Morgunblaðið - 08.03.1960, Blaðsíða 20

20
MORCVNfíLAÐIÐ
Þriðjudagur 8. marz 1959
«r íitruðu örlítið og ég vissi
ósköp vel hvað það var sem þær
þráðu mest ai öllu. Ég laut því
snöggt niður að henni og kyssti
hana á munninn.
Þ-etta var trúlofun okkar. Ég
hafði kysst hana af skyndingri
hvöt. Það hafði skeð án vitundar
minnar og vilja. En ég iðraðist
ekki eftir þessari ástarjátningu
minni því að í þetta skipti þrýsti
hún ekki ofsalega, litlu, þéttu
brjóstunum að mér, hélt mér
ekki föstum í faðmi sér í óráðs-
kenndri sæluvímu. Varir hennar
veittu mínum viðtöku, auðmjúk-
lega, eins og dýrmætri gjöf. Allir
þögðu. Svo barst allt í einu lágt
og feimnislegt hljóð úr einu
horni stofunnar. Fyrst var það
þvi líkast, sem einhver væri að
ræskja sig, en þegar við litum
upp, sáum við að það var Josef,
sem grét hljóðlega úti í horni.
Hann hafði látið frá sér kampa-
vínsflöskuna og snúið sér undan,
svo að við skyldum ekki sjá þessa
óviðurkvæmilegu geðshræringu
hans, en okkur fannst öllum sem
þessi klaufalegu tár hans væru
að renna , heit og svíðandi, niður
okkar eigin vanga. Skyndilega
fann ég hönd Ediths snerta mína.
„Réttu mér höndina eitt andar-
tak“.
Ég vissi ekki hvað hún ætlaði
að gera. Eitthvað kalt og slétt
kom við baugfingurinn. — Það
var hringur. — „Bara til að
minna þig á mig, meðan ég verð
1 burtu“, sagði hún eins og til af-
sökunar. Ég leit ekki á hringinn
— tók aðeins hönd hennar og
kyssti hana.
Þetta kvöld var ég guð. Ég
hafði skapað heiminn og sjá,
hann var fullur af góðvild og rétt
læti. Ég hafði skapað mannlega
veru, enni hennar var bjart, eins
og morguninn og geislabaugur af
hamingju endurspeglaðist í aug-
um hennar. Ég hafði hlaðið borð
ið með auði og allsnægtum. Ég
hafðí látið ávextina þroskast, vín
ið og matinn. Þessi vitni um of-
gnótt mína voru borin mér eins
og fórnargjafir. Þau komu á glans
andi diskum og yfirfullum körf-
um. Vínið glitraði, ávextirnir
glóðu — sætir og ljúffengir buðu
þeir sig munni mínum. Ég hafði
flutt birtu inn í þetta herbergi
og birtu inn í mannlegt hjarta.
Kertaljósin blikuðu eins og skín-
andi sólir í glösunum. Hvíti
borðdúkurinn glansaði eins og
snjór og ég fann það með stolti,
að manneskjurnar elskuðu þetta
Ijós, sem stafaði frá mér og ég
tók ást þeirra og varð drukkinn
af henni. Þau buðu mér vín og
ég tæmdi glas mitt í botn. Þau
buðu mér ávexti og hvers kon-
ar hnossgæti og ég gladdist af
gjöfum þeirra. Þau buðu mér lotn
ingu sína og þakklæti og ég þáði
lotningu þeirra og þakklæti eins
og mat-fórnir og drykkjar-fórn-
ir. —■
Þetta kvöld var ég guð. En ég
leit ekki kuldalega frá tignu há-
sæti niður á verk mín og dáðir.
