgi Sæmundsson segir í Al-
þýðublaðinu í gær:
„Kjördæmabreytingin varð
mesta hitamál kosninganna, enda
við að búast. Margir létu tilfinn-
ingarnar ráða afstöðu sinni í þvi
efni. Rómantíkin virtist meira að
segja rísa upp frá dauðum. Kunn-
ur rithöfundur lét þess til dæmis
getið í blaðagrein, að skáld okkar
og listamenn reki ættir sínar til
fólks, sem byggt hefur útnes og
afdali, og þess vegna ættu gömlu
kjördæmin að haldast — ella
væri íslenzk saga og menning í
hættu.
Ég þekki vel og met mikils
menn eins og Þórodd Guðmunds-
son, Indriða Inuriðason og Þóri
Baldvinsson, sem allir hafa mælt
gegn kjördæmabreytingunni af
ræktarsemi við átthaga sína og
menningu þeirra. En þeir ættu
að vita betur en þeir láta í veðri
vaka. Enginn þeirra hefur týnt
Þingeyingnum úr fari sínu með
búsetu á Suðurnesjum. Og Guð-
mundur Leitinn á Sandi orti ekki
betur en synir hans af því að
hann var bóndi norður i Þing-
eyjarsýslu. Stephan G. Stephans-
son missti ekki skáldgáfuna við
að flytjast úr Þingeyjarsýslunni
og Skagafirðinum. Við mörkum
naumast menningu og skáldskap
bás eins og að hlaða grjótgarð
eða strengja gaddavir miili
staura"