Mildur og vingjarnlegur sat ég
þarna meðal sköpunarverka
minna. Á vinstri hönd mér sat
gamall maður. Hin mikla birta
góðvildar, sem frá mér stafaði,
hafði slétt úr hrukkunum á
skorpnu enninu, hrakið burt
skuggana, sem myrkvuðu augu
hans. Ég hafði numið dauðann í
burt frá honum og hann talaði
með rödd þess manns, sem ris-
inn er upp frá dauðum, þakklát-
ur fyrir kraftaverkið, sem ég
hafði gert á honum. Hægra meg
in við mig sat ung stúlka og hún
hafði verið örkumla manneskja,
hrekkjuð og þrælkuð og snöruð í
sinni eigin eymd. En nú varpaði
ljós afturbatans geislum sínum á
hana. Með anda vara minna hafði
ég lyft henni úr víti síns eigin
ótta, upp í himnaríki ástarinnar
og hringurinn hennar glitraði á
fingri mínum eins og morgun-
stjarnan. Andspænis mér sat önn
ur ung stúlka, sem éinnig brosti
þakklátu brosi, vegna ' þess að
það var ég sem gert hafði andlit
hennar svo fagurt. Það var ég
sem hafði gefið þeim allt sem
þau höfðu og reist þau við með
ur.dramætti nærveru minnar. öll
báru þau Ijós mitt í augum sín-
um og þegar þau litu hvert á ann-
að, var ég Ijóminn í augum
þreirra. Þegar þau töluðu saman,
var ég — og ég einn — efnið í
samræðum þeirra og jafnvel þeg
ar við þögðum, dvaldi ég í hugs-
unum þeirra, því að ég — og ég
einn — var byrjunin, miðpunkt-
luinn og uppruni hamingju
þeirra. Þegar þau lofuðu hvert
annað, voru þau að lofa mig og
þegar þau elskuðu hvort annað,
hugsuðu þau um mig, eins og höf
und og skapara allrar ástar. En
ég sat meðal þeirra, skoðaði verk
mín og sá að það var gott að hafa
verið góður við þessar heillum
flúnu manneskjur. Og með vín-
inu drakk ég ást þeirra og naut
með matnum hamingju þeirra.
Þetta kvöld var ég Guð. Ég
hafði stillt vötn óróleikans og rek
ið myrkrið úr hjörtum þeirra. En
frá sjálfum mér hafði ég líka rek
ið óttann og það var meiri frið-
ur í sál minni, en nokkru sinni
fyrr. Það var fyrst þegar kvöldið
var á enda og ég stóð upp frá
borðinu, sem ég fann til óljósrar
hryggðar, hinnar eilífu hryggðar
Guðs á sjöunda degi, þegar verki
hans er lokið og þessi tryggð mín
endurspeglaðist í andlitum
þeirra, þaðan sem öll birta var
skyndilega horfin. Því að nú var
kominn tími til að hverfa. Við
vorum öll undarlega hrærð, þar
eð við vissum, að nokkuð alveg
óviðjafnanlegt var að hverfa úr
sögunni, ein af þessum sjaldgæfu,
ótrufluðu stundum, sem eins og
skýin, koma aldrei aftur. í fyrsta
skipti olli það mér óróa að skilja
við Edith, og eins og sannur elsk
hugi, dró ég það eins mikið á
langinn og ég frekast gat, að
kveðja þessa stúlku sem elskaði
mig. Mikið væri þ.að ánægjulegt,
hugsaði ég með mér, að sitja enn
um stund við rúmstokkinn henn-
ar, strjúka hina grönnu, hvítu
hönd hennar og sjá hið við-
kvæma hamingjubros hennar
bregða birtu yfir andlitið. En það
var orðið áliðið kvölds og þess
vegna vafði ég handleggjunum
snöggt utan um hana og kyssti
hana á munninn. Ég fann að hún
hélt niðri í sér andanum, eins og
til þess að njóta enn betur hlýj-
unnar frá andardrætti mínum.
Svo gekk ég til dyra, í fylgd með
Kekesfalva. Eitt tillit að skilnaði,
enn eitt kveðju orð og svo hélt ég
heimleiðis, frjáls og öruggur, eins
og maður er alltaf að vel heppn-
uðu verki loknu, eftir fram-
kvæmd lofsverðra dáða.
Ég hraðaði mér fram í anddyr-
ið, þar sem Josef beið mín með
sverð mitt og húfu. Éf ég hefði
bara gengið hraðar. Ef ég hefði
bara verið kaldlyndari En gamli
maðurinn gat ekki slitið sig frá
mér. Hann greip enn einu sinni
í hönd mína, strauk enn einu
sinni handlegginn á mér og hélt
stöðugt áfram að endurtaka það
aftur og aftur, hversu þakklátur
hann væri mér og hvað ég hefði
gert fyrir hann. Nú gæti hann
dáið í friði, barnið hans fengi
lækningu meina sinna og nú væri
allt í bezta lagi og það væri allt
mitt verk, allt mitt verk. Vanlíð
an mín fór stöðugt vaxandi við
það að vera strokinn, og hafinn
svona til skýjanna í viðurvist
Josefs, sem beið þolinmóður með
álútt höfuð. Ég hafði nokkrum
sinnum hrist hönd gamla manns
ins í kveðjuskyni, en hann hélt
áfram að endurtaka þakkir sín-
ar aftur og aftur. Og ég, þræll
meðaumkunnar minnar, stóð
þarna án þess að geta safnað næg
um krafti til að slíta mig lausan
og fara leiðar minnar, enda þótt
einhver illsvitandi innri rödd
reyndi að koma vitinu fyrir mig:
Nóg, of mikið!
Allt í einu heyrðum við ein-
hverja háreysti í gegnum dyrnar
sem við höfðum einmitt komið
út um. Við heyrðum háværar og
æstar raddir og mér varð Ijóst,
að þær Edith og Ilona hlutu að
vera að rífast. önnur þeirra virt-
ist vilja gera eitthvað, sem hin
reyhdi að telja hana frá. — „í
öllum bænum, í öllum bænum“,
ég gat greinilega heyrt aðvörunar
rödd Ilonu: „Vertu kyrr þarna
sem þú ert“ og hið stutta, reiði-
lega svar Ediths: „Nei, láttu mig
vera, láttu mig vera“. Ég hlust-
aði með vaxandi óróleika, meðan
gamli maðurinn hélt áfram að
masa. Hvað var að gerast bak við
þessar luktu dyr? Hvers vegna
hafði friðurinn verið raskaður,
minn friður, hinn guðdómlegi
friður þessa dags? Hvað var það,
sem Edith vildi gera? Hvað var
það sem Ilona reyndi að aftra
henni frá að gera? Þá heyrðist
allt í einu þetta viðbjóðslega
hljóð, þetta tap-lap, tap-lap, lap-
lap í hækjunum. Guð hjálpi okk
ur, hún var þó ekki að koma á
eftir mér, án hjálpar Josefs? En
hin þurru hrollvekjandi högg
færðust nær og urðu jafnframt
hraðari: tap-Iap, hægri, vinstri.
Ósjálfrátt sá ég í anda hinn
Skáldið o?f mamma litla
1) Það er langtum hagkvæmara að
2) Já, en ég er að spara . . .
3) . . . ég vil heldur kaupa þennan
kaupa stóra pakkann á 7,50!
litla á 3,85.
r
í
(1
ó
THEN VOU MIGHT AS WEU.
FORGET IT ANO START
6ETTING VOUR SOUND
RECORPINGS BEFORE
. fT'S TOO LATE/
^ t GUESS
THE ONLV CHANCE VOU'P
HAVE OF SAVING THIS ^
PLACE, MARK, WOULP ij
BE TO OFFER OLP Jf
SENATOR WATSON
MORE MONEV THAN
. /^S&THE BROPKJN
wmií&m • crowp/ ; \
IT'S A BLASTEP ©HAME, "
BILL...THIS IS VIRGIN TIMBER...
ONE OF THE FEW STANPS LEFT
IN THE COUNTRy, ANP THE
BEST ELK RANGE IN í
, -rt the STATES/
THAT'6 OUT OF THE
OUESTION... EVEN
MRS. BLITZ COULPN'T
PO THAT /
Ég býst við að eina von þín til
bjargar þessu svæði, sé að bera
meira fé á þingmanninn en Brod-
kinþrjótarnir gerðu.
Það kemur ekki til mála. Jafn.
vel Anna Blitz gæti það ekki.
Þá er eins gott fyrir þig að
gleyma þessu og fara að taka upp
á segulbandið áður en það er um
seinan.
Það er skömm að þessu Tómas.
Þessi skógur er ósnertur, einn af
þeim fáu, sem eftir eru í landinu
og bezta elgdýrabeitin sem til er.
skjögrandi líkama. Nú hlaut hún
að vera komin mjög nálægt dyr-
unum. Svo heyrðist högg, smell
ur eins og stórum, hreyfingar-
lausum hlut hefði verið kastað í
hurðina, því næst slitrótt andköf.
Hurðarsnerillinn var hristur ofsa
lega og dyrnar hrukku opnar —
Oh, hvílík sjón, hræðileg,
hræðileg, hrollvekjandi. Edith
hallaði sér upp að dyrahvarmin-
um og náði varla andanum eftir
áreynsluna. Hún hélt sér með
krampakenndu taki í karminn,
með vinstri hendinni, til þess að
missa ekki jafnvægið, en hægri
höndin seildist eftir hækjunum.
Að baki hennar kom Ilona í ljós
með örvæntingarfullan svip og
reyndi augljóslega að styðja
hana, eða halda henni fastri. En
augun í Edith skutu gneistum af
óþolinmæði og reiði. „Láttu mig
vera, láttu mig vera, heyrirðu
þeð“, hrópaði hún og hafnaði
hinni óvelkomnu hjálp. „Það
þarf enginn að hjálpa mér, ég
kemst þetta vel ein“.
Og svo, áður en þeir Kekes-
falva og Josef höfðu fyllilega átt
að sig á því sem fram fór, skeði
hræðilegt atvik. Edith beit sam-
an vörunum, eins og hún væri
að búa sig undir einhverja
skelfilega áreynslu, starði á mig
galopnum, brennandi augum og
lagði af stað í áttina til mín, án
þess að beita hækjunum. Jafn-
framt baðaði hún út báðum hönd
um, þeirri lausu og hinni sem
hélt um hækjurnar, og náði þann
ig jafnvæginu. Svo með enn sam-
anbitnari vörum, ýtti hún öðrum
fætinum frá og dró hinn svo á
eftir. Já, hún gekk! Hún gekk!
Hún gekk án þess að líta af mér
aHUtvarpiö
Þriðjudagur 8. marz.
8.00—10.00 Morgunútvarp (Bæn. — 8.05
Morgunleikfimi. — 8.15 Tónleik-
ar. — 8.30 Fréttir. — 8.40 Tón-
leikar. — 9.10 Veðurfregnir. —
9.20 Tónleikar).
12.00 Hádegisútvarp. — (12.25 Fréttir
og tilkynningar).
15.00—16.30 Miðdegisútvarp.
18.25 Veðurfregnir.
18.30 Amma segir börnunum sögu.
18.50 Framburðarkennsla í þýzku.
19.00 Þingfréttir. — Tónleikar.
19.40 Tilkynningar.
20.00 Fréttir.
20.25 Daglegt mál (Arni Böðvarsson
cand. mag.).
20.30 Frá tónleikum Sinfóníuhljómsv.
Islands í Þjóðleikhúsinu, á 10
ára afmæli hljómsv.; — fyrri
hluti. — Stjórnandi: Dr. Róbert
Abraham Ottósson. — I upphafi
tónleikanna verður leikinn þjóð-
söngurinn. Síðan flytja ávörp
menntamálaráðherra, dr. Gylfi Þ.
Gíslason, og framkvæmdastjóri
hljómsveitarinnar, Jón Þórarins-
son tónskáld.
a) „Egmont“-forleikur eftir Beet
hoven.
b) Lýrísk svíta eftir Pál Isólfs-
son (frumflutningur).
tryggingafræðingur).
21.15. „Þeim manni unni sönggyðjan**,
dagskrá um Sveinbjörn Egilsson
skáld, tekin saman af dr. Jóni
Gíslasyni skólastjóra. Flytjend-
ur auk hans: Broddi Jóhannes-
son, Gils Guðmundsson og
Andrés Björnsson.
22.00 Fréttir og veðurfregnir.
22.10 Passíusálmur (19).
22.20 Tryggingarmál (Guðjón Hansen,
tryggingafræðingur).
22.40 Lög unga fólksins (Guðrún Sval
arsdóttir og Kristrún Eymunds-
dóttir).
23.30 Dagskrárlok.
Miðvikudagur 9. marz
8.00—10.00 Morgunútvarp (Bæn. — 8.05
Morgunleikfimi. — 8.15 Tónleik-
ar. — 8.30 Fréttir. — 8.40 Tónleik
ar. — 9.10 Veðurfregnir. — 9.20
Tónleikar).
12.00 Hádegisútvarp. — (12.25 Fréttir
Fréttir og tilkynningar).
12.50—14.00 „Við vinnuna“: Tónleikar
af plötum.
18.25 Veðurfregnir.
18.30 Utvarpssaga barnanna: „Mamma
skilur allt“ eftir Stefán Jónsson;
XIII. (Höfundur les).
18.55 Framburðarkennsla í ensku.
19.00 Þingfréttir. — Tónleikar.
19.35 Tilkynningar.
20.00 Fréttir.
20.30 Föstumessa í Hallgrímskirkju
(Prestur: Séra Sigurjón Þ. Arna-
son. Organleikari: Páll Halldórs-
son).
21.30 „Ekið fyrir stapann“, leiksaga
eftir Agnar Þórðarson; III. kafli
Sögumaður: Helgi Skúlason; leik
endur: Ævar R. Kvaran, Herdís
Þorvaldsdóttir, Guðmundur Páls-
son og Þóra Borg. Höfundurinn
stjórnar flutningnum.
22.00 Fréttir og veðurfregnir.
22.10 Passíusálmur (20).
22.20 Leikhúspistill (Sveinn Einarsson)
22.40 Djassþáttur á vegum Jazzklúbbs
Reykjavíkur.
23.30 Dagskrárlok.